روش کاشت و تکثیر درختچه فیتونیا (2 نکته مهم)
“`html
معرفی درختچه فیتونیا
فیتونیا یا سه رنگ یک درختچه همیشه سبز می‌باشد. نام علمی سه رنگ از کلمه یونانی Photieinos به معنی درخشان آمده و به دلیل براق بودن برگ‌های آن این نام انتخاب شده است. این درخت بومی چین بوده و دارای حدود 60 گونه است. گاهی به دلیل شباهتی که با درخت جل دارد، با آن اشتباه می‌شود. این درخت شامل درختان و درختچه‌های همیشه سبز بوده و به راحتی رشد می‌کند. برگ‌ها ساده و به رنگ سبز تیره هستند. گل‌ها کوچک و سفید رنگند که در بهار ظاهر می‌شوند. بیشتر گونه‌های این جنس میوه‌های کوچک قرمز یا سیاه زینتی دارند که در پاییز و زمستان تولید می‌شوند.
گیاه شناسی درختچه فیتونیا
درختچه فیتونیا که بیشتر در مناطق گرم و معتدل آسیا به ویژه چین دیده می‌شود، تا ارتفاع 9 متر رشد می‌کند و شاخ و برگ‌ها تا 6 متر گسترش می‌یابند.
یک نمونه خاص از این درخت به 18 متر هم می‌رسد. این درختچه به رشد سریع و گسترده تمایل دارد و رنگ شاخ و برگ جدید ارغوانی است که به سرعت تبدیل به رنگ سبز تیره می‌شود. گل‌های این گیاه کوچک و سفید هستند و در اواخر بهار شکوفه می‌دهند. قطر گل‌ها بین 5 تا 10 میلی‌متر بوده و 5 گلبرگ سفید دارند. برخی افراد این گل را به علت بوی ناخوشایند آن دوست ندارند.
میوه‌ها کوچک و قرمز تیره هستند که در اواخر تابستان رسیده و در تمام زمستان روی درختچه باقی می‌مانند و در نهایت این میوه‌ها توسط پرندگان مصرف می‌شوند. باقی ماندن میوه‌ها روی درختان نمای بسیار زیبایی ایجاد می‌کند.
این گیاه به سرمای شدید مقاوم است، اما باید از بادهای سرد قوی و یخبندان طولانی محافظت شود. رشد متوسطی دارد و نیاز به آفتاب یا کمی سایه، خاک گرم یا خاک رس و لوم با زهکشی خوب و آبیاری منظم و متوسط دارد. گونه‌های همیشه سبز آن در خاک‌های گچی رشد خوبی دارند، اما گونه‌های خزان‌دار به خاک خنثی یا اسیدی نیاز دارند. همانطور که ذکر شد، بهتر است این گیاه در معرض آفتاب باشد زیرا وقتی در سایه رشد می‌کند، به بیماری‌هایی مانند سفیدک قارچی بسیار آسیب‌پذیر می‌شود.
نیازهای اکولوژیک درختچه فیتونیا
نور:
درختچه فیتونیا در نور کامل خورشید و در خاکی مرطوب رشد خوبی خواهد داشت. اما می‌تواند مقداری سایه را هم تحمل کند. در چنین شرایطی رطوبت خاک را کاهش دهید. به طور کلی، آب و هوای گرم و مرطوب با کمی سایه برای گیاه مناسب است.
آبیاری:
در اولین فصل رشد باید به طور منظم گیاه را آبیاری کنید تا به خوبی مستقر شود و ریشه‌هایش به اندازه کافی گسترش یابند. بعد از آن، می‌توانید آبیاری را کمتر کنید.
نباید آنقدر آب بدهید که خاک اشباع شود. این گیاه به آبیاری متوسط نیاز دارد و حتی به خشکی نیز مقاوم است. البته این مقاومت شامل گل‌هایش نمی‌شود. در خشکسالی، گلدهی این گیاه مشکل می‌شود.
خاک:
مانند خیلی از گیاهان زینتی دیگر، این گیاه خیلی به نوع خاک حساس نیست، اما به خاطر زینتی بودن آن، ظاهر گیاه مهم است؛ بنابراین برای نتیجه بهتر، خاک باید شامل خاک باغچه به همراه خاک رسی با زهکشی خوب باشد. pH خاک را خنثی و کمی اسیدی نگه دارید. نباید فراموش کرد که این درختچه به شوری بالا مقاوم نیست.
روش تکثیر و پرورش درختچه فیتونیا
“““html
تکثیر گیاه فیتونیا به سه روش قلمه زدن، خواباندن ساده و کاشت بذر انجام می‌شود.
۱- قلمه زدن:
ابتدا ساقه‌ای سالم و بدون آفت از گیاه اصلی جدا کنید. آن را در کیسه‌ای با آب قرار دهید تا خشک نشود. ساقه‌ها باید بین ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر باشند. به جز دو برگ در انتها، بقیه برگ‌ها را بچینید؛ زیرا همین دو برگ برای جذب مواد غذایی لازم هستند.
یک گلدان با خاکی مناسب آماده کنید. سطح خاک را صاف کنید و قلمه‌ها را در کناره‌های گلدان قرار دهید. گلدان را در جایی با نور مناسب قرار دهید و آن را آبیاری کنید. مراقب باشید خاک همیشه مرطوب بماند.
زمانی که احساس کردید قلمه‌ها در خاک گیر کرده‌اند، یعنی ریشه‌دار شده‌اند. هر قلمه را در گلدانی دیگر بکارید. وقتی ریشه‌ها رشد کردند و قد قلمه‌ها به ۱۶ سانتی‌متر رسید، برگ‌های انتهایی را بچینید تا گیاه قوی‌تر برگ‌های جدیدی تولید کند.
شرایط ایده‌آل برای قلمه‌ها شامل رطوبت، هواگیری مناسب، نور کافی و دمای حدود ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. قلمه‌هایی که از گیاهان جوان و نزدیکی ریشه گرفته می‌شوند، بهتر ریشه‌دار می‌شوند.
قلمه نیمه خشبی:
این نوع قلمه‌ها را می‌توان در هر زمان از سال گرفت، اما بهترین زمان اواخر بهار است. توجه داشته باشید که از گیاهانی که در حال گلدهی هستند قلمه نگیرید.
قلمه خشبی گیاهان خزان‌پذیر:
این قلمه‌ها باید پس از ریزش برگ‌ها و قبل از نیمه زمستان از شاخه‌های جدید گرفته شوند. قلمه‌های خشبی باید حدود ۵۰ سانتی‌متر طول داشته باشند و بعد از ضدعفونی با قارچ‌کش در کیسه‌های نایلونی ضخیم و با چند سوراخ نگهداری شوند.
۲- خواباندن ساده:
یک شاخه جانبی را گرفته و با فلزی به شکل U آن را در خاک نگه دارید. فقط ۲۵ سانتی‌متر از سر شاخه باید بیرون از خاک باشد و قسمتی که در خاک قرار دارد را کمی خراش دهید تا ریشه‌دار شود. قسمت بیرونی این شاخه، ساقه گیاه جدید خواهد بود.
۳- کاشت بذر:
در بهار، دانه‌ها را در خاک با زهکشی مناسب بکارید. برای کاشت بذرها در فضای باز، پس از آخرین یخبندان، به‌خصوص اوایل بهار، اقدام کنید. حفره‌هایی با عمق نیم سانتی‌متر درست کنید، دانه‌ها را درون آنها قرار دهید و خاک را به اندازه نیم سانتی‌متر روی آنها بپوشانید. قبل از کاشت، خاک را شخم زده و با مواد آلی غنی کنید. سپس خاک را آبیاری کنید. فیتونیا در پاییز رشد می‌کند و در زمستان نیز مقاوم است.
این گیاه به هرس خاصی نیاز ندارد، فقط در طول دوره رشد، شاخه‌های اضافی حذف می‌شود تا شکل زیباتری داشته باشد.
روش نگهداری از فیتونیا
درختچه فیتونیا در نور کامل خورشید و خاکی مرطوب به خوبی رشد می‌کند، اما می‌تواند کمی سایه را هم تحمل کند. در این شرایط، رطوبت خاک را کاهش دهید. به‌طور کلی، آب و هوای گرم و مرطوب با کمی سایه برای گیاه مناسب است.
کوددهی درختچه فیتونیا
روش کوددهی برای گیاهان بالغ و تازه کاشته شده متفاوت است. برای نهال‌ها، کود دانه‌ای و غنی از فسفر مناسب است. زیرا فسفر به گیاه کمک می‌کند تا…
“““html
تازه کاشته شده برای ریشه زایی کمک می کند.
کود دانه‌ای که حاوی فسفر است را در خاک مخلوط کنید و سعی کنید آن را در عمق ۸ سانتی متری قرار دهید. سپس با خاک گیاه را بپوشانید و آبیاری کنید.
برای درختان بزرگ‌تر، می‌توانید از کود مایع و کود دانه‌ای استفاده کنید. درختان هر چند سال یک بار به کوددهی نیاز دارند. برای تعیین نوع کود، یک آزمایش از خاک انجام دهید که کمبود مواد مغذی مورد نیاز را مشخص می‌کند. برای درختچه سه رنگ بالغ، کود هم‌منظوره بهترین گزینه است.
کود مایع را صبح زود، زمانی که خورشید هنوز تابش شدیدی ندارد، اسپری کنید. این کار مانع سوختگی برگ‌ها می‌شود. کودهی را در دماهای بین ۱۶ تا ۲۷ درجه سانتی‌گراد انجام دهید. پس از هر بار کودهی، گیاه را به‌خوبی و با عمق آبیاری کنید.
کوددهی را از اواخر بهار تا میانه مهر هر یک ماه یک بار انجام دهید. این کار به حفظ سلامت گیاه در برابر بیماری‌ها و آفات کمک می‌کند.
آفات و مشکلات درختچه فیتونیا
معمولاً مشکلات درختچه سه رنگ یا فیتونیا با ایجاد شرایط مناسب قابل پیشگیری هستند. از مشکلات ممکن می‌توان به لکه برگ، پوسیدگی ریشه و آفات مانند شته‌ها و سوسک چوب اشاره کرد.
پوسیدگی ریشه:
پوسیدگی ریشه معمولاً به دلیل آبیاری بیش از حد روی می‌دهد؛ زمانی که خاک آب زیادی داشته باشد و ریشه‌ها به اکسیژن نرسند و در نتیجه آنها بمی‌رند. پس از خاک مرطوب اجتناب کنید. نشانه‌های این مشکل شامل پژمردگی و زردی برگ‌ها و نرم شدن ریشه‌هاست.
لکه برگ:
لکه برگ به وسیله قارچ به وجود می‌آید و می‌تواند باعث پاره شدن و در نهایت نابودی برگ‌ها شود. برای مقابله، برگ‌های آسیب‌دیده را حذف کنید و از باغ خارج کنید. در صورت نیاز می‌توانید از محلول مس و کلروتالونیل (chlorothalonil) استفاده کنید. همچنین آبدهی از بالا را انجام ندهید زیرا این کار می‌تواند به افزایش قارچ کمک کند.
شته‌ها:
شته‌ها در رنگ‌های مختلفی مانند سبز، قرمز، صورتی، زرد، قهوه‌ای و سیاه وجود دارند و در نوک و زیر برگ‌های سه رنگ تجمع می‌کنند و با مکیدن شیره گیاه رشد آن را متوقف می‌کنند. به این ترتیب، برگ‌های گیاه کم رنگ می‌شوند و به تدریج جمع شده و می‌میرند. برای مبارزه با شته‌ها، می‌توانید روی آنها آب سرد اسپری کنید. اگر جمعیت شته‌ها زیاد بود، می‌توانید آنها را با آرد پاشی کنید.
همچنین می‌توانید با محلولی از آب و چند قطره مایع ظرفشویی، برگ‌ها را از شته‌ها پاک کنید. یا می‌توانید یک لیتر آب را با یک قاشق چای‌خوری مایع ظرفشویی و کمی فلفل قرمز ترکیب کرده و روی برگ‌ها اسپری کنید.
سوسک چوب (bark beetles):
نور آفتاب زیاد باعث تبخیر بیش از حد آب گیاه می‌شود و در نتیجه گیاه دچار کمبود آب می‌شود و این مسئله به سوسک چوب جذب می‌شود. سایر عواملی مانند ضعف زمین و گرمای هوا این مشکل را تشدید می‌کنند. سوسک چوب را می‌توان با استفاده از حشره‌کش‌های تجاری درمان کرد.
کاربرد درختچه فیتونیا
درختچه فیتونیا به خاطر برگ‌ها، گل‌ها و میوه‌های زیبا به عنوان گیاه زینتی شناخته می‌شود. به‌جز زیبایی که این گیاه به فضای سبز شما می‌بخشد، می‌توان از آن به‌عنوان پرچین و حصار در فضای سبز هم استفاده کرد.
فیتونیا می‌تواند شرایط و آب و هوای شهری را تحمل کند. این موضوع کارایی آن را در فضاهای سبز شهری مانند پارکینگ‌ها، کنار جاده‌ها و بلوارها افزایش می‌دهد. اما باید توجه داشت که فیتونیا نمی‌تواند شوری را تحمل کند، بنابراین آن را در مناطق ساحلی نکارید.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`
