روش کاشت یولاف و خواص آن برای سلامتی (2 نکته مهم)
“`html
معرفی یولاف یا جو دوسر
یولاف در ابتدا یک نوع علف هرز در مزارع گندم و جو بود. اما با گذر زمان و افزایش کشت گندم و جو در نقاط سردتر، یولاف به یک گیاه زراعی تبدیل شد. دلیل اصلی عملکرد خوب این گیاه در مناطق سرد، سازگاری آن با سرماست. بیشترین استفاده از یولاف برای تغذیه دام‌ها است. دانه‌های یولاف به طور مستقیم به عنوان غذا برای اسب‌ها، گوسفندها و پرندگان مورد استفاده قرار می‌گیرند و آن را مهم‌ترین غله برای تغذیه‌ی اسب‌ها می‌دانند. تنها حدود ۵ درصد از یولاف تولیدی در دنیا به مصرف انسان می‌رسد.
یولاف در بیشتر مناطق کشور رشد می‌کند و دانه‌های آن خواص دارویی زیادی دارند. دانه‌های این گیاه شامل اسیدهای چرب مانند اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک هستند و همچنین حاوی مقدار قابل توجهی کربوهیدرات مانند نشاسته هستند.
این گیاه یکساله است و ساقه‌های آن توخالی و برگ‌هایش صاف است. قطر ساقه‌های یولاف بین 1.4 تا 1.8 اینچ است. ساقه آن نقاطی به نام میانگره دارد که فاصله بین قسمت‌های آن است. ریشه‌ی این گیاه تا چندین فوت در خاک فرو می‌رود و ریشه‌ی انواع دیررس آن عمیق‌تر است.
ویژگی‌های گیاه‌شناسی یولاف
یولاف از خانواده گندمیان است و دارای گل‌های بسیار کوچک و نامشخصی است. این گل‌ها در گروه‌هایی به نام سنبله قرار دارند و هر سنبله توسط دو برگچه کوچک پوشیده شده است. این گیاه ممکن است شاخه‌هایی متوازن در اطراف محور مرکزی داشته باشد. تعداد دانه‌ها در یک سنبله بین 20 تا 150 دانه متغیر است و رنگ برگچه‌ها می‌تواند زرد کمرنگ یا سرخ باشد. بعضی از انواع آن دارای غلاف و برخی بدون غلاف هستند. در دانه یولاف خطی طولی وجود دارد. این گیاه اغلب به طور خودگشن گرده‌افشانی می‌شود.
یولاف گیاهی یکساله از قبیله‌ی Avenae است. ساقه‌ی آن مانند سایر غلات بندبند و توخالی است. ارتفاع ساقه آن از ۶۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر متغیر است و در بعضی از انواع یولاف در نواحی گره‌ها پرزهایی وجود دارد. قدرت پنجه‌زنی یولاف نسبت به گندم و جو کمتر است و در محل تلاقی برگ‌ها و غلاف، گوشواره‌ای ندارد. گل‌آذین این گیاه خوشه‌ای بوده و انشعابات آن ممکن است به یک یا دو سمت باشند. گل‌آذین محدود است و شامل یک محور اصلی و چند انشعاب فرعی است. انتهای محور اصلی و هر یک از انشعاب‌های فرعی به یک سنبلک ختم می‌شود که هر سنبلک دو تا سه گلچه دارد، که دوتای پایینی بارور و سومی (در صورت وجود) عقیم است. سیستم ریشه‌ی یولاف به گندم و جو شبیه است.
شرایط محیط رشد یولاف
یولاف یکی از علوفه‌های مهم در زمستان است و به سرعت رشد می‌کند. این گیاه می‌تواند در شرایط خاک نسبتاً ضعیف یا نامساعد به خوبی عمل کند و به همین دلیل شهرت زیادی دارد. به ویژه پس از سال 1940 که انواع مقاوم آن به وجود آمدند، تولید یولاف در دنیا افزایش یافته است. کشورهای عمده تولیدکننده آن شامل شوروی سابق، آمریکا، آلمان، آرژانتین، اسپانیا، استرالیا و جمهوری چک هستند.
یولاف در بیشتر تناوب‌های زراعی سازگاری خوبی دارد و معمولاً در تیرماه کاشته می‌شود، به عنوان چراگاه و برای محافظت از خاک در برابر تخریب. در مقایسه با سایر غلات، یولاف آسان‌ترین گیاهی است که می‌توان کشت و برداشت کرد. این گیاه معمولاً در مناطق سرد یا معتدل که سالانه بارندگی بیش از 30 اینچ رخ می‌دهد، رشد خوبی دارد. هوای گرم و خشک قبل از تشکیل خوشه، می‌تواند باعث خشک شدن و از دست دادن تازگی گیاه شود، اما در زمان شکل‌گیری خوشه مفید است.
“`
زمانی که خوشه‌های یولاف زودتر از زمان مناسب برسند، دانه‌هایش به خوبی پر نمی‌شوند و این باعث می‌شود که وزن دانه کاهش یابد. با این حال، برخی از واریته‌های یولاف وجود دارند که در برابر گرمای شدید مقاوم هستند، مانند یولاف سرخ که بیشتر در مناطق شمالی آفریقا و دیگر نقاط گرم العالم کشت می‌شود. در گذشته، بیشتر آسیب‌هایی که به یولاف وارد می‌شد به خاطر حرارت زیاد بوده است. انواعی از یولاف که به گرما مقاوم هستند، معمولاً رنگ تیره‌ای دارند و در خاک‌های مختلف ولی خوب زهکشی شده کشت می‌شوند. به طور کلی، یولاف در خاک‌های لومی محصول بهتری تولید می‌کند.
روش کشت یولاف
یولاف مانند دیگر غلات، دو نوع بهاره و پاییزه (زمستانه) دارد. بیشتر تولید جهانی یولاف از مزارع پاییزه به دست می‌آید. کمترین دما برای جوانه‌زنی یولاف بین ۲ تا ۳ درجه سانتی‌گراد است. مزارع پاییزه یولاف که برای چرای دام کاشته می‌شود، به‌طور معمول زودتر و با تراکم بیشتری (۱۴۰ تا ۱۶۰ کیلوگرم در هکتار) کشت می‌شود و یولاف معمولاً به‌صورت مخلوط با جو به عنوان خوراک دام کشت می‌گردد. کاشت زودهنگام یولاف از خشکی در اواخر فصل جلوگیری می‌کند. در شرایط خشکی و گرما، عملکرد دانه یولاف به شدت کاهش می‌یابد. به‌طور میانگین، میزان بذر مصرفی برای تولید دانه نزدیک به ۹۰ کیلوگرم در هکتار است. یولاف همچنین می‌تواند در خاک‌های ضعیف و کم‌عمق رشد کند و کشاورزان در خاک‌هایی که گندم و جو خوب نمی‌رویند، به کشت یولاف می‌پردازند.
ارقام پربازده یولاف معمولاً پابلند هستند و حساسیت به خوابیدگی در آن‌ها بسیار زیاد است، به طوری که یولاف به عنوان حساس‌ترین غله به خوابیدگی شناخته می‌شود. بنابراین، استفاده از کود نیتروژن باید با احتیاط انجام شود زیرا این کار می‌تواند حساسیت به خوابیدگی را افزایش دهد. عمق مناسب کاشت بذر یولاف بین ۲ تا ۳ سانتیمتر است و نباید از ۵ سانتیمتر بیشتر شود. وزن هزار دانه یولاف بین ۲۰ تا ۳۰ گرم است. یولاف گیاهی یکساله و روزبلند است و نیاز حرارتی آن بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ درجه روز است. دماهای بسیار بالا (بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد) پیش از رسیدن دانه‌ها می‌تواند باعث بادزدگی و چروکیدگی دانه‌ها شود. برداشت یولاف برای سیلوکردن در مرحله شیری شدن دانه و برای برداشت دانه یا استفاده از علوفه تازه در مرحله خمیری شدن دانه انجام می‌شود.
ریزش بذر یولاف پس از رسیدن آن بسیار زیاد است. بوته‌های یولاف بعد از برداشت دوباره رشد نمی‌کنند. بیشترین مقدار ماده خشک توسط ارقام پابلند و دیررس تولید می‌شود، هرچند این ارقام بیشتر در خطر خوابیدگی قرار دارند. برداشت دانه یولاف با کمباین زمانی انجام می‌شود که رطوبت دانه‌ها ۱۴.۵ درصد یا کمتر باشد. یولاف نسبت به ریزش دانه حساس‌تر از دیگر غلات است.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی یولاف
یولاف یا جو دوسر حدود هفت درصد مواد چرب، چهارده درصد پروتئین و شصت درصد نشاسته دارد. به علاوه، عناصری مانند ارسنیک، اسد اگزالیک و ید نیز در آن موجود است.
از نظر طب سنتی ایران، یولاف دارای طبع متعادل است یعنی نه سرد و نه گرم، هرچند برخی معتقدند که آن کمی خشک است. طبق تحقیقات اخیر، یولاف در کاهش کلسترول خون تأثیر قابل توجهی دارد و برای این کار باید یولاف را بدون سبوس مصرف کرد.
- یولاف تقویت‌کننده اعصاب است.
- این گیاه خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد.
- برای تقویت بدن مفید است.
- ادرارآور و ملین است و یبوست را برطرف می‌کند.
- برای تقویت قلب و سلامت خون هم موثر است.
- این گیاه به تسکین درد کمک می‌کند.
- برای درمان سنگ کلیه و مثانه مفید است. برای این کار، بیست گرم از آن را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید چند دقیقه بجوشد، سپس مصرف کنید.
- این جوشانده همچنین می‌تواند برای کاهش درد کلیه، درمان بی‌خوابی، از بین بردن سرفه و ورم گلو استفاده شود.
- برای تقویت بچه‌ها و افراد مسن یا کمک به بهبودی بیماران، می‌توانید آن را با شیر بجوشانید و به آن‌ها بدهید. اگر ضعف خیلی شدیدی دارند، می‌توانید یک زرده تخم‌مرغ به آن اضافه کنید.
- برای کاهش خارش، از جوشانده جو دوسر بهره ببرید.
- این جوشانده در درمان بیماری‌های پوستی و مشکلات خونی نیز موثر است.
- برای رفع یبوست و درمان بواسیر، می‌توانید این گیاه را بو کنید و سپس آرد کنید. یک قاشق چای‌خوری از آن را در یک فنجان آب جوش بریزید و به مدت پنج دقیقه دم کنید. این چای را به مدت سه روز، هر روز صبح ناشتا بنوشید.
- جو دوسر برای تقویت قلب و جلوگیری از حمله قلبی بسیار مناسب است.
- این گیاه قند خون را تنظیم می‌کند و افرادی که دیابت دارند باید هر روز از آن استفاده کنند.
- جو دوسر بهترین گزینه برای سلامتی روده بزرگ است زیرا باعث افزایش حجم مدفوع و تمیز شدن روده می‌شود.
- اگر می‌خواهید لاغر شوید، هر روز جو دوسر مصرف کنید.
- این گیاه به درمان اگزما کمک می‌کند.
- برای تسکین کمردرد، درد پهلو و اسپاسم‌های عضلانی، می‌توانید جو دوسر را با سرکه مخلوط کنید، بپزید و به صورت ضماد گرم روی ناحیه دردناک قرار دهید.
- برای درمان زخم‌هایی که به سختی بهبود می‌یابند، جو دوسر را آرد کنید، با شراب سفید ترکیب کنید و روی این زخم‌ها بگذارید.
- جو دوسر را آرد کنید و در وان حمام بریزید. در این آب بخوابید. این کار به درمان بیماری‌های پوستی، درد کلیه، نقرس و رماتیسم کمک می‌کند.
- این گیاه خاصیت ضدسرطانی دارد و استفاده مداوم از آن می‌تواند از بروز سرطان جلوگیری کند.
برخی از انواع جو دوسر اصلاح شده حاوی روغن تا ۱۸ درصد هستند. این روغن می‌تواند به مصرف خوراکی برسد، اما به خاطر ویژگی‌های خاص و خواص آنتی‌اکسیدانی بالای آن، بیشتر در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. این روغن برای تولید کرم‌های ضدچروک و پیری، کرم‌های مخصوص مراقبت از کودک، لوسیون‌های اصلاح مردانه و انواع شامپوها کاربرد دارد. همچنین، از روغن جو دوسر برای درمان بیماری پوستی اگزما نیز استفاده می‌شود و تاثیر مثبت آن روی پوست اثبات شده است.
بیشتر بخوانید:
