روکش دندان چیست؟ انواع، مزایا و معایب آن (2 نکته مهم)

روکش دندان Dental crown که به آن پروتز دندان ثابت نیز می‌گویند، نوعی کلاهک از جنس سرامیک، فلز یا ترکیبی از هر دو است که برای محافظت از دندان‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شود. این روکش‌ها علاوه بر جلوگیری از آسیب‌های مختلف مانند شکستن دندان، به زیبایی دندان‌ها نیز کمک می‌کنند و به افراد کمک می‌کنند تا لبخندی زیبا و منظم داشته باشند.

موارد کاربرد روکش دندان

بسیاری از افراد ممکن است سوال کنند که (در چه مواردی باید دندان‌ها را روکش کرد؟)! پروتز دندان ثابت نه تنها برای زیبایی دندان‌ها استفاده می‌شود، بلکه در شرایط زیر نیز کاربرد دارد:

• شکستگی دندان‌ها
• عدم هم‌سطح بودن دندان‌ها
• وجود فاصله‌های کوچک و جزئی بین دندان‌ها
• بخش تاجی ایمپلنت

انواع روکش دندان

به طور کلی، سه نوع روکش دندان وجود دارد که هر کدام را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم:

روکش‌های تمام فلزی

در روکش‌های تمام فلزی، تمام قسمت‌های پوشاننده دندان از فلز ساخته شده‌اند. این روکش‌ها می‌توانند با توجه به نوع فلزات موجود در آلیاژشان، به رنگ‌های زرد یا سفید باشند. به هیچ‌وجه نمی‌توان از یک فلز خالص برای ساخت این روکش‌ها استفاده کرد و معمولاً آلیاژهای زیر برای روکش کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند:

آلیاژهای قیمتی

آلیاژهای قیمتی به عنوان استاندارد طلا در انواع روکش‌های دندان شناخته می‌شوند. حدود 60 درصد این آلیاژها، شامل فلزات گران بهایی مانند طلا، پلاتینیوم و گاهی پالادیوم هستند که تقریباً 40 درصد آن‌ها را طلا تشکیل می‌دهد. به این آلیاژها به دلیل گران‌قیمتی، (دندان طلا) نیز می‌گویند.

روکش دندان و انواع آن

آلیاژهای نیمه قیمتی

آلیاژهای نیمه قیمتی به طور معمول بیش از 25 درصد آن‌ها از فلزات گران‌بها ساخته شده است.

آلیاژهای معمولی

این نوع آلیاژها به خاطر اینکه کمتر از 25 درصدشان از فلزات قیمتی تشکیل شده، به نام آلیاژهای معمولی شناخته می‌شوند. این آلیاژها معمولاً شامل نیکل، کروم و غیره هستند.

• روکش سرامیکی دندان

روکش‌های سرامیکی کاملاً از نوعی چینی به نام پرسلن ساخته می‌شوند که می‌توان از نام آن‌ها فهمید.

• روکش‌های ترکیبی سرامیک و فلز

اکثر دندان‌پزشکان امروز از روکش‌های ترکیبی سرامیک و فلز (که به آن pfm نیز می‌گویند) استفاده می‌کنند. در این نوع روکش‌ها، همانطور که از نامش پیداست از هر دو نوع قبلی استفاده شده است؛ به گونه‌ای که قسمت فلزی اطراف دندان را پوشش داده و به آن استحکام می‌بخشد و سرامیک روی آن زیبایی روکش را تامین می‌کند. این نوع روکش‌ها ترکیبی از استحکام و زیبایی هستند.

مزایا و معایب انواع روکش دندان

هر یک از روکش‌های نام برده شده، هم مزایا و هم معایب خاص خود را دارند که در ادامه بررسی می‌کنیم:

روکش‌های تمام فلزی

مزایا:

1. در روکش‌های تمام فلزی، دندان‌ها به میزان کمتری تراشیده می‌شوند.
2. دندان‌های مجاور به دلیل کم بودن تراش، دچار ساییدگی نمی‌شوند.
3. این روکش‌ها به خوبی بر روی دندان جا می‌گیرند و بنابراین دوام بالایی دارند.

معایب

تنها عیب این روکش‌ها، ظاهر نامناسب آن‌هاست.

انواع روکش دندان

روکش های سرامیکی

مزایا: این روکش‌ها برای افرادی که به فلزات حساسیت دارند مفید هستند و می‌توانند به خوبی پاسخگوی نیاز آن‌ها باشند.

وقتی روکش‌های سرامیکی را با روکش‌های pfm مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که چون این روکش‌ها هیچ فلزی زیر خود ندارند، ظاهری طبیعی‌تر دارند.

معایب: این روکش‌ها به دلیل ساختار ضعیفشان بیشتر در دندان‌های جلویی استفاده می‌شوند، جایی که زیبایی مهم‌تر از استحکام است.

روکش های ترکیبی سرامیک و فلز pfm

مزایا:

1. مقاوم و از استحکام نسبتا خوبی برخوردارند.
2. طول عمر این روکش‌ها بیشتر از روکش‌های سرامیکی است.

معایب:

متأسفانه، معایب این روکش‌ها بیشتر از مزایای آن‌هاست:

1. چینی روکش ممکن است در اثر استفاده دچار شکستگی یا ترک شود.
2. اگر روکش آسیب ببیند، دندان مقابل ممکن است ساییده شود.
3. برای قرار دادن این روکش‌ها، مقدار زیادی از دندان اولیه تراشیده می‌شود.
4. گاهی اوقات، فلز در لبه‌ی روکش دیده می‌شود که این باعث از بین رفتن زیبایی ظاهری می‌شود.