زالسیتابین چیست و چرا مصرف می شود؟ (2 نکته مهم)
“`html
موارد استفاده و عوارض ممکن زالسیتابین
زالسیتابین (Zalcitabine) برای کنترل بیماری HIV به بیمارانی که مبتلا هستند، تجویز می‌شود. زالسیتابین در داخل سلول‌ها به یک فرم فعال تبدیل می‌شود که می‌تواند از ساخت DNA در ویروس‌های رترو مانند HIV جلوگیری کند. گزارش‌هایی از بروز انواع مقاوم HIV به این دارو وجود دارد.
فارماکوکینتیک زالسیتابین
زالسیتابین از طریق سیستم گوارشی جذب می‌شود و حدود 80% از آن به بدن می‌رسد. اگر دارو با غذا مصرف شود، سرعت جذب آن کمتر می‌شود. بیشترین غلظت دارو در خون در حالت ناشتا حدود یک ساعت بعد از مصرف دیده می‌شود. این دارو می‌تواند از سد خونی-مغزی عبور کند و غلظت‌های بین 9 تا 37% موجود در پلاسما در مایع مغزی نخاعی به وجود می‌آید.
میزان اتصال به پروتئین‌ها کمی است و نیمه عمر آن در خون حدود 2 ساعت می‌باشد. زالسیتابین در داخل سلول به شکل فعال خود تبدیل می‌شود و به نظر نمی‌رسد که تحت متابولیسم کبدی قرار گیرد. این دارو عمدتاً از طریق ادرار دفع می‌شود.
عوارض جانبی زالسیتابین
عمده‌ترین عوارض جانبی این دارو شامل نوروپاتی محیطی (در یک سوم بیماران) و پانکراتیت (که نادر است و در 1% بیماران رخ می‌دهد) می‌باشد. دیگر عوارض جانبی عبارتند از: زخم مری، زخم‌های دهانی، واکنش‌های حساسیتی مانند آنافیلاکسی، مشکلات قلبی، اسیدوزلاکتیک و هپاتومگالی شدید (هر دو می‌توانند خطرناک باشند) و نارسایی کبد.
دیگر عوارض شامل ضعف، درد قفسه سینه، خستگی، تب، سبکی سر، سردرد، بی‌خوابی، درد شکمی، بی‌اشتهایی، یبوست، اسهال، سختی در بلع، حالت تهوع و استفراغ، کم‌خونی، کاهش تعداد گلبول‌های سفید، کاهش تعداد گلبول‌های قرمز، افزایش آنزیم‌های کبدی، درد مفاصل و عضلات، تغییرات در خلق و خو، مشکل در صدا و گلو، ریزش مو، خارش و راش، مشکلات شنوایی و بینایی، افزایش اسید اوریک و اختلالات کلیوی نیز گزارش شده است.
ملاحظات دارویی زالسیتابین
اگر بیمار دچار نوروپاتی محیطی شود، باید مصرف دارو قطع گردد. معمولاً وقتی درمان متوقف شود، نوروپاتی برطرف می‌شود، اما در صورت ادامه مصرف ممکن است دائمی شود. در بیمارانی که قبلاً دچار این عارضه بوده‌اند، باید از تجویز این دارو اجتناب شود. همچنین در بیمارانی که احتمال ابتلا به نوروپاتی محیطی دارند، (به‌خصوص آن‌هایی که تعداد CD4 پایینی دارند) یا داروهایی مصرف می‌کنند که ممکن است این مشکل را به وجود آورند، باید با احتیاط مصرف شود.
در بیمارانی که دچار درد شکمی، حالت تهوع و استفراغ هستند یا نتایج آزمایشات بیوشیمیایی آن‌ها غیرطبیعی است، باید تا زمان تأیید نشدن پانکراتیت، مصرف دارو متوقف شود. در صورت بروز پانکراتیت، مصرف دارو باید فوراً متوقف شود. افرادی که سابقه پانکراتیت دارند یا سطح آمیلاز سرمی آن‌ها بالا است باید تحت نظر باشند. این دارو نباید با داروهایی که پانکراتیت ایجاد می‌کنند، مصرف شود.
افرادی که مشکلات کبدی دارند باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند و در صورت بروز اختلال عملکرد کبدی یا علائم آسیب کبدی و اسیدوزلاکتیک، مصرف دارو باید متوقف شود. در افراد با مشکلات کلیوی نیز باید با احتیاط مصرف شود. همچنین در افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی و نارسایی قلبی باید با احتیاط مصرف گردد. قبل از شروع درمان، باید آزمایش‌های CBC و بیوشیمیایی انجام شود و در طی دوره درمان نیز این آزمایشات به صورت دوره‌ای تکرار می‌شود.
تداخلات دارویی زالسیتابین
این دارو نباید با داروهایی که می‌توانند منجر به پانکراتیت شوند، تجویز گردد (مانند نپتامیدین داخل وریدی) و در تجویز همزمان با داروهایی که موجب نوروپاتی محیطی می‌شوند، باید احتیاط شود، داروهایی
“““html
مثل دیگر داروهای مهار کننده نوکلئوزید ترانس پپتیداز، داروهای دیگری مانند کلرامفنیکل، داپسون، اتیونامید، ایزونیازید (که میزان دفع آن نیز ممکن است تغییر کند)، مترونیدازول، نیتروفورانتوئین، ریباویرین و وین کریستین هم وجود دارند. توصیه نمی‌شود که زالسیتابین را با دیدانوزین مصرف کنید. اگر به صورت همزمان با آنتی‌اسیدهایی که حاوی آلومینیوم یا منیزیوم هستند مصرف شود، جذب آن حدود 25٪ کاهش می‌یابد.
شرایط نگهداری زالسیتابین
دارو را در یک مکان خشک و خنک نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`
