زخم دوازدهه چیست (Duodenal ulcer) چیست و چگونه درمان میشود ؟ (2 نکته مهم)
“`html
زخم دوازدهه چیست ؟
زخم دوازدهه زمانی به وجود می‌آید که لایه ضخیم مخاطی که معده را از اسید محافظت می‌کند، نازک میشود و در نتیجه بافت داخلی معده تحت تأثیر اسید آسیب می‌بیند.
زخم اثنی عشر یا دوازدهه (Duodenal ulcer) معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی به نام H پیلوری ایجاد میشود. درمان 4 تا 8 هفته‌ای با داروهای کاهش‌دهنده اسید می‌تواند به بهبودی زخم کمک کند.
زخم معده یک نوع بیماری گوارشی است که باعث میشود خوردن غذا برای شما دشوار و دردناک باشد و معمولاً لذت غذا خوردن را کاهش می‌دهد.
در کنار این، معمولاً یک دوره یک هفته‌ای از دو نوع آنتی‌بیوتیک و یک داروی ضد اسید برای عفونت هلیکوباکترپیلوری تجویز میشود که به جلوگیری از بازگشت زخم کمک می‌کند.
داروهای ضد التهاب که در درمان بیماری‌هایی مثل (آرتریت) استفاده می‌شوند، ممکن است در بعضی موارد باعث زخم دوازدهه شوند.
اگر مجبور به ادامه مصرف داروی ضد التهاب هستید، ممکن است نیاز به استفاده طولانی‌مدت از داروی ضد اسید داشته باشید.
علت زخم دوازدهه چیست ؟
معده معمولا برای کمک به هضم غذا و نابود کردن باکتری‌ها، اسید تولید می‌کند. این اسید می‌تواند آسیب‌زننده باشد، اما یک لایه مخاطی طبیعی که توسط بافت داخلی معده و اثنی عشر تولید میشود، از آسیب دیدن جلوگیری می‌کند. معمولاً بین میزان اسید و این لایه معقول توازن وجود دارد و اگر این توازن به هم بخورد، می‌تواند منجر به ایجاد زخم شود.
معاون آموزشی پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران به علت زخم‌های دوازدهه و معده اشاره کرد و گفت: زخم‌های دوازدهه معمولاً بی‌خطر هستند و علت اصلی آن میکروب هلیکوباکتری است.
پورشمس ادامه داد: بعد از میکروب هلیکوباکتری، مصرف داروهایی مانند آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و دیگر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی که ضد درد و کاهنده تب هستند، می‌توانند نقش مؤثری در ایجاد زخم دوازدهه ایفا کنند.
معاون آموزشی پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در کشور ما، عامل اصلی ایجاد زخم‌های دوازدهه، میکروب هلیکوباکتری و سپس مصرف داروها است.
همزمانی زخم دوازدهه و معده
وی به همزمانی زخم معده و دوازدهه در برخی بیماران اشاره کرد و افزود: در بیشتر موارد که زخم‌های معده بی‌خطر هستند، زخم‌های دوازدهه نیز در کنار آنها وجود دارد و دلیل این همزمانی معمولاً مصرف داروهاست. البته میکروب هلیکوباکتری نیز می‌تواند عامل همزمانی این زخم‌ها باشد.
معاون آموزشی و عضو پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت:
اگر فردی به زخم معده و دوازدهه ناشی از مصرف داروها مبتلا باشد، ولی به دلیل بیماری‌های دیگر مانند مشکلات قلبی نتواند داروهایش را متوقف کند، در این صورت با تجویز داروهایی از خانواده «زول» مانند امپرازول می‌توان از بروز زخم معده و دوازدهه پیشگیری کرد.
وقتی زخم معده و دوازدهه خونریزی شدید می‌کنند
پورشمس گفت: درصد کمی از زخم‌های معده یا دوازدهه ممکن است خونریزی کنند. در این حالت، خونریزی فعال را می‌توان در حین آندوسکوپی کنترل کرد؛ به حالت سوزاندن زخم یا قرار دادن کلیپس و تزریق دارو خونریزی را متوقف می‌کنیم.
او افزود: ۹۵ درصد زخم‌های فعال معده و دوازدهه را در حین آندوسکوپی با تکنیک‌های خاص کنترل می‌کنیم و تنها در موارد بسیار نادر ممکن است بیمار نیاز به جراحی پیدا کند.
علائم زخم معده و دوازدهه
رامین قدیمی، پزشک متخصص گوارش و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره علائم زخم معده و دوازدهه گفت:
زخم معده معمولاً با درد شکمی در ناحیه بالای شکم ظاهر میشود و دردهای ناشی از زخم دوازدهه با گرسنگی بدتر می‌شوند، در حالی که در زخم معده، درد معمولاً بعد از خوردن غذا احساس میشود.
او افزود: رایج‌ترین علامت‌های زخم دوازدهه کاهش اشتها و احساس سیری زودهنگام است.
“““html
زیاد خوردن و بی‌اشتهایی از رایج‌ترین نشانه‌های زخم معده به حساب می‌آید.
این متخصص گوارش یادآوری کرد: ریفلاکس مری و زخم معده نشانه‌های ظاهری مشابهی دارند.
درمان زخم دوازدهه چیست؟
پورشمس در ادامه به درمان زخم‌های دوازدهه اشاره کرد و گفت: زخم‌های دوازدهه معمولاً خوش‌خیم هستند، زیرا می‌توان با کمک درمان میکروب هلیکوباکتری را از بین برد و به همین دلیل زخم‌های دوازدهه قابل درمان هستند.
او افزود: با مصرف آنتی‌بیوتیک و برخی داروهای خاص به مدت ۲ هفته می‌توان میکروب هلیکوباکتری را از بین برد. همچنین، اگر کسی به دلیل مصرف مسکن یا دارو دچار زخم دوازدهه شود، با قطع مصرف آن دارو زخم بهبود پیدا خواهد کرد.
عوارض جدی زخم اثنی عشر
خونریزی زخم می‌تواند از مقدار کم تا خطری برای زندگی باشد.
سوراخ شدن زخم می‌تواند باعث ایجاد سوراخ در دیواره دوازدهه شود و پس از آن غذا و اسید داخل دوازدهه به داخل حفره شکمی نشت کند که معمولاً موجب درد شدید و وضعیت اورژانسی پزشکی میشود.
آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص زخم دوازدهه
آندوسکوپی آزمونی است که می‌تواند زخم دوازدهه را تایید کند. در این آزمایش، پزشک با عبور یک لوله نازک به داخل معده و دوازدهه و با استفاده از یک تلسکوپ انعطاف‌پذیر می‌تواند التهاب و زخم‌ها را مشاهده کند.
برای تشخیص باکتری هلیکوباکترپیلوری، آزمایش‌هایی روی نمونه‌هایی از خون، مدفوع، تنفس یا نمونه بیوپسی گرفته شده در آندوسکوپی انجام میشود.
رژیم غذایی مناسب برای مبتلایان به زخم معده و دوازدهه
غلامرضا کرد افشاری، متخصص طب سنتی، درباره رژیم غذایی مبتلایان به زخم معده گفت: بیماران باید از مصرف غذاهای سنگین، پرچرب و دیر هضم پرهیز کنند و غذاهای سبک و کم حجم را به رژیم روزانه خود اضافه کنند.
این متخصص طب سنتی، آش جو، شیربرنج و فرنی را برای مبتلایان به زخم معده مفید دانست و گفت: این غذاها به ویژه برای کسانی که معده گرمی دارند مفید هستند.
او اظهار کرد: بهتر است مبتلایان به زخم معده از غذاهای آب‌پز و کبابی استفاده کنند و از مصرف غذاهای تند، چرب، انواع فلفل‌ها و داروهای مسکن، آسپرین و کورتن‌ها پرهیز کنند.
برنج و روغن مناسب برای زخم معده
او افزود: برنج، غذایی مفید برای زخم معده و روده‌ها به حساب می‌آید و هنگامیکه با شیر تهیه شود، از خونریزی زخم معده و روده جلوگیری می‌کند.
کرد افشاری با بیان اینکه بهترین روغن برای بیماران مبتلا به مشکلات گوارشی، روغن زیتون است، گفت: مصرف سبزی‌هایی همچون گشنیز، کرفس و نعناع در تقویت معده و کاهش درد مفید است.
این متخصص طب سنتی اظهار کرد: مصرف ترکیب کنجد له شده با نبات، رطوبت معده و ترشی آن را از بین می‌برد و همچنین نوشیدن دم‌کرده بابونه، نعناع و رازیانه در تسکین و بهبود سوزش معده مؤثر است.
بیشتر بخوانید :
زخم معده و دوازدهه چه فرقی دارند؟
زخم‌های معده و دوازدهه علت‌های متفاوتی دارند و زخم‌های دوازدهه به طور کلی خوش‌خیم هستند، اما زخم‌های معده ممکن است بدخیم و به سرطان منجر شوند.
این متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش ادامه داد: اکثر مردم زخم‌های معده و دوازدهه را به نام زخم معده می‌شناسند و وقتی از زخم معده صحبت می‌کنند بیشتر منظورشان زخم‌های دوازدهه است.
سایت رضیم
“`
