آشنایی با داروها
سانیتینیب چیست و چرا مصرف می شود؟ (2 نکته مهم)
موارد مصرف و عوارض جانبی سانیتینیب
سانیتینیب (Sunitinib) که با نام تجاری ساتنت (Sutent) شناخته می‌شود، دارویی است که برای درمان برخی از انواع سرطان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو معمولاً زمانی تجویز می‌شود که درمان‌های دیگر جوابگو نباشند یا اینکه بیمار قبلاً تحت درمان‌های دیگری قرار گرفته باشد. سانیتینیب برای درمان سرطان کلیه‌ای که به سایر نقاط بدن منتشر شده، سرطان معده و نوعی سرطان روده‌ای به نام تومور استرومال دستگاه گوارش (GIST) و همچنین سرطان‌هایی که به لوزالمعده گسترش می‌یابند، کاربرد دارد.
در سرطان، برخی از سلول‌ها در بدن به طور غیرقابل کنترل و با سرعت زیاد رشد می‌کنند. دارویی مانند سانیتینیب باعث slows down (کاهش سرعت) رشد این سلول‌های سرطانی می‌شود. این دارو بخشی از گروهی از داروهای ضدسرطان است که به نام مهارکننده‌های کیناز شناخته می‌شوند.
سانیتینیب با مهار کردن پیام‌های شیمیایی (کینازها) که برای رشد سلول‌های سرطانی اهمیت دارند، از تکثیر و گسترش آن‌ها جلوگیری می‌کند.
مقدار و روش مصرف داروی سانیتینیب
- قبل از شروع درمان با داروی سانیتینیب، حتماً بروشور داخل بسته را با دقت مطالعه کنید. این بروشور اطلاعات مفیدی درباره دارو و عوارض جانبی آن به شما می‌دهد.
- دوز و مقدار مصرف این دارو بسته به وضعیت هر فرد متفاوت است؛ بنابراین آن را دقیقاً همان‌طور که پزشک تجویز کرده، استفاده کنید. معمولاً ۱ قرص در روز توصیه می‌شود.
- سعی کنید سانیتینیب را در یک زمان مشخص از روز مصرف کنید. می‌توانید این دارو را قبل یا بعد از غذا بخورید.
- این دارو را با آب گریپ‌فروت مصرف نکنید زیرا می‌تواند اثر دارو را کاهش دهد.
- اگر فراموش کردید که دوز دارو را در زمان مشخص مصرف کنید و سریع به یاد آن افتادید، دارو را بخورید؛ اما اگر نزدیک زمان دوز بعدی‌تان بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف‌نظر کنید. هیچ‌گاه دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
مصرف سانیتینیب در دوران بارداری و شیردهی
- این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند یا باعث ایجاد نقایصی در نوزاد شود؛ بنابراین اگر از این دارو استفاده می‌کنید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
- هنوز مشخص نیست که آیا این دارو می‌تواند به شیر مادر منتقل شود یا به کودک شما آسیب بزند. قبل از مصرف دارو در دوران شیردهی، با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی سانیتینیب
- مشکلات قلب و عروق: فشار خون بالا، ورم در دست‌ها و پاها، کاهش عملکرد قلب، نارسایی قلبی، درد قفسه سینه، و خطر ترومبوز وریدی.
- مشکلات سیستم عصبی مرکزی: خستگی، سردرد، تب، بی‌خوابی، لرزش، افسردگی و گیجی.
- مشکلات پوستی: تغییر رنگ پوست، راش، خشکی پوست، ریزش مو، خارش.
- مشکلات متابولیک: کاهش برخی از الکترولیت‌ها و همچنین افزایش قند خون.
- مشکلات گوارشی: اسهال، تهوع، درد شکمی، استفراغ.
- مشکلات خونی: کم‌خونی، کاهش تعداد سفید یا قرمز خون.
- مشکلات کبدی: افزایش آنزیم‌های کبدی.
- مشکلات عضلانی و اسکلتی: افزایش آنزیم‌های عضلانی، درد پا و ضعف.
“`html
درد کمر، درد عضلات
تداخلات دارویی سانیتینیب
- داروهای ضد آریتمی: این داروها را باید با احتیاط مصرف کرد.
- داروهای ضد صرع: مصرف این داروها می‌تواند مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن را کاهش دهد.
- داروهای ضد قارچ ضد آزول: این داروها باعث افزایش مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن می‌شوند.
- داروهای ضد مایکوباکتری: این داروها همچنین می‌توانند مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن را کاهش دهند.
- دگزامتازون: مصرف این دارو نیز باعث کاهش مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن می‌شود.
- آب گریپ فروت: مصرف این نوشیدنی باعث افزایش مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن می‌شود.
- مهار کننده‌های پروتئاز HIV: این داروها نیز مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن را افزایش می‌دهند.
- ماکرولیدها: باعث افزایش حجم سانی تینیب و متابولیت فعال آن می‌شوند.
- نفازودون: این دارو نیز موجب افزایش مقدار سانی تینیب و متابولیت فعال آن می‌شود.
- از مصرف گیاه علف چای خودداری شود (این گیاه متابولیسم سانی تینیب را افزایش می‌دهد و مقدار آن را کاهش می‌دهد).
موارد منع مصرف سانیتینیب
- در صورت حساسیت زیاد به این دارو
- نارسایی کلیوی
هشدار ها در رابطه با مصرف سانیتینیب
- سانیتینیب دارویی خطرناک است و باید در زمان حمل و نقل و هنگام از بین بردن آن، احتیاط کرد.
- این دارو می‌تواند باعث آسیب به کبد شود که در موارد شدید می‌تواند منجر به نارسایی کشنده کبدی گردد.
- ممکن است حجم خروج خون از قلب تا درجه 3 کاهش یابد. نارسایی قلبی جدید معمولاً 22 روز بعد از شروع درمان رخ می‌دهد.
- در افرادی که به طولانی بودن QTc دچارند یا داروهای طولانی کننده QTc استفاده می‌کنند، مصرف این دارو باید با احتیاط باشد. همچنین افرادی که مشکلات قلبی، برادی کاردی و اختلالات الکترولیتی دارند باید با احتیاط مصرف کنند.
- این دارو ممکن است فشار خون بالا ایجاد کند.
- برای افرادی که داروهای مهار کننده قوی CYP3A4 مانند کتوکونازول یا داروهایی که موجب افزایش فعالیت این آنزیم می‌شوند مانند ریفامپین مصرف می‌کنند، دوز سانی تینیب باید تغییر داده شود.
- این دارو ممکن است باعث خونریزی‌هایی همچون خون دماغ، خون‌ریزی مقعد، خون‌ریزی لثه، خون‌ریزی در دستگاه گوارش فوقانی، مجاری ادراری، دستگاه تناسلی، مغزی، خون‌ریزی‌های ناشی از زخم‌ها و خون‌ریزی‌های ناشی از تومور شود، که این خونریزی‌ها می‌توانند جدی و کشنده باشند.
- موارد نادری از پروتئینوری و سندروم نفروتیک گزارش شده است.
- بروز آنمی خونی میکروآنژیوپاتیک (MAHA) و فشار خون وابسته به دوز در زمان مصرف همزمان سانی تینیب و بواسیزوماب گزارش شده است.
- تاخیر در بهبودی زخم‌ها با مصرف سانی تینیب مشاهده شده است.
- عوارض جدی و کشنده گوارشی شامل سوراخ شدگی در موارد نادری به ثبت رسیده است.
- در بیماران مبتلا به RCC، پانکراتیت نیز گزارش شده است.
- هایپوتیروئیدی می‌تواند رخ دهد. پس از هایپوتیروئیدی، ممکن است هایپر تیروئیدی نیز اتفاق بیفتد.
“`
راهنمای مصرف داروی سانیتینیب
- این دارو به صورت خوراکی، یک بار در روز و با یا بدون غذا مصرف می‌شود.
- به هیچ وجه بدون تجویز پزشک استفاده نشود.
- در طول درمان، باید مقدار زیادی مایعات مصرف کنید و از خوردن گریپ فروت اجتناب کنید.
- از افزایش دز دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
- قبل از شروع مصرف، پزشک را از هر گونه مشکل خون، قلب، کبد، کلیه، تیروئید یا دیابت مطلع کنید.
- اگر هرگونه عارضه جانبی که ذکر شده را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
نحوه نگهداری داروی سانیتینیب
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کنید.
برای اطلاعات بیشتر بخوانید:
