سرطان روده و درمان آن/کاملترین مقاله (2 نکته مهم)

سرطان روده ی بزرگ و کوچک

سرطان کلورکتال که به نام‌های سرطان کولون یا روده نیز شناخته می‌شود، به دنبال رشد سلول‌های سرطانی در کولون، رکتوم و آپاندیس اتفاق می‌افتد.

سرطان روده بزرگ (به انگلیسی: Colorectal cancer) (که همچنین به نام‌های سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ شناخته می‌شود) به تکثیر سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) اشاره دارد.

در این مقاله از رضیم هدف داریم شما را با سرطان روده بزرگ و کوچک و درمان‌های آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

مقدمه ای در مورد سرطان روده

کولون یا روده بزرگ یکی از بخش‌های دستگاه گوارش بدن است. روده باریک حدود 6 متر طول دارد و بین معده و روده بزرگ قرار دارد. وظیفه اصلی روده باریک، هضم و جذب مواد غذایی است و پس از آن به روده بزرگ منتقل می‌شود که از آنجا به مقعد ختم می‌گردد.

سرطان روده بزرگ یا چنگار روده بزرگ یا سرطان کولون، نوعی سرطان است که در آن سلول‌های سرطانی در بافت روده شروع به تکثیر می‌کنند.

معمولاً سرطان روده بزرگ و راست روده با تکثیر چند پولیپ، یعنی توده‌های خوش‌خیم، بر روی سطح داخلی راست روده شروع می‌شود. این بیماری به دلیل تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها رخ می‌دهد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن آسیب بزنند.

روده بزرگ یا کولون در انتهای دستگاه گوارش قرار دارد. در بیشتر موارد، سرطان روده بزرگ خوش‌خیم و قابل درمان است، اما در صورتی که به موقع شناسایی نشود، می‌تواند به شدت پیشرفت کند.

عوامل افزایش دهنده ابتلا به سرطان روده

• سن

بیشتر بیماران مبتلا به این بیماری سن بالای 50 سال دارند، اما ممکن است این بیماری در هر سنی رخ دهد.

• رژیم غذایی

میان این بیماری و رژیم غذایی پرچربی، کم فیبر و مصرف کم میوه و سبزی ارتباط مستقیمی وجود دارد.

• پولیپ‌ها

این بیماری معمولاً با رشد توده‌های خوش‌خیم در جدار روده آغاز می‌شود که به‌طور معمول پس از سن 50 سالگی شایع است. پولیپ‌ها خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند.

• سابقه بیماری‌های قبلی

احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که سابقه سرطان روده بزرگ دارند و همچنین زنان مبتلا به سرطان تخمدان، رحم یا پستان بیشتر است.

• انتقال وراثتی

افرادی که والدین یا خواهر و برادرهایشان به این نوع از سرطان مبتلا شده‌اند، به‌ویژه اگر زیر 50 سال بوده باشد، باید خود را تحت نظر پزشک متخصص قرار دهند.

• کولیت اولسروز

در این بیماری پوشش
“`

جدار روده بزرگ دچار التهاب می‌شود و افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.

عوامل خطر دیگری نیز وجود دارند مانند چاقی، مصرف الکل و استفاده از مواد مخدر. آسپرین می‌تواند به افرادی که سابقه پولیپ‌های آدنوماتوز روده بزرگ و راست روده دارند، کمک کند تا از وقوع این پولیپ‌ها جلوگیری کرده و خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.

پولیپ در روده بزرگ

پولیپ به‌ویژه پولیپ‌های غده‌ای، می‌تواند ریسک سرطان کولون را افزایش دهد. وقتی پولیپ‌های کولون در حین کولپوسکوپی برداشته می‌شوند، احتمال ابتلا به سرطان کولون در آینده کاهش می‌یابد.

علائم سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ از پولیپ‌های غددی شروع می‌شود.

پولیپ‌ها توده‌هایی غیرطبیعی ولی خوش‌خیم هستند که در دیواره اعضای بدن رشد می‌کنند. تبدیل پولیپ به سرطان یک فرایند چند مرحله‌ای است که به دلیل تغییرات ژنتیکی رخ می‌دهد و این تبدیل معمولاً حداقل ۱۰ سال طول می‌کشد.

بعد از ۵۰ سالگی احتمال ابتلا افزایش پیدا می‌کند و اگر کسی از بستگان نزدیک شخص به این بیماری مبتلا شده باشد، خطر ابتلا ۲ تا ۳ برابر افزایش می‌یابد. همچنین اگر شخصی از بستگان نزدیک قبل از ۵۰ سالگی به این بیماری مبتلا شود، احتمال ابتلا برای فرد ۳ تا ۴ برابر بیشتر خواهد شد.

حدود ۵ تا ۱۰ درصد افرادی که به سرطان روده بزرگ دچار می‌شوند، مشکلات ژنتیکی دارند که سبب می‌شود در سنین پایین‌تر به این بیماری مبتلا شوند. شناسایی خانواده‌هایی که دچار این مشکلات هستند بسیار مهم است تا بتوان زودتر غربالگری و اقدامات پیشگیرانه انجام داد.

دفع خون روشن؛ یکی از مهم‌ترین علائم سرطان روده بزرگ

دفع خون روشن مهم‌ترین علامت سرطان روده بزرگ است. البته هر فرد ممکن است در طول عمر خود یک یا دو بار دفع خون روشن را تجربه کند.
ممکن است فرد دارای هموروئید یا بواسیر باشد که این مسئله نیز می‌تواند باعث دفع خون روشن شود. پس نباید نگران شد؛ اما اگر دفع خون تازه شروع شود و چند بار تکرار شود، این علامت هشداردهنده‌ای است که باید فرد با پزشک مشورت کند تا درمان شود.

علائم سرطان روده بزرگ- تغییر اجابت مزاج

تغییر در اجابت مزاج نیز یکی دیگر از علائم سرطان روده بزرگ است. اگر تغییر اجابت مزاج بیش از ۶ ماه ادامه داشته باشد، باید مورد توجه قرار گیرد. این تغییر به خصوص در تومورهای سمت چپ روده که روده باریک است و مسیر آن زودتر مسدود می‌شود، مشخص‌تر است. برای مثال، اگر فردی که قبلاً هر روز اجابت مزاج می‌کرد، حالا به ۴ روز یا یک هفته طولانی‌تر می‌شود، این به عنوان زمینه‌ای نگران‌کننده تلقی می‌شود. البته اگر فرد دچار یبوست مزمن باشد، نگرانی کمتری وجود دارد، اما تغییرات جدید در اجابت مزاج باید زیر نظر پزشک بررسی شود.

“`html

و در چنین مواردی، فرد باید برای درمان مراجعه کند.

کاهش وزن و کم‌خونی از علائم سرطان روده

کاهش وزن و کم خونی از نشانه‌های مهم سرطان روده بزرگ هستند. کاهش وزن، به ویژه در مورد تومورهای کلون سمت راست، مهم است زیرا قطر بزرگ این ناحیه اجازه می‌دهد که تومور به اندازه کافی رشد کند و تشخیص آن دیرتر صورت گیرد.

کم‌خونی نیز دیگر علامت سرطان روده بزرگ است. در این وضعیت، فرد ممکن است با علائمی مانند ضعف، کاهش انرژی و توانایی کار کردن در حالت عادی، به پزشک مراجعه کند. بر اساس شرایط بیمار، پزشک تشخیص می‌دهد که آیا سرطان وجود دارد یا خیر و درمان مناسب را آغاز می‌کند.

سابقه فامیلی از دیگر علائم سرطان روده

در بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ، سابقه فامیلی مثبت است. افرادی که در خانواده‌شان شخصی مبتلا به این نوع سرطان داشته‌اند، باید زودتر به پزشک مراجعه کنند. نگرانی اصلی آنها باید این باشد که فردی در خانواده دارای این بیماری است.

این افراد باید به دنبال دیگر علائم سرطان روده نباشند؛ مخصوصاً اگر سن ابتلا به سرطان در خانواده کمتر از ۵۰ سال باشد یا اگر تعداد مبتلایان بیشتر از یک نفر باشد و یا افرادی که سابقه پولیپ در روده داشته‌اند و در این زمینه دچار سرطان شده‌اند، افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را نشان می‌دهد.

خونریزی مقعد و یا خون در مدفوع

ناراحتی مداوم شکم، مانند گرفتگی، نفخ و درد

احساس فرد از اینکه روده به طور کامل تخلیه نمی‌شود

ضعف یا خستگی

کاهش وزن بی دلیل

مراحل تشخیص بیماری سرطان روده

رشد سرطان روده ممکن است سال‌ها طول بکشد و اگر به موقع شناسایی شود، شانس بهبودی بسیار بالا می‌رود. به همین دلیل، انجام آزمایش‌های دوره‌ای که در زیر ذکر شده‌اند، برای افرادی که در گروه خطر قرار دارند، توصیه می‌شود.

آزمایش دیجیتال کولون ‏‎(DRE)‎‏‏

این آزمایش فقط تومورهای بزرگ و قابل لمس را شناسایی می‌کند.

آزمایش وجود لخته خون در مدفوع

با استفاده از یک پروب نوری (سیگموئیدوسکوپ) که به انتهای روده بزرگ وارد می‌شود، هر نوع پولیپ یا نشانه‌های غیرعادی شناسایی می‌شود.

آزمایش خون ‏

وجود برخی پروتئین‌های خاص در خون، نشانه تومور است.

پروکتوسکوپی

در این روش، با دستگاه‌های خاص، قسمت‌های داخلی راست روده و نواحی پایینی روده بزرگ به طور مستقیم مشاهده می‌شود. در این حالت، نیمی از سرطان‌ها قابل شناسایی هستند. بیمار ممکن است فشاری احساس کند اما دردی نخواهد داشت.

کولونوسکوپی

با این روش، توانایی مشاهده کلی روده بزرگ و راست روده نیز فراهم می‌شود و در این حالت نیز فرد دردی نخواهد داشت.

بیوپسی

اگر در طول این آزمایشات توده‌ای مشاهده شود، نیاز است که بخشی از آن توده برداشته شود تا تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرد و در صورت وجود بافت یا سلول‌های سرطانی، مشخص گردد.

“““html
مشاوره ژنتیک ‏

تست و مشاوره ژنتیک به خانواده‌هایی که ممکن است به دلیل وراثتی به سرطان کولون مانند سرطان روده غیر پولیپی ‏‎(HNPCC)‎‏ یا پولیپ غده‌ای خانوادگی ‏‎(FAP)‎‏ مبتلا شوند، توصیه می‌شود.
از آنجا که سرطان روده بزرگ و راست روده معمولاً نشانه‌ای ندارد، غربالگری می‌تواند به شناسایی زودهنگام کمک کند. اکثر افراد باید از 50 سالگی به بعد، هر 10 سال یکبار آندوسکوپی روده بزرگ انجام دهند.

درمان سرطان روده

برای درمان سرطان روده، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و درمان‌های هدفمند استفاده کرد.

در صورتی که سرطان فقط در دیوارهٔ کولون محدود باشد، احتمال درمان با جراحی وجود دارد، اما اگر سرطان در بدن پخش شده باشد، معمولاً درمان امکان‌پذیر نیست و تمرکز بر بهبود کیفیت زندگی و مدیریت علائم است.

در ایالات متحده، نرخ بقای پنج ساله حدود 65 درصد است. البته این نرخ به پیشرفت سرطان و این که آیا می‌توان آن را با جراحی برداشت یا نه، و همچنین به وضعیت کلی سلامتی فرد بستگی دارد. سرطان روده بزرگ در دنیا، سومین نوع معمول سرطان است و حدود 10 درصد از همه موارد سرطان را شامل می‌شود.

در سال 2012، 1.4 میلیون مورد جدید ابتلا به این بیماری گزارش شده و 694 هزار نفر بر اثر آن فوت کرده‌اند. این بیماری در کشورهای پیشرفته شایع‌تر است و 65 درصد موارد در این کشورها مشاهده می‌شود.

همچنین، شیوع این بیماری در زنان کمتر از مردان است.

تحقیقات اخیر توسط محققان کالج پزشکی ویل کورنل آمریکا نشان می‌دهد که در صورت فعال‌سازی دوباره یک ژن خاص، ممکن است رشد سلول‌های سرطانی روده متوقف شده و این سلول‌ها به بافت سالم تبدیل شوند. 80 تا 90 درصد تومورهای کولورکتال به دلیل جهش در این ژن کلیدی رخ می‌دهد؛ بنابراین با معکوس کردن فعالیت این ژن می‌توان به توقف رشد تومورهای سرطانی کمک کرد. این ژن به نام p53 شناخته می‌شود.

مطالعات بر روی حیوانات نشان داده است که فعال‌سازی دوباره این ژن می‌تواند از رشد تومور جلوگیری کند و پس از شش ماه هیچ نشانه‌ای از تومور در موش‌های آزمایشگاهی مشاهده نشده است.

جلوگیری از سرطان روده

شما می‌توانید با رعایت راهکارهای زیر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهید:

• سعی کنید از مصرف الکل دوری کنید.
• از سیگار کشیدن پرهیز کنید.
• در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید؛ تلاش کنید هر بار حداقل 30 دقیقه فعالیت کنید.
• غذای سالم مصرف کنید.
• وزن خود را در حدی مناسب نگه دارید و تناسب اندام داشته باشید.

ویدئو مربوط به سرطان روده