سرطان سارکوم چگونه تشخیص داده می شود؟ (2 نکته مهم)
سرطان سارکوم چیست و چه علائمی دارد؟
سرطان سارکوم : سارکوم نوعی از سرطان است که پزشکان هنوز نمی‌دانند چرا به وجود می‌آید. این نوع سرطان تنها ۲ درصد از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد و عمدتاً بر روی استخوان یا بافت‌های نرم مثل عضله و مفصل تاثیر می‌گذارد. سارکوم ممکن است در اندام‌ها، دست‌ها و شکم دیده شود، اما از آنجا که ۴۰ درصد از موارد در اندام‌ها رخ می‌دهد، فعالیت پزشکان متخصص ارتوپد در درمان آن بسیار مهم است.
انواع سرطان سارکوم کدامند؟
سرطان‌های سارکوم را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: سارکوم بافت نرم و سارکوم استخوان، یا استئوسارکوم. در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۲ هزار مورد سارکوم بافت نرم و ۱۰۰۰ مورد سارکوم‌های استخوانی در ایالات متحده شناسایی شده‌اند.
انواع مختلف سرطان سارکوم
در تقسیم بندی جزئی‌تر انواع سرطان سارکوم عبارتند از:
۱- آنژیوسارکوم (Angiosarcoma)
آنژیوسارکوم در دیواره عروق خونی رشد می‌کند. این نوع تومور می‌تواند در همه جای بدن ایجاد شود، اما بیشتر در پوست (به‌خصوص روی سر)، پستان، کبد و در بافت‌های عمیق بدن دیده می‌شود.
۲- سارکوم استخوان (Bone sarcoma)
سارکوم استخوان نوعی سرطان است که از استخوان شروع می‌شود. برخی انواع دیگر سرطان استخوان را هم ممکن است به عنوان سارکوم بشناسند، اما فقط سارکوم یک نوع خاص از سرطان استخوان است.
۳- کوندروسارکوم (Chondrosarcoma)
کوندروسارکوم یک نوع سارکوم استخوانی است که در سلول‌های غضروفی شکل می‌گیرد و بیشتر در بزرگسالان بالای ۴۰ سال رایج است. نواحی شایع آسیب‌دیده شامل بازو، لگن و استخوان ران هستند که ۳۷ درصد از کل تشخیص‌های سارکوم استخوان را شامل می‌شوند.
۴- تومور دسموئید
این نوع تومور خوش‌خیم است و عموماً در بافت نرم بدن ایجاد می‌شود. بیشتر در افراد میانسال و همچنین زنان باردار در ناحیه شکم دیده می‌شود و معمولاً به اطراف خود رشد می‌کند. از نشانه‌های اصلی این تومور، ظهور یک توده سفت و سخت است که مانند توپ تنیس احساس می‌شود.
۵- سارکوم یوئینگ
۱۴ درصد از موارد شناسایی شده سارکوم استخوان به این نوع ویژه تعلق دارد. این تومور بیشتر در لگن، ستون فقرات و استخوان ران جوانان و نوجوانان دیده می‌شود.
۶- سارکوم فیبروبلاستی
سارکوم فیبروبلاستی در بافت‌های فیبری بدن ایجاد می‌شود و معمولاً در پوست و تنه ظاهر می‌شود.
۷- سارکوم کاپوسی (Kaposi’s sarcoma)
سارکوم کاپوسی یک نوع سرطان نادر است که بر روی پوست، دهان و گاهی اوقات بر روی اندام‌های داخلی بدن تاثیر می‌گذارد.
۸- رابدومیوسارکوم (Rhabdomyosarcoma)
این تومور در عضلات ارادی بدن مثل سر و گردن که کنترل آنها را داریم ایجاد می‌شود و ممکن است در ناحیه شکم هم دیده شود. این نوع تومور بیشتر در کودکان اتفاق می‌افتد تا بزرگسالان.
۹- استئوسارکوم
استئوسارکوم یکی از نوع‌های سارکوم استخوانی است که بیشتر در نوجوانان و جوانان شایع است، هرچند ممکن است افراد مسن‌تر هم به آن مبتلا شوند. این تومور معمولاً بر روی زانو، استخوان ران یا بازو تاثیر می‌گذارد.
سارکوم از بافت‌های همبند مانند غضروف، ماهیچه و استخوان تشکیل می‌شود. به همین دلیل به سرطان عضله و سرطان استخوان در هر نقطه از بدن، سارکوم گفته می‌شود. این نوع سرطان مشخص نیست که چرا به وجود می‌آید و علت بروز آن هنوز نامشخص است.
تا حدی تغییرات ژنتیکی در ابتلا به سرطان سارکوم نقش دارند.
این نوع سرطان معمولاً به سرعت به سایر نقاط بدن، به ویژه ریه‌ها، گسترش می‌یابد. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود، در مراحل اولیه می‌توان آن را درمان کرد و شاید نیاز به قطع عضو نباشد.
سارکوم در ایران بیشتر دیده می‌شود. این نوع سرطان به دلیل اینکه به سرعت می‌تواند اعضای دیگر بدن را درگیر کند و از بافت‌های همبند، چربی و عضلات شروع می‌شود، خطرناک است. پزشکان هنوز دلیل دقیق ابتلا به این نوع سرطان را نمی‌دانند.
مهمترین نشانه های سرطان عضله چیست؟
علائم سرطان سارکوم
در مراحل اولیه، این بیماری معمولاً علائمی ندارد. تومور به آرامی رشد می‌کند و به بافت‌های اطراف فشار وارد می‌آورد. اولین علامت این بیماری معمولاً یک برآمدگی یا تورم در بافت نرم است. هر چه تومور بزرگ‌تر شود، ممکن است علائم دیگری مانند درد یا زخم نیز ظاهر شود.
درد در ناحیه تومور همراه با ورم یا گرما از علائم اصلی است. ممکن است این درد در شب یا هنگام ورزش بدتر شود و چند هفته بعد از شروع درد، قسمت آسیب‌دیده لنگ بزند. اگر تومور در استخوان پا رشد کند، فرد ممکن است بدون دلیل مشخصی لنگ بزند. همچنین ممکن است تب خفیفی هم داشته باشد.
اگر سرطان به بخش‌های دیگر بدن مانند ریه‌ها یا مغز استخوان گسترش یافته باشد، علائم در آن ناحیه‌ها نیز خود را نشان می‌دهند.
در بعضی موارد، اولین نشانه بیماری ممکن است شکستن پا یا دست باشد که بدون دلیل مشخص (یا با ضربه‌های خفیف) رخ می‌دهد، زیرا سرطان استخوان را ضعیف می‌کند و آن را در برابر شکستگی آسیب‌پذیر می‌سازد.
اگر کودکی یکی از این علائم را تجربه کند، باید سریعاً به پزشک مراجعه شود. معطل کردن برای پیدا کردن درمان یا امیدوار بودن به اینکه علائم خود به خود برطرف شوند، فقط باعث بدتر شدن سرطان می‌شود.
فاکتورهای خطرساز سرطان سارکوم
بیشتر سارکوم‌های بافت نرم دلایل مشخصی ندارند، اما عوامل زیر ممکن است احتمال بروز این بیماری را افزایش دهند:
- تماس با کلوروفنول و فنوکسی هربیسید.
- بیمارانی که قبلاً تحت پرتودرمانی با دوز بالا قرار گرفته‌اند.
- ویروس هرپس انسانی ۸ و بیماری ایدز می‌توانند خطر ابتلا به سارکوم کاپوسی را افزایش دهند.
- در موارد نادر، این بیماری می‌تواند ناشی از سندروم لی‌فرامنی یا بیماری‌های وراثتی دیگر باشد.
مهمترین علائم جهت تشخیص سرطان سارکوم
تشخیص سرطان عضله یا سارکوم
برای تشخیص سرطان سارکوم، پزشک از سوابق پزشکی کودک سوال می‌کند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- رادیوگرافی ساده
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- نمونه‌برداری از توده استخوانی
- اسکن رادیوایزوتوپ
اگر بیماری به مغز استخوان یا ریه‌ها سرایت کرده باشد، نمونه‌برداری از مغز استخوان و رادیوگرافی قفسه سینه ضروری است. اغلب سارکوم‌های بافت نرم دلایل مشخص و شناخته‌شده‌ای ندارند.
آیا سرطان سارکوم قابل درمان است؟
درمان سرطان سارکوم
روش درمان سرطان سارکوم به عوامل مختلفی مانند اندازه و محل تومور و میزان گسترش آن بستگی دارد. مهمترین روش درمانی برای این سرطان شیمی‌درمانی است که معمولاً قبل از جراحی انجام می‌شود تا اندازه تومور کوچکتر شود و جراحی راحت‌تر صورت گیرد. بعد از جراحی نیز شیمی‌درمانی ادامه می‌یابد.
روند درمان شامل مراحل زیر خواهد بود:
معمولاً درمان شیمیایی برای سرطان حدود ۶ تا ۹ ماه طول می‌کشد. در این مدت، کودک باید چند روز را در بیمارستان بماند و این بستری شدن‌ها هر ۲ تا ۳ هفته یکبار انجام می‌شود. گاهی اوقات به دلیل عوارضی مثل تب یا عفونت، برخی از کودکان نیاز دارند که بیشتر در بیمارستان بمانند. داروهای شیمی درمانی از طریق تزریق وریدی به بدن وارد می‌شوند.
رادیوتراپی نیز در درمان این نوع سرطان مؤثر است و به طور معمول بعد از شیمی‌درمانی و قبل و بعد از جراحی انجام می‌شود. درمان سارکوم بستگی به چندین عامل دارد، مانند اندازه و محل تومور و میزان گسترش آن. یکی دیگر از روش‌های درمان، جراحی است. اما بعضی وقت‌ها رشد تومور آنقدر زیاد می‌شود که به نواحی زیادی از اندام نفوذ می‌کند و به عروق و اعصاب آن آسیب می‌زند.
در این وضعیت، ممکن است بهترین گزینه برای بیمار قطع عضو باشد. بافتی که در این فرآیند برداشته می‌شود باید با استفاده از پیوند بافت زنده (از بدن خود بیمار)، بافت اهدایی (معمولاً از بانک استخوان) یا بافت مصنوعی (از جنس فلز یا ماده‌های مصنوعی دیگر) جایگزین گردد.
اگر تومور به اعصاب یا رگ‌های خونی چسبیده باشد، قطع عضو (برداشتن بخشی از عضو در کنار تومور) تنها گزینه ممکن است. اندام یا عضو قطع شده معمولاً با یک عضو مصنوعی (که معمولاً از فلز است) جایگزین می‌شود.
همچنین بخوانید:
