سلنیوم و نقش مهم آن در سلامت بدن (2 نکته مهم)
“`html
نقش سلنیوم در بدن
به گزارش رضیم : سلنیوم یک ماده معدنی مهم و کمیاب است که خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد. اکسیداسیون باعث بروز بسیاری از بیماری ها و پیری زودرس می‌شود و سلنیوم می‌تواند به مقابله با آن کمک کند. به همین خاطر، مکمل‌های غذایی حاوی این ماده امروزه بسیار محبوب شده‌اند.
سلنیوم خواص زیادی دارد از جمله جلوگیری از بیماری‌های قلبی خاص، تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود عملکرد تیروئید، کم کردن التهاب، جلوگیری از سرطان، کاهش علائم پیری زودرس، حمایت از سیستم ایمنی و افزایش سلامت مو و تعادل هورمون‌ها. این ماده از خاک، آب و مواد گیاهی حاصل می‌شود.
عملکرد و تأثیرات سلنیوم
سلنیوم در فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی که در بدن وجود دارند نقش دارد. این ماده هنگامی که با ویتامین E ترکیب شود، اثرگذارتر می‌شود. یکی از مهم‌ترین فواید سلنیوم، پیشگیری از انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی و آب مروارید است.
سلنیوم حتی در درمان آسم موثر است. تحقیقات نشان می‌دهد که این ماده به تولید آنتی بادی‌ها کمک می‌کند. آنتی بادی‌ها ساختارهای ایمنی بدن هستند که به مبارزه با میکروب‌ها و عوامل خارجی کمک می‌کنند. به کارگیری سلنیوم پس از واکسن زدن می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. علاوه بر این، سلنیوم در تشکیل پروتئین‌ها و بهبود عملکرد تیروئید و سیستم ایمنی بدن هم مؤثر است.
از طرف دیگر، سلنیوم تأثیر مثبتی بر روی خلق و خو و حتی افسردگی دارد. به نظر می‌رسد که تمام اعضای بدن از این ماده بهره‌برداری می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که سلنیوم برای عملکرد درست غده تیروئید ضروری است.
نیاز بدن به سلنیوم
نیاز روزانه بدن به سلنیوم بسیار کم و در حدود چند ده میکروگرم است (هر میکروگرم برابر با یک میلیونیم گرم). نیاز کودکان بین ۲۰ تا ۴۵ میکروگرم است و از ۱۳ سالگی به ۵۰ میکروگرم می‌رسد. بزرگسالان نیاز به ۶۰ میکروگرم دارند که با افزایش سن به ۷۰ تا ۸۰ میکروگرم می‌رسد.
منابع غذایی حاوی سلنیوم
سلنیوم تقریباً در تمام مواد غذایی، به خصوص منابع حیوانی مانند گوشت، ماهی و پنیر وجود دارد. همچنین در برخی مواد گیاهی از جمله غلات و میوه‌ها به مقدار کمتر یافت می‌شود. اما میوه‌های خشک مانند گردو به طور ویژه‌ای غنی از سلنیوم هستند.
بهترین منبع سلنیوم، زرده تخم‌مرغ است که به طور میانگین ۴۲۹ میکروگرم از این ماده را شامل می‌شود. همچنین آجیل برزیلی منبع فوق‌العاده‌ای برای سلنیوم است. دیگر منابع غذایی شامل:
- گوشت بوقلمون و مرغ که در محیط طبیعی رشد کرده‌اند
- گوشت گاوی که علف طبیعی خورده است
- تخم‌مرغ پاستوریزه شده
- جو، برنج قهوه‌ای و جو دو سر
- تخمه آفتاب‌گردان و کنجد
- کلم بروکلی، اسفناج و مارچوبه
- ماهی تن، صدف، سالمون و میگو
- نان با گندم کامل
کمبود سلنیوم و مصرف مکمل‌ها
آیا ممکن است دچار کمبود سلنیوم باشیم؟ در جواب باید بگوییم که خیر؛ به ویژه اگر رژیم غذایی متعادل داشته باشیم. کمبود سلنیوم بیشتر در افرادی که دچار بیماری‌های گوارشی حاد هستند اتفاق می‌افتد که موجب کاهش جذب این عنصر می‌شود. در افراد سالم، این مشکل به ندرت دیده می‌شود.
مکمل‌های سلنیوم نیز به دو دلیل توصیه نمی‌شود: اول، تحقیقات نشان می‌دهد که این مکمل‌ها تأثیر خاصی در سلامتی ندارند و دوم این که مصرف بیش از حد سلنیوم می‌تواند خطرناک باشد. در واقع، مصرف بیش از ۳۰۰ میکروگرم در روز به حالت سمی در بدن منجر می‌شود.
علاوه بر این، مصرف بیش از حد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را در مردان افزایش دهد. اگر در رژیم غذایی خود به اندازه کافی تخم‌مرغ و گردو داشته باشید، می‌توانید به راحتی از نظر تأمین این عنصر در بدن اطمینان حاصل کنید!
بیماری‌های ناشی از کمبود سلنیوم در بدن
سلنیوم یک ماده ضروری برای سلامت بدن است که باید به مقدار کافی وارد بدن شود چرا که کاهش مقدار آن ممکن است عواقب جدی داشته باشد.
“`
به دست آوردن این ماده معدنی ممکن است خطرات جدی برای سلامتی بدن داشته باشد. از آنجا که بدن در تمام مراحل زندگی، از دوران بارداری تا پیرسالی به سلنیوم نیاز دارد، مصرف این عنصر برای سلامتی بسیار ضروری است. در دوران بارداری، سلنیوم به رشد قلب و ریه جنین کمک می‌کند.
علاوه بر این، کمبود سلنیوم می‌تواند باعث مشکلاتی در تیروئید شود. زیرا سلنیوم در سیستم ایمنی و سلامتی بدن نقش مهمی دارد، کمبود این ماده می‌تواند منجر به انواع سرطان‌ها، دیابت، آرتریت روماتوئید، ناباروری در مردان، و همچنین بروز اوتیسم و آلزایمر شود.
نشانه‌های کمبود سلنیوم چیست؟
کمبود سلنیوم ممکن است با علائم زیر بروز کند:
- ناباروری در زنان و مردان
- ضعف در عضلات
- احساس خستگی و عدم انرژی
- تغییر رنگ ناخن‌ها و ریزش مو
- ضعف در سیستم ایمنی بدن
- مشکلات تیروئید
- خاصیت‌های درمانی و غذایی سلنیوم
خاصیت‌های درمانی و غذایی سلنیوم برای بدن انسان
۱- باروری
سلنیوم برای باروری مردان اهمیت دارد و در تولید تستوسترون و رشد طبیعی اسپرم نقش دارد. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که ترکیبات خاصی از سلنیوم در اسپرم وجود دارند که مهم هستند.
۲- تقویت سیستم ایمنی
مکمل‌های سلنیوم می‌توانند از RNA در برابر آسیب‌ها محافظت کنند و در عملکرد سیستم ایمنی مؤثر هستند، زیرا به افزایش تعداد سلول‌های ایمنی کمک می‌کنند که به مبارزه با عوامل بیماری‌زا می‌پردازند.
۳- آرتریت
سلنیوم به عنوان یک آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب عمل می‌کند. بررسی‌ها نشان داده‌اند که کمبود سلنیوم در خون بیماران مبتلا به آرتریت روماتیسمی مشاهده شده است.
۴- بهبود عملکرد مغز
سلنیوم در تولید ماده‌ای شیمیایی در مغز به نام نوروترانسمیتر نقش دارد و کمبود آن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مغزی را افزایش دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مسن با کمبود سلنیوم در رژیم غذایی خود، دو برابر بیشتر از سایرین در معرض مشکلات مغزی قرار دارند.
۵- جلوگیری از آب مروارید چشم
سلنیوم می‌تواند از چشم‌ها در برابر بیماری آب مروارید محافظت کند.
۶- خلق و خوی خوب
کمبود سلنیوم می‌تواند منجر به افسردگی، احساس بی‌حوصلگی، اضطراب و پرخاشگری شود.
۷- جلوگیری از پیری زودرس
سلنیوم به عنوان یک آنتی‌اکسیدان، روند پیری را کند می‌کند. نظریه‌ها نشان می‌دهد که پیری به دلیل آسیب سلول‌های سالم توسط رادیکال‌های آزاد رخ می‌دهد و اگر بدن آنتی‌اکسیدان کافی نداشته باشد، آسیب‌ها انباشته شده و سرعت پیری افزایش می‌یابد.
۸- کاهش خطر بیماری‌های قلبی
سلنیوم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. رگ‌های خونی آسیب‌دیده ممکن است با گذشت زمان منجر به مشکلات قلبی شوند و سلنیوم به حفاظت از این رگ‌ها کمک می‌کند.
۹- پیشگیری از سرطان
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف سلنیوم می‌تواند در پیشگیری از سرطان مؤثر باشد. مکمل‌های سلنیوم خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان‌ها را کاهش می‌دهند.
۱۰- نقش مهم سلنیوم در کار غده تیروئید
پژوهش‌های بین‌المللی در حال بررسی اثرات بیشتر سلنیوم بر روی سلامتی هستند.
دانشگاه برلین در آلمان مدتی است که در حال مطالعه روی عواملی است که باعث بروز کم‌کاری غده تیروئید می‌شود. در آخرین مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۵ منتشر کرده‌اند، بر این نکته تأکید شده است که کم‌کاری تیروئید می‌تواند ناشی از یک اختلال ژنتیکی باشد. در این تحقیق، چهار کودک از دو خانواده مختلف و از دو کشور متفاوت مورد بررسی قرار گرفته‌اند. دو کودک از خانواده‌ای در عربستان سعودی و دو کودک دیگر از خانواده‌ای در ایرلند هستند.
این کودکان همگی دچار کم‌کاری تیروئید بوده‌اند. تحقیقاتی که بر روی ژن‌های این کودکان انجام شده، نشان می‌دهد که یک نقص ژنتیکی مشترک بین آنها وجود دارد. این نقص کوچک ژنتیکی باعث کاهش سطح یک ماده به نام سلنیوم در خون می‌شود و این کمبود به طور مستقیم با کم‌کاری غده تیروئید ارتباط دارد.
