سل استخوان و مفصل چیست؟ آیا خطرناک است؟ (2 نکته مهم)
بیماری سل استخوان و مفصل
سل بیماری ای هست که خیلی راحت انتقال پیدا می‌کند و توسط باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می‌شود. این بیماری یکی از 10 علت اصلی مرگ در دنیا است. خوشبختانه، سل قابل پیشگیری و در صورت تشخیص به موقع، قابل درمان است.
سل بیشتر بر روی ریه‌ها تأثیر می‌گذارد، اما گاهی اوقات می‌تواند به قسمت‌های دیگر بدن نیز سرایت کند. وقتی سل از ریه‌ها به دیگر نقاط بدن گسترش یابد، به آن سل خارج سلولی (EPTB) می‌گویند. یکی از نوع‌های EPTB، سل استخوان و مفاصل است. سل استخوان به این معنی است که سل به ستون فقرات، استخوان‌های بلند و مفاصل آسیب می‌زند.
در ایالات متحده، فقط حدود 3 درصد از موارد سل بر روی سیستم اسکلتی-عضلانی اثر می‌گذارد و بیش‌ترین تأثیر در ستون فقرات مشاهده می‌شود. بنابراین، اگر کسی به سل استخوان مبتلا باشد، احتمالاً آن را در ستون فقرات خود خواهد داشت. اما لازم به ذکر است که سل می‌تواند بر سایر استخوان‌های بدن هم تأثیر بگذارد.
علل بروز سل استخوان
سل استخوان زمانی رخ می‌دهد که سل از ریه‌ها به مکان‌های دیگر بدن مانند استخوان‌ها و مفاصل گسترش یابد. این بیماری معمولاً از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. بعد از اینکه سل در ریه‌ها مشاهده می‌شود، می‌تواند از طریق خون به استخوان‌ها، ستون فقرات یا مفاصل برسد. سل استخوان معمولاً در نواحی با خون‌گیری زیاد مانند مرکز استخوان‌های بلند و مهره‌ها شروع می‌شود.
سل استخوان نسبتاً نادر است، اما در سال‌های اخیر به خصوص در کشورهای در حال توسعه به دلیل شیوع ایدز، بیشتر شده است. تشخیص سل استخوانی سخت است و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی به وجود آورد.
علایم سل استخوان
شناسایی علائم سل استخوان همیشه آسان نیست، به ویژه در مراحل اولیه که بیماری بدون درد است و ممکن است بیمار حتی متوجه آن نشود. زمانی که بیماری به مرحله پیشرفته‌تری برسد، علائم نمایان می‌شوند.
گاهی اوقات، این بیماری می‌تواند در ریه‌ها وجود داشته باشد و بدون اینکه بیمار متوجه شود، به سایر نقاط بدن حتی استخوان‌ها گسترش یابد. اما هنگامی که بیمار به سل استخوان مبتلا شود، علائمی بروز می‌کند که شامل موارد زیر است:
- درد شدید در ناحیه کمر
- تورم
- سفتی و سختی
- آبسه
زمانی که سل استخوان به شدت پیشرفته شده باشد، برخی از علائم خطرناک شامل این موارد است:
- عوارض عصبی
- پاراپلژی یا فلج
- کوتاهی اندام در کودکان
- ناهنجاری‌های استخوانی
با این حال، بیماران مبتلا به سل استخوان ممکن است علائم عمومی سل را داشته یا نداشته باشند که شامل موارد زیر هستند:
- خستگی
- تب
- عرق شبانه
- کاهش وزن
درمان سل استخوانی
اگرچه سل استخوان می‌تواند مشکلات دردناکی ایجاد کند، اما این عوارض معمولاً با درمان به موقع و استفاده از داروهای مناسب قابل برگشت هستند. در بسیاری از موارد، جراحی ستون فقرات، مانند لامینکتومی (جایی که بخشی از مهره‌ها برداشته می‌شود) ضروری است.
داروها اولین مرحله درمان برای سل استخوان به حساب می‌آیند و دوره درمان ممکن است از 6 تا 18 ماه طول بکشد. درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
داروهای ضد سل مانند ریفامپین، ایزونیازید، اتامبوتول و پیرازامین آمید
جراحی
