سوغات كرمان و صنايع دستي كرمان (+ تصاویر)
صنایع دستی کرمان به شهرهای دیگر مشهور است. این صنایع به دو دسته خانگی و کارگاهی تقسیم می‌شوند.
صنایع دستی خانگی شامل شال و پته و ترمه هستند که جز پته‌دوزی، بقیه در حال فراموشی‌اند. صنایع دستی کارگاهی هم شامل قالی بافی، جاجیم، گلیم و خورجین بافی می‌شود.
پته‌دوزی: این نوع دوخت یکی از هنرهای سوزن‌دوزی ایرانی است که با استفاده از نخ‌های پشمی رنگی بر روی پارچه‌ای ساده انجام می‌شود و طرح‌های زیبایی مثل بوته، سرو و ترنج را به تصویر می‌کشد. این هنر نتیجه‌ی زحمات دختران و زنان باتجربه کرمانی است.
پته تنها در کرمان تولید می‌شود و دوخت آن در تمام شهرها و روستاهای اطراف استان، به ویژه کرمان، سیرجان و رفسنجان، رایج است. طرح‌های زیبا و متنوعی که در این هنر وجود دارد کار طراحان ماهری است.
این طرح‌ها و نقشه‌ها ریشه در تمدن و فرهنگ ایرانی دارند. یکی از نمونه‌های بسیار زیبا و با دوخت بی‌نظیر پته، روپوش مقبره شاه نعمت‌الله ولی است. این پته در سال 1285 دوخته شده است.
این کار نتیجه‌ی دو سال تلاش مداوم 16 زن پته‌دوز کرمانی است که بر روی پارچه‌ای به طول 355 سانتی‌متر و عرض 210 سانتی‌متر انجام شده است. قالی کرمان نیز از قدیم زیباترین و نفیس‌ترین قالی‌های ایران و دنیا بوده که در سال‌های اخیر کمی از اهمیت آن کاسته شده است.
سوغات کرمان و صنایع دستی کرمان
کرمان پشم بسیار باکیفیتی برای بافت قالی دارد. این نوع پشم شبیه پشم استان خراسان است و کمی سبک‌تر و ظریف‌تر از پشم کرمانشاه می‌باشد. شهرت قالی کرمان به دلیل ترکیب رنگ و طرح‌های زیبا است.
در شناخت قالی دو عامل مهم وجود دارد: طرح و رنگ. طرح و رنگ قالی کرمان یکی از زیباترین و باکیفیت‌ترین نقش‌ها در جهان محسوب می‌شود. کارگاه‌های بسیاری مانند کارگاه رایند و کارگاه خنمانان به شهرت رسیده‌اند.
گلیم: بافت گلیم در جوامع عشایری و روستایی به طور غیر دایم و فصلی انجام می‌شود. بیشتر گلیم‌های تولیدی توسط زنان عشایر برای خودشان استفاده می‌شود و در زندگی روزمره، مانند گلیم، گلیمچه و خورجین کاربرد دارد.
بخشی از تولیدات آنها هم در بازارهای محلی خرید و فروش می‌شود و به خانواده‌ها کمک می‌کند تا بخشی از درآمد خود را تأمین کنند.
گلیم‌های ایرانی انواع مختلفی دارند، مثل گلیمچه، مسند و پلاس.
شیرکی پیچ نوعی گلیم است که عشایر کرمان بافند و از دور به قالی شبیه است. در این نوع گلیم، بر خلاف دیگر گلیم‌ها که پود نقش دارد، پود تنها برای اتصال تارها استفاده می‌شود و باعث محکم شدن آنها می‌شود.
این نوع گلیم در دارستان سیرجان و بافت تولید می‌شود.
معروف‌ترین سوغات
زیره:
زیره گیاهی معروف است که شهرتش از مرزهای ایران فراتر رفته و در ادبیات و شعر و ضرب‌المثل‌ها به‌کار می‌رود و همیشه با نام کرمان پیوند دارد.
زیره عطری خوشایند دارد و خواص دارویی دارد. این گیاه انواع مختلفی دارد که شامل زیره هفتاددم، نودم، کبکو و بهترین نوع آن که سیاه رنگ است، می‌شود و در دامنه کوه‌های هزار و دیگر کوه‌های استان رشد می‌کند.
زیرۀ اصلی و اصلی‌ترین نوع زیره در کرمان به‌طور وحشی و در مکان‌های کوهستانی می‌روید و بیش از 80 درصد محصول خوب آن از کوه‌های جوپار به دست می‌آید.
زیره هفتاددم در دامنه‌های کوه و دره‌هایی که هوای گرم‌تری دارند، می‌روید. این زیره هفتاد روز پس از عید نوروز برداشت می‌شود. زیره نودم در ارتفاعات بالاتر و نود روز بعد از عید نوروز چیده می‌شود و این نوع زیره، عطر بیشتر و دانه‌های درشت‌تری دارد. زیره کبکو در نزدیکی یخچال‌ها و در ارتفاع بالای 3000 متری می‌روید و این زیره عطر کمتری دارد و بزرگ‌تر از نوع قبلی است و معمولاً برای خوراک کبک‌ها استفاده می‌شود.
پسته:
پسته یکی از میوه‌های خاص و سوغات ویژه کرمان است که به لحاظ کیفیت و تنوع بسیار محبوب است و از نظر اقتصادی نیز یکی از محصولات با ارزش کشور به شمار می‌آید.
از بهترین نواحی استان که در آن پسته کاشته می‌شود می‌توان به رفسنجان، رباط، راور، کرمان، بردسیر، شهربابک و زرند اشاره کرد. رفسنجان اولین شهر در تولید و صادرات پسته در ایران است. انواع پسته در کرمان شامل کله قوچی، اوحدی، رباطی، بادامی، کدویی، راوری و ممتاز می‌باشد.
قوتو (قاووت):
برای تهیه قوتو، دانه‌های مختلف گیاهی مانند: سیاه‌دانه، خرفه، قهوه، جو، بذرکتان، موردانه و هل باد را کمی برشته کرده و با شکر مخلوط می‌کنند و سپس آسیاب می‌نمایند. بدین ترتیب پودر قهوه‌ای رنگی به دست می‌آید که بسیار مقوی است. انواع دیگر قوتو شامل طعم‌دارهای پسته‌ای، نارگیلی و نخودی است که به ترتیب با پسته، نارگیل و نخود مخلوط می‌شود.
عطرها و عرقیات:
به‌طور کلی، مردم کرمان به داروهای گیاهی اعتقاد ویژه‌ای دارند و از زمان‌های قدیم تهیه عرقیات با کیفیت عالی در خانه‌ها رواج داشته است. در منطقه لاله‌زار نزدیک به بافت، عرقیات به‌خصوص گلاب بسیار خوب تهیه می‌شود. دیگر سوغات کرمان شامل خرما، حنا و روشور نیز است.
