سوغات گيلان و صنايع دستي گيلان (+ تصاویر)

صنایع دستی، به ویژه صنایع دستی مناطق روستایی، نوعی فعالیت اقتصادی است که با فرهنگ و سنت‌های مردم منطقه گره خورده است. تأثیر محیط جغرافیایی نیز بر این صنایع بسیار حس می‌شود و همین موارد باعث می‌شود که محصولات این صنایع با دیگر محصولات متفاوت باشند.

در نقاط مختلف گیلان، بسته به فرهنگ هر منطقه، صنایع دستی خاصی تولید می‌شود. برای مثال: سفالگری در املش و روستای جیرده شفت، شال بافی که ویژه تالش‌ها و گالش‌ها است، و چموش‌دوزی یا چارق‌دوزی که در ماسوله معروف است.

همچنین حصیر بافی و بامبو بافی، قالی و گلیم بافی و قلاب‌دوزی در مناطق مختلف استان گیلان رواج دارد. صنایع چوبی این استان و دست ساخت‌های هنرمندان گیلانی معمولا مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد؛ یکی از نمونه‌های زیبا آثار چوبی، صندوق‌های مخصوصی است که به نام بولاگی شناخته می‌شود.

از دیگر سوغات این استان می‌توان به کلوچه لاهیجان و فومن، زیتون رودبار، برنج آستانه اشرفیه و چای لاهیجان اشاره کرد.

انواع صنایع دستی که در استان گیلان تولید می‌شود عبارتند از: خراطی و نازک کاری چوب، منبت‌کاری، معرق‌کاری، حصیر بافی، بامبو بافی، مرواربافی، سفالگری و سرامیک سازی، نقاشی روی کدو، نمد مالی، شال بافی، ابریشم بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی، چموش دوزی، قلاب‌دوزی، چادر شب بافی و قالی بافی.

منبت‌کاری هنری است که شامل حکاکی و کنده‌کاری بر روی چوب بر اساس یک نقشه دقیق می‌باشد.

خراطی به کارهای چوبی گفته می‌شود که معمولاً با قرار دادن چوب بر روی دستگاه‌های خراطی انجام می‌شود. در این فرآیند، چوب حول یک محور می‌چرخد و می‌تواند محصولاتی مانند گلدان، قندان، شکلات‌خوری، آجیل‌خوری، زیر سیگاری، میانه قلیان، عصا و … تولید کند.

نقاشی روی کدو

در لیالستان لاهیجان نوعی کدو به نام کدوی قلیایی کشت می‌شود که در شرایط خاصی پرورش می‌یابد. ابتدا کدوی نارس را درون قالب چوبی با طراحی‌های زیبا قرار می‌دهند و دهانه آن را می‌بندند، به طوری که فقط ساقه آن از دهانه قالب خارج باشد.

سوغات گیلان و صنایع دستی گیلان

کدو به تدریج رشد می‌کند و شکل قالب چوبی را به خود می‌گیرد. پس از اینکه کدو به اندازه کافی رسید、 آن را از ساقه جدا کرده و با احتیاط قالب را باز می‌کنند. سپس آن را نقاشی می‌کنند و برای تیره‌تر شدن رنگ آن، آن را در ظرف بزرگی با پوست انار و زاج سیاه می‌جوشانند. در نهایت بخشی از پوست کدو را می‌تراشند و نقش و نگار بر روی آن نمایان می‌شود.

این کدو پس از رسیدن، به طور طبیعی توخالی می‌شود و بیشتر برای قلیان، پایه آباژور و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمد مالی

نمد یکی از زیراندازها و پوشش‌های سنتی ایران است و تاریخ طولانی دارد. برای تهیه نمد معمولاً از ضایعات پشم و کرک استفاده می‌شود.
از معروف‌ترین سوغات گیلان می‌توان به کلوچه و زیتون اشاره کرد.