عرق کردن شبانه (در خواب) چیست؟ (2 نکته مهم)
چرا در خواب عرق می‌کنیم؟
پزشکان معمولاً با بیمارانی روبرو می‌شوند که از تعریق شبانه شکایت دارند. تعریق شبانه زمانی رخ می‌دهد که فرد در خواب احساس گرما می‌کند و به خاطر آن عرق زیادی می‌کند به طوری که بالش، ملحفه و تشک او کاملاً خیس می‌شوند، این وضعیت به خاطر گرمای اتاق نیست. بنابراین، تعریق شبانه به عرق کردن زیاد در خواب گفته می‌شود. با ما همراه باشید تا درباره‌ی دلایل و درمان این مشکل بیشتر بدانید.
عرق کردن در خواب را جدی بگیرید
اگر مرتباً این مشکل برای شما پیش می‌آید، ممکن است نیاز به معاینه پزشک داشته باشید. این مشکل همچنین در کودکان و یا زنانی که در دوران یائسگی هستند معانی متفاوتی دارد.
برخی از دلایل عرق کردن در خواب:
تأثیر دمای بدن و محیط خواب
اولین و مهم‌ترین دلیل عرق کردن در خواب، افزایش دمای بدن به دلیل خواب در یک محیط گرم است. اگر دمای اتاق شما مناسب نیست یا لباس خواب پشمی پوشیده‌اید، یا خود را با پتوی زیادی پیچیده‌اید، جای تعجب نیست که بدنتان گرم شود و شروع به عرق کند، که این یک واکنش طبیعی است. همچنین، دمای بدن در حین خواب تغییر می‌کند و معمولاً افراد در حدود ساعت ۴ صبح بالاترین دمای بدن را تجربه می‌کنند. علاوه بر این، در مراحل خاصی از خواب، سیستم عصبی خودکار—که دما، ضربان قلب، فشار خون و عوامل دیگر را تنظیم می‌کند—ممکن است فعال‌تر شده و باعث تعریق بیشتر گردد.
اختلالات خواب و عرق کردن شبانه
اختلالاتی که خواب شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند نیز می‌توانند باعث تعریق شبانه شوند. یکی از رایج‌ترین این اختلالات، ایست تنفسی (Sleep Apnea) است. اگر در خواب مشکلات تنفسی دارید، بدنتان تلاش بیشتری برای نفس کشیدن می‌کند. تصور کنید در حین دویدن چقدر عرق می‌کنید و چقدر سریع‌تر نفس می‌کشید. هر بار که نفس‌گیری شما متوقف می‌شود، ممکن است موجب افزایش ترشح هورمون کورتیزول شود—این هورمونی است که به تنظیم تنفس کمک می‌کند.
در کودکان، به ویژه در نوپاها، اختلالات تنفسی خواب می‌تواند با علائمی مانند تعریق و بی‌قراری همراه باشد. ممکن است کودک با صورت قرمز، بدنی خیس از عرق و رختخواب نامرتب بیدار شود، و اگر علائم دیگر ایست تنفسی را مشاهده کردید، او نیاز به بررسی پزشکی دارد. زنان در اوایل دوران یائسگی ممکن است بیشتر دچار گرگرفتگی و تعریق شبانه شوند، جالب است بدانید که خطر ایست تنفسی در این زمان به دلیل کمبود هورمون‌های استروژن و پروژسترون افزایش می‌یابد. بنابراین، تعریق شبانه در زنان مسن‌تر ممکن است ناشی از ایست تنفسی باشد.
برخی افراد پس از مصرف الکل متوجه می‌شوند که بیشتر عرق می‌کنند. الکل باعث شل شدن عضلات می‌شود و ممکن است بر سیستم تنفسی تأثیر بگذارد و این موضوع می‌تواند باعث شدیدتر شدن خروپف و ایست تنفسی شود. بنابراین، الکل ممکن است با تعریق شبانه ارتباط داشته باشد. در نهایت، کابوس‌ها و اضطراب‌های مکرر نیز ممکن است باعث تحریک عاطفی شوند و منجر به تعریق در خواب شوند. اگر شما هم به‌خصوص در شرایط استرس‌زا مکرراً کابوس می‌بینید، درمان ممکن است به شما کمک کند. همچنین کودکان نیز ممکن است هنگام مواجهه با کابوس‌ها دچار تعریق شوند.
دلایل پزشکی دیگر برای عرق کردن در خواب
عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث تعریق در خواب شود و بهتر است این موضوع را در نظر داشته باشید. این عوامل معمولاً نگران‌کننده نیستند، اما اگر تعریق شبانه مداوم داشته باشید، ممکن است نیاز به بررسی‌های بیشتر باشد. اگر همچنین علائمی مانند تب یا کاهش وزن دیده‌اید، بررسی با پزشک الزامی است.
دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند باعث عرق کردن شبانه شود، از جمله:
- عفونت (مانند توبرکلوزیس)
- داروها (ضد افسردگی، هورمون درمانی، انسولین)
- تیروئید پرکار
- دیابت (کاهش قند خون به دلیل دارو)
- اختلالات سیستم عصبی (که بر روی مغز یا سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند)
اگر نگران عرق کردن شبانه‌تان هستید، بهتر است با دکتر خود در مورد دلایل احتمالی این عرق کردن مشورت کنید. او ممکن است پیشنهاد دهد که آ‌زمایش‌های بیشتری انجام دهید یا برای بررسی خواب شما (Sleep study) اقدام کنید.
بیماری‌های عفونی
سل یکی از بیماری‌های عفونی است که می‌تواند باعث عرق کردن زیاد در خواب شود. همچنین عفونت‌های باکتریایی مانند اندوکاردیت، استئومیلیت (عفونت استخوان) و آبسه نیز می‌توانند علت عرق کردن شبانه باشند. عرق کردن شبانه یکی از علائم بیماری ایدز نیز است. تب مالت یا بروسلوز نیز یک عفونت باکتریایی است که موجب عرق کردن شبانه می‌شود.
سرطان‌ها
عرق کردن شبانه می‌تواند یکی از علائم زودرس برخی از سرطان‌ها باشد. سرطان‌های بافت لنفاوی، مثل لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین، از جمله سرطان‌هایی هستند که می‌توانند باعث عرق شبانه شوند. افراد مبتلا به سرطان معمولاً علائم دیگری هم دارند، مانند کاهش وزن بدون علت مشخص و تب. همچنین لوسمی، نوعی سرطان خون، نیز می‌تواند سبب عرق شبانه شود.
داروها
برخی از داروها می‌توانند باعث عرق کردن در شب شوند. داروهای ضدافسردگی، یکی از رایج‌ترین داروهای ایجادکننده عرق شبانه هستند. بین 8 تا 22 درصد از افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند، دچار عرق شبانه می‌شوند. همچنین برخی داروهای دیگر که به درمان بیماری‌های روانی کمک می‌کنند نیز می‌توانند علت عرق شبانه باشند.
هیپوگلیسمی
کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی نیز می‌تواند به عرق کردن زیاد منجر شود. افرادی که دیابت دارند و انسولین یا داروهای قند مصرف می‌کنند، ممکن است در خواب دچار کاهش قند خون و نتیجتاً عرق کنند.
اختلالات هورمونی
عرق کردن زیاد یا گرگرفتگی می‌تواند به دلیل اختلالات هورمونی مختلفی، مانند سندرم کارسینوئید، پرکاری تیروئید و فئوکروموسیتوم، اتفاق بیفتد.
بیماری‌های مغز و اعصاب
برخی بیماری‌های عصبی مانند دیس رفلکسی اعصاب خودکار (که به دلیل تحریک در سطح پایینی از ضایعه نخاعی در بیماران مبتلا به مشکلات نخاعی ایجاد می‌شود)، سیرنگومیلی (وجود کیست پر از مایع در نخاع) ، سکته مغزی، و آسیب به اعصاب خودکار می‌توانند باعث عرق کردن زیاد شوند. البته این موارد خیلی شایع نیستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ابتدا باید مطمئن شوید که هوای اتاق خواب شما گرم نیست، یا در خواب لباس زیادی پوشیده‌اید و یا رختخواب شما گرم نیست (جنس ملحفه و تشک و بالش مناسب باشد). اگر این مسائل وجود نداشت و عرق کردن شبانه شما ویژگی‌های زیر را داشت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- همیشه عرق شبانه دارید.
- این موضوع مانع خوابیدن شما است.
- همراه با تب و دیگر علائمی مانند کاهش وزن بی‌دلیل است.
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
