علائم اولیه بیماری دیورتیکولیت کدام است؟ (2 نکته مهم)

دیورتیکولیت یا التهاب دیورتیکولوم‌های روده بزرگ چیست؟

دیورتیکولیت یعنی التهاب و عفونت زواید کیسه‌ مانند که از دیواره روده بزرگ بیرون زده‌اند. این زواید را دیورتیکولوم می‌نامند و ممکن است هیچ عفونتی نداشته باشند. وقتی این زواید فقط وجود دارند بدون اینکه عفونت کنند، به آن دیورتیکولوز گفته می‌شود.
داشتن دیورتیکولوم در روده بزرگ به این معنی نیست که فرد بیمار است و بسیاری از افرادی که این زواید را دارند، هیچ مشکلی ندارند. اما اگر این زواید دچار عفونت شوند، می‌تواند موجب درد شدیدی در ناحیه روده بزرگ شود.
گفته می‌شود که تقریباً ۵۰ درصد از افراد تا سن ۵۰ سالگی به دیورتیکولوز دچار می‌شوند. از این تعداد، ۱۰ تا ۲۵ درصد ممکن است دچار عفونت و التهاب شده و به دیورتیکولیت مبتلا شوند.
البته این آمار قطعی نیست و بعضی بر این باورند که مبتلا شدن افراد به دیورتیکولیت بسیار کمتر و حدود ۱ درصد از کل افرادی است که دیورتیکولوز دارند. همچنین پیش‌بینی می‌شود که ۶۵ درصد افراد تا سن ۸۰ سالگی به دیورتیکولوز مبتلا خواهند شد.
یکی از مطالعات نشان می‌دهد که در میان افرادی که دچار چاقی مفرط هستند، شیوع دیورتیکولیت در حال افزایش است.

نکاتی در مورد بیماری دیورتیکولیت

دیورتیکولیت به معنای عفونت و التهاب دیورتیکولوم‌های روده بزرگ است.
علائم دیورتیکولیت شامل درد، یبوست و مدفوع خونی می‌شود.
یکی از دلایل التهاب در دیورتیکولوم‌ها، کمبود فیبر در رژیم غذایی است.
بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا هستند می‌توانند بدون مراجعه به پزشک خود را درمان کنند.
اگر این بیماری دوباره بروز کند، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

علائم دیورتیکولیت

علائم دیورتیکولوز و دیورتیکولیت با هم متفاوت است. اکثر افرادی که دچار دیورتیکولوز هستند، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و به این حالت دیورتیکولوز بدون علامت گفته می‌شود.
این افراد ممکن است گاهی در ناحیه پایین شکم، به ویژه در سمت چپ، دچار درد شوند. این درد معمولاً بعد از خوردن غذا یا دفع مدفوع ایجاد می‌شود و تخلیه گاز از دستگاه گوارش ممکن است درد را کمی تسکین دهد.

سایر نشانه‌های دیورتیکولوز شامل:

تغییر در رفتار دستگاه گوارش
یبوست و اسهال
وجود مقدار کمی خون در مدفوع

اگر دیورتیکول‌های روده بزرگ ملتهب شوند، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:

درد مداوم و شدید که معمولاً در سمت چپ یا گاهی در سمت راست شکم احساس می‌شود.
تب
تکرر ادرار
حالت تهوع و استفراغ
خونریزی از راست روده

عوامل ایجاد‌کننده دیورتیکولیت

دلیل اصلی به وجود آمدن دیورتیکول‌ها در روده بزرگ هنوز مشخص نیست. اما کمبود فیبر در رژیم غذایی یکی از دلایل احتمالی است.
مصرف فیبر می‌تواند به نرم شدن مدفوع کمک کند و عدم مصرف فیبر ممکن است باعث سفت شدن مدفوع شود، که این موضوع فشار بیشتری به عضلات روده بزرگ وارد می‌کند. این فشار اضافی ممکن است دلیل تشکیل دیورتیکول‌ها در دیواره روده بزرگ باشد.
تشکیل دیورتیکول‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که لایه عضلانی بیرونی دیواره روده بزرگ ضعیف شده و لایه داخلی بتواند از آن بیرون بیاید.
با توجه به شواهد بالینی، رابطه‌ای واضح میان کمبود فیبر غذایی و دیورتیکولوز وجود ندارد. اما محققان اعتقاد دارند که شواهد موجود ممکن است به این نتیجه‌گیری‌ها کمک کند و این موضوع هنوز هم بحث برانگیز است.
در مناطق مانند آفریقا و آسیای جنوبی، که مصرف فیبر غذایی بالاست، دیورتیکولوز نادر است، در حالی که در کشورهای غربی که مصرف فیبر بسیار کمتر است، این بیماری شایع‌تر می‌باشد.

“`html
می‌باشد.
با این حال، گزارش‌های دیگری وجود دارند که نشان می‌دهند ممکن است بین مصرف فیبر غذایی و پیشگیری از دیورتیکولیت ارتباطی وجود نداشته باشد. بر اساس این گزارش‌ها، افزایش مصرف فیبر ممکن است خود به افزایش خطر ابتلا به این بیماری منجر شود.
قبلاً گفته می‌شد که مصرف مغزها و دانه‌های خوراکی مانند ذرت می‌تواند باعث ایجاد دیورتیکول‌ها در دیواره روده بزرگ شود، اما در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۸ انجام شده، هیچ رابطه‌ای بین این دو یافته نشده است.

نقش رژیم‌ها و برنامه‌های غذایی در دیورتیکولیت

پزشکان ممکن است برای افرادی که به بیماری دیورتیکولیت مبتلا هستند، برنامه‌های غذایی خاصی را توصیه کنند تا به سیستم گوارش آن‌ها فرصت استراحت بدهند.
در روزهای اولیه این برنامه‌ها، افراد فقط مجاز به مصرف مواد غذایی مایع و شفاف هستند. این مواد غذایی شامل موارد زیر می‌شوند:

ورقه‌های یخ
آبمیوه بدون پالپ
غذاهای خورشتی
آب
ژله
چای و قهوه بدون خامه

با کاهش علائم بیماری، افراد می‌توانند از مواد غذایی با محتوای فیبر پایین که شامل موارد زیر است، استفاده کنند:

کمپوت میوه یا کنسرو سبزیجات – به شکل پوست کنده و بدون دانه
غلات با فیبر پایین
تخم‌مرغ، مرغ و ماهی
لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر
نان بدون سبوس
ماکارونی، برنج سفید و رشته

مواد غذایی که در دیورتیکولیت باید از مصرف آن‌ها پرهیز کرد

اگر به مشکلات گوارشی مبتلا هستید، باید از مصرف برخی مواد غذایی پرهیز کنید. قبلاً گفته می‌شد که مغزهای خوراکی، ذرت بو داده و دانه‌ها ممکن است علائم بیماری را تشدید کنند.
با این حال، طبق گفته‌های سازمان ملی بهداشت، از آن جا که علل التهاب دیورتیکول‌ها به‌طور واضح مشخص نیستند، حذف هیچ ماده غذایی خاصی، تاثیری بر بهبود و تسکین علائم بیماری دیورتیکولیت ندارد.
پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که رژیم‌های غذایی معمول در کشورهای غربی، که پر از چربی و کم فیبر هستند، خطر ابتلا به بیماری دیورتیکولیت را افزایش می‌دهند. بنابراین بهتر است از مصرف گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده، لبنیات پرچرب و غلات تصفیه شده پرهیز شود.
غذاها باید با توجه به شرایط افراد مختلف از برنامه غذایی حذف شوند. اگر یک ماده غذایی خاص باعث تشدید علائم دیورتیکولیت شود، بهتر است از آن استفاده نشود.

عوامل مستعدکننده بیماری دیورتیکولیت

علت اصلی بروز بیماری دیورتیکولیت مشخص نیست. ممکن است باکتری‌های موجود در مدفوع ناگهان رشد و گسترش پیدا کنند و باعث عفونت شوند. همچنین گفته شده که این عفونت ممکن است به دلیل انسداد دیورتیکولوم، احتمالاً به وسیله مدفوع، ایجاد شود.

عوامل مستعدکننده التهاب دیورتیکولوم‌های روده شامل موارد زیر هستند:

سن
با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد.
اضافه وزن و چاقی مفرط
عدم فعالیت کافی
رژیم غذایی پر از چربی‌های حیوانی و کم فیبر
مصرف برخی داروها
مانند استروئیدها، مواد مخدر و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مثل ایبوپروفن
برخی مطالعه‌ها نیز به نقش ژنتیک و ویژگی‌های وراثتی در بروز این بیماری اشاره کرده‌اند.

تشخیص بیماری دیورتیکولیت

تشخیص بیماری‌های دیورتیکولوم یا دیگر اختلالات مرتبط با آن‌ها ممکن است چالش‌برانگیز باشد. بنابراین ممکن است برای رسیدن به یک تشخیص دقیق، نیاز به آزمایش‌های مختلف باشد.
بیماری‌های گوارشی متعدد، مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، علائم مشابهی با دیورتیکولیت دارند. از این رو تشخیص این بیماری از دیگر بیماری‌های مشابه ممکن است سخت باشد.
پزشک معالج می‌تواند با استفاده از آزمایش خون، دیورتیکولیت را از برخی بیماری‌های مشابه تمیز دهد. همچنین پزشکان ممکن است از روش‌های زیر نیز برای تشخیص بهتر استفاده کنند:

۱) کولونوسکوپی

درون روده بزرگ با استفاده از
“““html

یک دوربین که روی یک لوله باریک نصب شده است، به نام کولونوسکوپ وجود دارد که از طریق راست روده به داخل دستگاه گوارش وارد می‌شود. افرادی که قرار است کولونوسکوپی شوند، باید چند ساعت تا یک روز قبل از این کار، داروهای مسهل مصرف کنند تا روده‌هایشان تمیز شود.

قبل از کولونوسکوپی، ناحیه مورد نظر بی‌حس می‌شود. معمولاً این بررسی در زمان حاد بیماری دیورتیکولیت انجام نمی‌شود و باید ۶ هفته پس از بهبود علائم انجام گردد تا مطمئن شویم که هیچ بافت سرطانی وجود ندارد.

۲) استفاده از ماده حاجب باریم در تصویربرداری با اشعه ایکس

باریم مایع به عنوان ماده حاجب، از طریق راست روده وارد دستگاه گوارش می‌شود و در تصویربرداری با اشعه ایکس قابل مشاهده است. این روش به مشخص کردن نقاط آسیب‌دیده کمک می‌کند و هیچ دردی ندارد.

۳) تشخیص دیورتیکولیت با سایر روش‌ها

اگر فردی سابقه بیماری‌های دیورتیکولوم داشته باشد، پزشک می‌تواند با معاینه بالینی و پرسش درباره علائم و تاریخچه پزشکی بیمار، التهاب دیورتیکولوم‌ها را تشخیص دهد.
آزمایش خون نیز می‌تواند در تشخیص این بیماری مفید باشد. اگر تعداد گلبول‌های سفید خون افزایش یافته باشد، ممکن است نشانه عفونت باشد. اما بسیاری از افراد مبتلا به دیورتیکولیت ممکن است تعداد گلبول‌های سفیدشان کم نشود.
افرادی که سابقه بیماری دیورتیکولوم ندارند، به آزمایش‌های بیشتری نیاز دارند چون بیماری‌های دیگر نیز ممکن است علائمی شبیه به التهاب دیورتیکولوم داشته باشند، مانند فتق یا سنگ صفرا.
توموگرافی رایانه‌ای (CT) نیز برای تشخیص بیماری استفاده می‌شود. به همراه تصویربرداری با باریم هم بسیار کاربردی است.

اگر علائم خیلی شدید باشد، سی تی اسکن می‌تواند در تشخیص عفونت‌های احتمالی در سایر نقاط بدن نیز مفید باشد. همچنین وجود آبسه با سی تی اسکن قابل تشخیص است.

درمان بیماری دیورتیکولیت

درمان این بیماری معمولا بدون نیاز به مداخله پزشکی قابل انجام است، به شرطی که حاد نباشد.
اگر علائم خفیف باشند، بیشتر افراد می‌توانند با استفاده از مسکن‌ها و افزایش مصرف فیبر، بیماری خود را کنترل کنند.
باید از مسکن‌هایی مانند آسپیرین یا ایبوپروفن که خطر خونریزی داخلی و مشکلات گوارشی را افزایش می‌دهند، پرهیز کرد. استامینوفن گزینه مناسبی برای تسکین درد دیورتیکولیت است.
افزایش مصرف فیبر با خوردن میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به بهبود علائم کمک کند و زمان لازم برای اثرگذاری ممکن است چند هفته طول بکشد.
افرادی که به طور مداوم یا به شدت دچار خونریزی از راست روده هستند، باید به پزشک مراجعه کنند. اما معمولاً موارد خفیف التهاب دیورتیکولوم خودبه‌خود بهبود می‌یابند.

با این حال، ممکن است برای درمان نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استامینوفن باشد، که در این صورت باید به پزشک مراجعه شود. مصرف کامل دوره آنتی‌بیوتیک‌ها حتی اگر علائم بهتر شوند، بسیار مهم است. برخی افراد ممکن است پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها دچار سرگیجه، حالت تهوع، اسهال یا استفراغ شوند.
آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند شامل سیپروفلوکساسین (سیپرو)، مترونیدازول (فلاجیل)، سفالکسین (کفلکس) و دوکسی‌سایکلین (ویبرامایسین) هستند.
مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک‌ها و قرص‌های ضد بارداری ممکن است اثر قرص‌ها را کاهش دهد.

“`

مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند تأثیر منفی بر روی اثربخشی قرص‌های ضد بارداری داشته باشد و این اثر تا ۷ روز بعد از قطع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ادامه دارد. بنابراین، بهتر است در زمان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها از روش‌های دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.

اگر با هر یک از موارد زیر مواجه شدید، ممکن است نیاز باشد که بیمار در بیمارستان بستری شود:

اگر داروهای مسکن عادی نتوانند درد را کاهش دهند یا اگر درد بسیار شدید باشد.
اگر بیمار نتواند مایعات کافی بنوشد و دچار کم آبی شود.
اگر بیمار توانایی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به صورت خوراکی را نداشته باشد.
اگر وضعیت بیمار وخیم باشد.
اگر پزشک مشکوک به بروز عوارض مرتبط با بیماری باشد، به ویژه اگر سیستم ایمنی بیمار ضعیف شده باشد.
اگر پس از ۲ روز درمان خانگی، بهبودی در وضعیت بیمار مشاهده نشود.
بیمارانی که در بیمارستان بستری می‌شوند معمولاً آنتی‌بیوتیک‌ها و مایعات را از طریق وریدی (IV) دریافت می‌کنند.