علائم و راههای درمان هیپوتونی (ضعف عضلات نوزاد) چیست ؟ (2 نکته مهم)
“`html
هیپوتونی چیست ؟
به کاهش تنش عضلانی که به هیپوتونی (به انگلیسی: Hypotonia) معروف است، گفته می‌شود. این وضعیت باعث اختلال در عملکرد طبیعی عضلات بدن می‌شود و نتیجه آن ضعف و تحلیل رفتگی عضلانی است.
هیپوتونی ممکن است به خاطر آسیب به نورون‌های حرکتی پایین و گاهی نتیجه آسیب به نورون‌های حرکتی بالاست. برخی از موارد هیپوتونی ناشی از فلج مغزی است، ولی برخی دیگر از بیماران فلج مغزی ممکن است به دلیل تنش عضلانی بالا (هیپرتونی) دچار اسپاستیسیتی یا سفتی عضلات شوند.
علل هیپوتونی
هیپوتونی می‌تواند به دلایل مختلفی که بر سیستم عصبی یا عضلانی اثر می‌گذارد، به وجود بیاید. این علل ممکن است ناشی از یک آسیب، بیماری یا اختلال ژنتیکی باشد و گاهی نیز دلیل آن نامشخص باقی می‌ماند.
بعضی از کودکان با هیپوتونی به دنیا می‌آیند که این حالت هیچ دلیلی خاصی ندارد و به نام هیپوتونی خوش‌خیم مادرزادی شناخته می‌شود.
روش‌هایی مثل ورزش‌ها، کار درمانی و گفتار درمانی می‌توانند به بهبود کشش عضلات کمک کنند و کودک را در پیشرفت یاری کنند. برخی از کودکان مبتلا به هیپوتونی مادرزادی خوش‌خیم ممکن است در زمینه رشد یا یادگیری با تاخیر مواجه شوند.
هیپوتونی می‌تواند به دلایل مختلفی که بر مغز، سیستم عصبی مرکزی یا عضلات تاثیر می‌گذارند، به وجود بیاید. این شرایط شامل موارد زیر هستند:
- فلج مغزی
- آسیب مغزی که موجب کمبود اکسیژن در هنگام تولد می‌شود.
- دیستروفی عضلانی
دیگر علل ایجاد هیپوتونی
- آسیب به مغز یا آنسفالوپاتی به علت کمبود اکسیژن قبل یا بلافاصله بعد از زایمان و یا وجود مشکلاتی در عملکرد مغز.
- اختلالات عضلانی، مانند دیستروفی عضلانی که یک اختلال ژنتیکی است و باعث ضعف و تحلیل عضلات می‌شود و با گذشت زمان بدتر می‌گردد.
- اختلالات عصبی که بر عضلات تاثیر می‌گذارند و به نام اختلالات حرکتی نورون‌ها شناخته می‌شوند.
اختلالاتی که بر توانایی اعصاب در انتقال پیام‌های عصبی به عضلات تاثیر دارند، شامل:
- بوتولیسم نوزاد: یک بیماری خطرناک است که در آن باکتری بوتولینوم در سیستم گوارشی رشد می‌کند.
- میاستنی گراویس: یک اختلال عصبی-عضلانی است.
- اختلالات مادرزادی متابولیسم: یک اختلال ژنتیکی نادر که در آن بدن نمی‌تواند غذا را به انرژی تبدیل کند.
- عفونت: که می‌تواند شامل انواع مختلف باشد.
اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی که منجر به آسیب مغز و اعصاب می‌شوند، عبارتند از:
- سندرم داون
- سندرم پرادر-ویلی: یک بیماری مادرزادی و ژنتیکی است که بر بخش‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد و فرد ممکن است دارای اضافه وزن، کاهش توانایی مغزی و ضعف عضلات باشد.
- بیماری تای-ساکس: یک بیماری مهلک و ارثی است که بر سیستم اعصاب تاثیر می‌گذارد.
- تریزومی 13: یک اختلال ژنتیکی که در آن فرد سه کپی به جای دو کپی از کروموزوم 13 دارد.
- آکندروپلازی: یک اختلال رشد استخوان که باعث کوتاهی قد می‌شود.
- تیروئید: کم‌کاری مادرزادی تیروئید.
- آتاکسی: آتاکسی مادرزادی مخچه‌ای.
- سندرم مارفان: یک اختلال در بافت‌هایی که وظیفه استحکام بدن را دارند.
- مسمومیت
- صدمات نخاعی که در زمان تولد رخ می‌دهند.
علائم هیپوتونی
با توجه به علت اصلی، هیپوتونی می‌تواند در هر سنی…
“““html
ممکن است ایجاد شود. نشانه های هیپوتونی در نوزادان و کودکان عبارتند از:
- ضعف و عدم کنترل سر
- تاخیر در پیشرفت مهارت های حرکتی مانند چهاردست و پا رفتن و..
- تاخیر در انجام مهارت های با ظرافت مثل در دست گرفتن مداد
علائم هیپوتونی در گروه های سنی مختلف عبارتند از:
- کاهش کشش عضلانی
- کاهش قدرت عضلانی
- رفلکس های ضعیف
- انعطاف پذیری بالا
- مشکلات گفتاری
- کاهش فعالیت
- عدم تعادل در نشستن یا ایستادن
دیگر عوارض کودک مبتلا به هیپوتونی
- اگر نوزاد دچار هیپوتونی را بلند کنید، مانند عروسک پارچه ای، نرم و سست می باشد.
- آرنج و زانوهایش همیشه باز و آویزان هستند و قابلیت خم شدن ندارند.
- سر این نوزادان کنترل ندارد و ممکن است بیفتد و یا به طرفین خم شود.
- زیر بغل نوزادان سالم را می توان گرفت و را بلند کرد، اما با این روش نمی توان نوزاد مبتلا به این عارضه را بلند کرد، چرا که دستان نوزاد بدون مقاومت تمایل به لیز خوردن دارند.
- مشکلات حرکتی و تعادل بدن
- مشکلات تنفسی و گفتاری
- سستی مفاصل و رباط ها
- عکس العمل های ضعیف
تشخیص هیپوتونی
معاینه بدنی شامل معاینه سیستم عصبی و عملکرد عضلات است. متخصص مغز و اعصاب در ارزیابی این مشکل کمک می کند.
حرکت و مهارت های احساسی، تعادل و هماهنگی بین دست ها و پاها، وضعیت ذهنی، عکس العمل ها و عملکرد اعصاب را ارزیابی می کند.
- سی تی اسکن و یا MRI از مغز
- الکترومیوگرافی برای بررسی عملکرد اعصاب و عضلات
- الکتروانسفالوگرافی برای سنجش فعالیت الکتریکی مغز
- متخصص ژنتیک نیز ممکن است اختلالات خاصی را تشخیص دهد.
تشخیص پیشرفته هیپوتونی
برای درک به دست آوردن عامل اولیه ی ایجاد کننده، معانی حرکات و رفتارهای فیزیکی اجتماعی و عاطفی کودک باید بررسی شوند.
معاینه بدنی
- شامل کشش عضلانی
- رفلکس عصبی
- قدرت عضلانی
- کنترل موضعی
- شلی مفصل
- پاسخ های محافظتی
- واکنش های تعادلی
تشخیص هیپوتونی در گروه های سنی نوزادان و کودکان
بیماری هیپوتونی در گروه های سنی مختلف با علایم متفاوتی خود را نشان می دهند:
این گروه از کودکان ممکن است بتوانند سر خود را کنترل کنند. ممکن است این نوزادان از دستان شما لیز بخورند و نتوانید به خوبی آنها را در آغوش بگیرید و هنگام نگه داشتن، بدنشان را صاف نگه دارند. هنگامی که نوزادان مبتلا به هیپوتونی را به پشت می خوابانید، اغلب بازوها و پاهایشان باز و آویزان است و نمی توانند خم کنند و گاهی اوقات در هنگام قرار دادن روی شکم وزن بدن را تحمل می کنند. بنابراین باید با احتیاط در حالت نشسته و یا ایستاده اینگونه کودکان را قرار داد.
درمان هیپوتونی
- فیزیوتراپی: کمک در کنترل حرکات و تقویت بدن.
- کاردرمانی و گفتاردرمانی برای بهبود تنفس، صحبت کردن و بلعیدن مفید هستند.
- درمان برای نوزادان و کودکان خردسال شامل: برنامه های تحریک حسی می باشد.
- برخی مواقع، هیپوتونی با گذشت زمان بهبود پیدا می کند.
روش های درمان هیپوتونی
- صبور باشید: چون کودکان مبتلا به هیپوتونی اغلب به سرعت به محرک‌ها واکنش نشان نمی‌دهند، بنابراین درمانگر و فردی که از کودک مراقبت می‌کند باید به فعالیت‌های کودک توجه کنند. صبور بودن بسیار مهم است. با صرف زمان کافی، کودک قادر خواهد بود در برخی زمینه‌ها پیشرفت کند.
- توالی رشد
“`را دنبال کنید: کودکان مبتلا به هیپوتونی گاهی اوقات در پاسخ به محرک‌ها مشکل دارند. بگذارید کودک تمام مراحل رشد را تجربه کند و به سن درمانی خود توجه نکنید.
- اصلاح هم‌ترازی: پایه و اساس درست و هماهنگ پشتیبانی را در همه مراحل رشد کودک فراهم کنید. اگر کودک نشسته است، قبل از شروع هر فعالیتی، مطمئن شوید که لگن او در موقعیت مناسب قرار دارد. اگر کودک ایستاده است، اطمینان حاصل کنید که پاهایش به درستی تنظیم شده‌اند و وزنش به طور مساوی روی هر دو پا است تا به عضلاتش کمک کند و از مشکلات جلوگیری شود.
- مرحله‌ای کردن فعالیت‌ها: سعی نکنید کودک را با حرکات ناگهانی بترسانید. او را نزنید یا نکشید. به کودک اجازه دهید که خود را آماده کند تا بتواند بهترین عملکرد را داشته باشد.
- کاهش تدریجی حمایت: در شروع فعالیت‌ها مراقب کودک باشید و به تدریج که کودک پیشرفت می‌کند، می‌توانید کمی دورتر از او باشید و از او مراقبت کنید. هنگام نظارت بر او، به پشتیبانی از پشت، کمر و شانه کمک کنید و به آرامی شروع به فعالیت و تقویت کودک کنید. به مرور به او اجازه دهید خودکفایی بیشتری داشته باشد و از دور او را زیر نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید:
