علائم و راه های درمان بیماری مرگبار فیبروز کبدی چیست ؟ (2 نکته مهم)
“`html
همه چیز در مورد فیبروز کبد
فیبروز کبد در واقع اولین مراحل ابتلا به سیروز کبد است
فیبروز کبدی زمانی اتفاق می‌افتد که بافت سالم کبد شما آسیب ببیند و نتواند به درستی کار کند.
فیبروز کبد، ابتدایی‌ترین مرحله زخم کبدی است. اگر کبد بیشتر آسیب ببیند، این وضعیت به سیروز کبد تبدیل می‌شود.
پس از ابتلا به سیروز، کبد ممکن است به سرطان کبد نیز منجر شود.
با اینکه برخی از مطالعات بر روی حیوانات نشان می‌دهند که کبد می‌تواند به ترمیم خود کمک کند، اما افراد معمولاً به آسانی بهبود نمی‌یابند.
با این حال، داروها و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به جلوگیری از بدتر شدن وضعیت فیبروز کبد کمک کنند.
مراحل مختلف فیبروز کبدی
مقیاس‌های مختلفی برای مراحل فیبروز کبد وجود دارد که پزشک بر اساس آن آسیب کبدی را ارزیابی می‌کند.
از آنجا که مرحله‌بندی می‌تواند کمی ذهنی باشد، هر مقیاس برخی محدودیت‌ها دارد.
یکی از سیستم‌های رایج، سیستم نمره‌دهی METAVIR است.
این سیستم نمره‌ای برای “فعالیت” کبد و همچنین برای سطح فیبروز در نظر می‌گیرد.
پزشکان پس از انجام بیوپسی یا آزمایش نمونه‌ای از بافت کبد، نتایج را تعیین می‌کنند.
درجه فعالیت کبد از A0 تا A1 متفاوت است و به شرح زیر می‌باشد:
- A0: هیچ فعالیتی ندارد
- A1: فعالیت خفیف
- A2: فعالیت متوسط
- A3: فعالیت شدید
مراحل فیبروز نیز از F0 تا F4 متغیر بوده و به شکل زیر می‌باشد:
- F0: بدون فیبروز
- F1: فیبروز پورتال بدون سپتوم
- F2: فیبروز پورتال با چند سپتوم
- F3: سپتوم‌های متعدد بدون سیروز
- F4: سیروز
بنابراین، فردی که شدیدترین نوع بیماری را دارد، نمره A3 و F4 را خواهد داشت.
یک سیستم دیگر نمره‌دهی، Batts و Ludwig است که فیبروز را در مقیاس ۱ تا ۴ درجه‌بندی می‌کند و درجه ۴ شدیدتر است.
انجمن بین‌المللی مطالعه کبد (IASL) نیز سیستمی با چهار دسته دارد که از هپاتیت مزمن خفیف تا هپاتیت مزمن شدید را شامل می‌شود.
علائم فیبروز کبد
پزشکان معمولاً فیبروز کبد را در مراحل خفیف تا متوسط تشخیص نمی‌دهند.
این به این دلیل است که فیبروز کبد معمولاً تا زمانی که آسیب زیادی به کبد وارد نشود، علائمی ندارد.
اما وقتی فیبروز کبد پیشرفت کند، ممکن است نشانه‌هایی از جمله:
- کاهش اشتها
- مشکلات در تفکر و تمرکز
- جمع شدن مایع در پاها یا شکم
- زردی (زرد شدن پوست و چشم‌ها)
- تهوع
- کاهش وزن نامعلوم
- احساس ضعف
براساس یک مطالعه، تقریباً ۶ تا ۷ درصد جمعیت جهان فیبروز کبد را تجربه کرده‌اند و متوجه نیستند که در مراحل پیشرفته هیچ نشانه‌ای ندارند.
دلایل ابتلا به فیبروز کبد
فیبروز کبد بعد از التهاب در کبد ایجاد می‌شود.
سلول‌های کبدی باعث تحریک کبد و زخم می‌شوند.
در این فرآیند، پروتئین‌های اضافی مانند کلاژن و گلیکوپروتئین‌ها در کبد ساخته می‌شوند.
در نهایت، سلول‌های کبدی (که به آنها هپاتوسیت گفته می‌شود) دیگر نمی‌توانند خود را احیا کنند.
این پروتئین‌های اضافی باعث ایجاد بافت زخم یا فیبروز می‌شوند.
بیماری‌هایی که باعث فیبروز کبد می‌شوند
انواع بیماری‌های کبد وجود دارد که می‌تواند منجر به فیبروز شود، از جمله:
- هپاتیت خودایمن
- انسداد مجاری صفراوی
- اضافه بار آهن
- بیماری کبد چرب غیرالکلی
- ویروس هپاتیت B و C
- بیماری کبد چرب الکلی
طبق گزارش The Lancet، شایع‌ترین علت فیبروز کبد، بیماری کبد چرب غیرالکلی است و دومین علت آن بیماری کبد چرب الکلی ناشی از نوشیدن بیش از حد الکل می‌باشد.
درمان بیماری فیبروز کبد
گزینه‌های درمان فیبروز کبد معمولاً به علت آن بستگی دارد.
پزشک در صورت امکان، بیماری زمینه‌ای را درمان می‌کند تا بتواند…
“`کاهش اثرات بیماری کبد را ممکن می سازد.
به عنوان مثال، اگر کسی به طور غیرمعتدل الکل بنوشد، پزشک ممکن است یک برنامه درمانی را پیشنهاد دهد تا به او کمک کند تا از نوشیدن الکل بپرهیزد.
اگر کسی به کبد چرب غیر الکلی مبتلا باشد، پزشک ممکن است تغییرات غذایی برای کاهش وزن و مصرف داروهایی برای بهبود کنترل قند خون را توصیه کند. ورزش نیز می تواند به کند کردن پیشرفت بیماری کمک کند.
پزشک همچنین می‌تواند داروهایی را تجویز کند که به آنها ضد انعقاد می‌گویند، که احتمال بروز زخم کبد را کاهش می‌دهد.
هرچند محققان در حال انجام آزمایشات بسیاری هستند تا داروهایی پیدا کنند که می‌توانند اثرات فیبروز کبد را معکوس کنند، اما در حال حاضر هیچ دارویی برای این کار وجود ندارد.
اگر فیبروز کبد به مرحله‌ای برسد که کبد شخص آسیب دیده و نتواند به درستی کار کند، تنها درمان ممکن پیوند کبد خواهد بود.
تشخیص بیماری فیبروز کبد
بیوپسی کبدی
پزشکان معمولاً بیوپسی کبدی را به عنوان “استاندارد طلایی” برای تشخیص فیبروز کبد در نظر می‌گیرند.
در این روش، پزشک یک نمونه از بافت کبد را بر می‌دارد.
سپس پزشک این بافت را بررسی می‌کند تا ببیند آیا زخم یا فیبروز وجود دارد یا نه.
الاستوگرافی
روش دیگری که وجود دارد، آزمایش تصویربرداری به نام الاستوگرافی است.
این آزمون برای اندازه‌گیری کبد چرب انجام می‌شود.
الاستوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس پایین، میزان چربی بافت کبد را اندازه‌گیری می‌کند.
اما ممکن است در برخی موارد، نتایج نادرستی داشته باشیم، به این معنی که بافت کبد ممکن است به نظر عادی بیاید ولی بیوپسی زخم های کبدی را نشان دهد.
آزمایشات غیر جراحی
پزشکان همچنین توانسته‌اند از آزمایش‌هایی که نیازی به جراحی ندارند، برای بررسی احتمال ابتلا به فیبروز کبد استفاده کنند.
این آزمایشات خون معمولاً برای افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت C که ممکن است به فیبروز کبد مبتلا باشند، مناسب است.
اما معمولاً پزشک نمی‌تواند میزان فیبروز کبد را بر اساس این آزمایشات تعیین کند.
بهترین حالت این است که فرد با فیبروز کبد در مراحل اولیه شناسایی شود، زیرا در این صورت درمان آسان‌تری دارد.
اما به دلیل اینکه این بیماری غالباً در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد، پزشکان معمولاً نمی‌توانند آن را زودتر تشخیص دهند.
عوارض فیبروز کبد
مهم‌ترین عارضه فیبروز کبد می‌تواند سیروز کبد باشد، که نتیجه زخم‌های شدید بر روی کبد است.
این وضعیت معمولاً برای سال‌ها، گاهی یک یا دو دهه، ظاهر نمی‌شود.
افراد برای زنده ماندن به کبد نیاز دارند، زیرا کبد وظیفه فیلتر کردن مواد مضر در خون و انجام بسیاری از کارهای دیگر حیاتی را دارد.
اگر فیبروز به سیروز و نارسایی کبد منجر شود، می‌تواند عوارضی مانند:
- آسیت (افزایش شدید مایع در شکم)
- آنسفالوپاتی کبدی (جمع آوری مواد زائد که موجب اختلال می‌شود)
- سندرم هپاترونال
- پرفشاری خون پورتال
- خونریزی ورتیکال
هر یک از این شرایط می‌تواند برای فرد مبتلا به بیماری کبد خطرناک و حتی مرگبار باشد.
چشم انداز فیبروز کبد
طبق اطلاعات The Lancet، سیروز کبد یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان است.
بنابراین، مهم است که افراد قبل از اینکه به سیروز مبتلا شوند، فیبروز کبد را شناسایی و درمان کنند.
از آنجایی که فیبروز معمولاً علائمی ندارد، این کار دشوار است.
گاهی اوقات پزشکان برای تشخیص فیبروز کبد به عوامل خطر مانند اضافه وزن یا مصرف الکل توجه می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
