علائم و نشانه های بیماری سفلیس – آیا این بیماری خطرناک قابل درمان است؟ (2 نکته مهم)
بیماری مقاربتی – با علائم سفلیس بیشتر آشنا شوید
سفلیس یک بیماری مقاربتی است که به وسیله یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم به وجود می‌آید. این بیماری می‌تواند زمانی که فرد مبتلا هست، به صورت پنهان باقی بماند و هیچ علامتی نشان ندهد. ابتدا در جایی که عفونت وارد شده، زخم‌های بدون درد ایجاد می‌شود (که معمولاً در اطراف اندام‌های تناسلی، مقعد یا دهان است). این زخم‌ها به نام سفلیس شناخته می‌شوند و این مرحله به عنوان سفلیس اولیه شناخته می‌شود. در مرحله بعد نشان‌هایی مانند دانه‌های پوستی و علائم مشابه آنفلوانزا ظاهر می‌شوند (سفلیس ثانویه). اگر این بیماری درمان نشود، مرحله سوم سفلیس بعد از سال‌ها نمایان می‌شود و می‌تواند مشکلات جدی برای مغز، چشم‌ها، قلب و استخوان‌ها ایجاد کند.
علت سفلیس چیست؟
سفلیس به وسیله یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) ایجاد می‌شود.
سفلیس به چه میزان شایع است؟
سفلیس زمانی یک مشکل بزرگ برای سلامت عمومی بود زیرا معمولاً می‌توانست به درماندگی‌هایی مانند آرتروز، مشکلات مغزی و کوری منجر شود. تا سال 1940 که آنتی بیوتیک پنی سیلین کشف شد، درمان مؤثری برای این بیماری وجود نداشت.
بر اساس آمار رسمی، موارد جدید ابتلا به این بیماری از سال 1990 کاهش یافته و در سال 2000 به کمترین مقدار خود رسید (این آمار از سال 1941 ثبت شده‌اند). اما از سال 2000 به بعد، شاهد یک افزایش تدریجی بوده‌ایم و بر اساس این آمار، در سال 2006 بیش از 36000 مورد ابتلا به سفلیس تنها در آمریکا گزارش شده است.
علائم بیماری سفلیس چیست؟
دوره‌ی نهفتگی بیماری معمولاً بین ۱۰ تا ۹۰ روز طول می‌کشد.
سفلیس اولیه
در این مرحله، دانه‌های قرمز و بدون درد کوچک به وجود می‌آیند که به سرعت تبدیل به زخم می‌شوند. این زخم‌ها ظرف ۴ تا ۸ هفته بدون درمان بهبود می‌یابند. اگر درمان صحیح انجام شود، بهبودی کامل حدود ۱ تا ۲ هفته طول می‌کشد. برخی زخم‌ها ممکن است داخل مهبل یا مقعد باشند و به همین خاطر ممکن است افراد متوجه آنها نشوند.
غدد لنفاوی نزدیک زخم‌ها به مدت ۵ هفته بزرگ می‌شوند. مردانی که زخم‌های سفلیس در ناحیه تناسلی دارند، دچار تورم غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران می‌شوند و اگر زخم‌ها در دهان باشند، لنفادنوپاتی گردن را تجربه می‌کنند. اگر سفلیس در ناحیه‌ی مقعد یا مهبل باشد، تنها با آزمایش‌های خاص می‌توان به وجود لنفادنوپاتی پی برد.
سفلیس ثانویه
در این مرحله، بیماری بسیار واگیر است. اگر درمان نشود یا درمان مناسبی صورت نگیرد، بین ۳ هفته تا ۳ ماه پس از مرحله اول، جوش‌های پوستی در سراسر بدن ظاهر می‌شوند. این جوش‌ها ممکن است کوچک یا بزرگ، قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز باشند. معمولاً این جوش‌ها ابتدا روی بدن و سپس بر روی کف دست و پا بروز می‌کنند و به هیچ وجه خارش نداند. معمولا با فعالیت فیزیکی و گرما بیشتر نمایان می‌شوند و به طور خود به خود بعد از چند هفته از بین می‌روند، اما ممکن است دوباره در طول دو سال برگردند.
ریزش موی تکه‌ای
- سطوح مخاطی قرمز مانند داخل دهان، گلو، ناحیه تناسلی، مبهل و مقعد.
- ورم لوزه یک طرفه که ممکن است زخم شوند و با ورم غدد لنفاوی گردن همراه باشد.
- لکه‌های مرطوب سفید-خاکستری در نواحی مانند کشاله ران، زیر بغل و زیر سینه‌ها ظاهر می‌شوند.
- علائم دیگر شامل تب، خستگی، درد مفاصل و عضلات، سردرد و تورم غدد لنفاوی نیز هستند.
- اندام‌هایی که ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند شامل کبد، کلیه، مفاصل، چشم‌ها (مشکلات بینایی) و سیستم عصبی مرکزی هستند.
“`html
سفلیس ثانویه
دوره‌ی نهفتگی پیشین سفلیس (دو سال اول)
- فرد مبتلا می‌تواند بیماری را به دیگران منتقل کند.
- در تست‌های پزشکی، نشانه‌ای از بیماری دیده نمی‌شود و همه چیز طبیعی به نظر می‌رسد.
- ادامه‌ی بیماری با آزمایش پادتن ترپونما قابل شناسایی است.
دوره‌ی نهفتگی پسین سفلیس (پس از دو سال)
- بیمار دیگر نمی‌تواند بیماری را منتقل کند.
- در آزمایش‌های پزشکی نشانه‌ای از بیماری وجود ندارد و اوضاع عادی است.
- تشخیص ادامه‌ی بیماری با آزمایش پادتن ترپونما صورت می‌گیرد.
سفلیس سوم
- پس از ابتلا به سفلیس اولیه، علائم و نشانه‌ها در طی ۳ تا ۱۰ سال بروز می‌کنند و به سیستم دفاعی بدن واکنش نشان می‌دهند. سفلیس سوم در کشورهای پیشرفته بسیار نادر است.
- ممکن است زخم‌های خاصی روی پوست، دهان، گلو و حتی استخوان‌ها ظاهر شوند. این زخم‌ها و دانه‌ها ممکن است سال‌ها باقی بمانند. زخم‌های پوستی معمولاً درد ندارند، اما گوم‌های استخوانی می‌توانند درد زیادی ایجاد کنند که به ویژه در شب بدتر می‌شود. سفلیس مرتبط با سیستم عصبی ممکن است باعث سردرد، گیجی، تار شدن بینایی، مشکلات روانی، فلج و جنون شود. این عوارض ۱۰ تا ۳۰ سال پس از ابتلا بروز می‌کنند.
- مشکلات نخاع می‌توانند باعث عدم تعادل، اختلال در ادرار، ناتوانی جنسی و تغییرات حسی شوند که از مشکلات مفاصل و زخم‌های پا ناشی می‌شود.
- دیگر اندام‌های داخلی مانند قلب، رگ‌ها، چشم، کبد و خون نیز ممکن است دچار آسیب شوند.
سفلیس مادرزادی
- برای جلوگیری از سفلیس مادرزادی، باید تا ۱۶ هفته قبل از بارداری درمان صورت گیرد.
- اگر سفلیس اولیه مادر درمان نشود، جنین در معرض خطر زیادی قرار دارد.
- احتمال سقط جنین یا مرده‌زایی وجود دارد.
- در هفته‌های اول زندگی، علائم سفلیس ثانویه مانند تاول، دانه‌های برجسته، لکه‌های مخاطی و زگیل لاتیوم (بسیار مسری) ظاهر می‌شوند.
- تنفس مشکل‌دار، تورم استخوان‌ها، کبد و غدد لنفاوی شایع است.
- تغییرات خونی مانند: کم‌خونی، کاهش پلاکت‌های خون و افزایش سلول‌های سفید دیده می‌شود.
- سفلیس مادرزادی معمولاً بر روی چشم‌ها، گوش‌ها، مفاصل و سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد.
- نشانه‌های مشخصه آن شامل دندان‌های هاچینسون، خمیدگی استخوان‌های ساق پا و علائم ظاهری در صورت است.
تست آزمایشگاهی برای تشخیص سفلیس
- سفلیس در مراحل اولیه قابل شناسایی است. این کار با آزمایش میکروسکوپی یک نمونه از زخم اولیه یا زگیل لاتیوم انجام می‌شود.
- برای تشخیص، آزمایش خون نیز ضروری است. اگر از زمان ابتلا ۵ تا ۶ هفته گذشته باشد، نتیجه‌ی آزمایش خون مثبت خواهد بود. در بعضی موارد، برای تأیید وجود سفلیس در سیستم عصبی، آزمایش مایع مغزی نخاعی نیز لازم است.
- شاید به آزمایش‌های دیگر مانند اشعه ایکس، آزمایش اکو، عصب‌ها و چشم نیاز باشد.
- زخم‌های آلت تناسلی مانند سفلیس و زخم آتشک می‌توانند احتمال ابتلا به ایدز را افزایش دهند، بنابراین آزمایش HIV نیز باید همراه با دیگر آزمایش‌ها انجام شود.
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر با زخم‌هایی که مشخصات آنها در ابتدای مقاله توضیح داده شد، مواجه شدید.
اگر با کسی که بیماری سفلیس دارد رابطه داشته‌اید.
“`
جنسی داشته‌اید یا تحت هر شرایط دیگری در معرض آلودگی به این بیماری قرار گرفته‌اید.
تشخیص سفلیس چگونه است؟
سفلیس یک بیماری است که می‌توان آن را با یک آزمایش خون ساده و کم‌هزینه تشخیص داد.
درمان سفلیس چگونه است؟
اگر کمتر از یک سال از ابتلای شما به سفلیس می‌گذرد، معمولاً تنها چیزی که نیاز دارید داروی پنی‌سیلین است که برای از بین بردن عفونت کافی خواهد بود. (پنی‌سیلین ممکن است در بعضی افراد حساسیت ایجاد کند؛ بنابراین قبل از مصرف هر دارویی حتماً با پزشک مشورت کنید.) اگر شما در مراحل پیشرفته‌تر بیماری هستید، ممکن است نیاز به دوز بیشتری از این دارو داشته باشید. افرادی که تحت درمان سفلیس قرار دارند باید تا زمانی که عفونت کاملاً از بین نرفته است از برقراری رابطه جنسی خودداری کنند. همچنین شریک یا شرکای جنسی فرد مبتلا نیز باید آزمایش دهند و در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیرند.
همچنین بخوانید:
اگر سفلیس درمان نشود چه خواهد شد؟
اگر سفلیس درمان نشود، در بلندمدت می‌تواند منجر به مشکلات بسیار جدی و دائمی مانند زوال عقل، کوری و حتی مرگ شود.
این بیماری چگونه می‌تواند بر زنان باردار و نوزادان آنها تأثیر بگذارد؟
هرچه زمان بیشتری از آلودگی مادر به سفلیس گذشته باشد، احتمال مرده به دنیا آمدن یا مرگ نوزاد بعد از زایمان بیشتر می‌شود.
اگر درمان انجام نشود، نوزاد آلوده ممکن است بدون هیچ علائمی به دنیا بیاید، اما بعد از چند هفته پس از زایمان علائم بروز می‌کنند. این علائم می‌توانند بسیار جدی باشند. نوزادان آلوده ممکن است با مشکلاتی در رشد، تشنج و حتی مرگ روبه‌رو شوند.
پیشگیری از بیماری سفلیس چگونه است؟
برای کاهش احتمال ابتلا به سفلیس، موارد زیر را به یاد داشته باشید:
- از تماس نزدیک با افراد آلوده به این عفونت خودداری کنید.
- اگر از وضعیت سلامت شریک جنسی‌تان مطمئن نیستید، حتماً از کاندوم استفاده کنید.
روش‌های دیگر پیشگیری از انتشار سفلیس عبارتند از:
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی
- استفاده از کاندوم
- اگر فکر می‌کنید که تماس جنسی پرخطری داشته‌اید، مرتب آزمایش خون بدهید.
چشم انداز پزشکی برای افراد مبتلا به سفلیس چگونه است؟
سفلیس یک بیماری قابل تشخیص و قابل درمان است و پیشرفت‌های پزشکی در این زمینه چشمگیر بوده است. با این حال، اگر درمان به تأخیر بیفتد ممکن است حتی پس از درمان هم آسیب‌های دائمی به قلب و مغز وارد شود.
