علائم و نشانه های فلج مغزی در کودکان (2 نکته مهم)

افرادی که به فلج مغزی مبتلا هستند، ممکن است کاملاً توانایی حرکت نداشته باشند یا عضلاتشان به شدت ضعیف باشد. نوع و شدت حرکتی که دارند، به میزان و ناحیه آسیب‌دیدگی مغز بستگی دارد. این افراد معمولاً علاوه بر مشکلات حرکتی، ممکن است با اختلالات دیگری مانند مشکلات یادگیری، ضعف در زبان و گفتگو، همچنین مشکلات بینایی و شنوایی نیز مواجه شوند.

در افرادی که فلج مغزی دارند، به دلیل آسیب‌های مختلف به نواحی مختلف مغز که مرکز کنترل بدن و تفکر است، این معلولیت می‌تواند بر هوش کودکان تأثیر بگذارد. معمولاً کودکانی که به فلج مغزی مبتلا هستند، نسبت به کودکان عادی دارای هوش پایین‌تری هستند.

برخی از این افراد فقط در حرکت دچار مشکل هستند و اختلالات دیگری ندارند، اما در دیگر بیماران ممکن است علائم مربوط به یادگیری، شنوایی، بینایی و تشنج نیز وجود داشته باشد. سطح هوش این افراد بسته به محل آسیب متفاوت است و برخی از این کودکان می‌توانند از نظر هوشی بسیار بااستعداد باشند.

علائم و نشانه های فلج مغزی

• سفتی عضلات یا اسپاستی سیتی
• حرکات غیر طبیعی
• مشکل در مهارت‌های حرکتی بزرگ، مانند راه رفتن یا دویدن
• مشکل در مهارت‌های حرکتی دقیق، مانند نوشتن یا بستن دکمه‌های لباس
• مشکل در مهارت‌های ادراکی و حسی

علائم فلج مغزی می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و در طول زمان تغییر نکند. برخی از افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است با بیماری‌های دیگری مانند تشنج، آسیب ذهنی، مشکلات یادگیری و تأخیر رشدی نیز روبرو شوند.

اگرچه ممکن است علائم فلج مغزی در طول زمان تغییر کند، این به معنای پیشرفت بیماری نیست (فلج مغزی بدتر نمی‌شود). بنابراین اگر مشکلات یک فرد مبتلا به فلج مغزی با گذشت زمان بیشتر شود، احتمالاً این مشکلات به دلیل چیز دیگری غیر از فلج مغزی اوست.

با اینکه فلج مغزی یک بیماری پیشرفت‌پذیر نیست، تأثیرات آن ممکن است در طول زمان تغییر کند. گاهی اوقات برخی از این علائم بهبود می‌یابند. برای مثال، کودکی که در دست‌هایش مشکل دارد، ممکن است در نهایت توانایی نوشتن و پوشیدن لباس را پیدا کند، در حالی که در برخی از کودکان، سختی عضلات می‌تواند مشکلاتی در ناحیه کمر و لگن ایجاد کند که نیاز به جراحی دارد.

با افزایش سن کودکان مبتلا به فلج مغزی، در صورتی که مراقبت و تمرینات مناسب صورت نگیرد، ممکن است به وضعیت‌های غیرطبیعی در بدنشان دچار شوند.

فلج مغزی می‌تواند مشکلات و عوارضی نظیر اختلال در غذا خوردن، کنترل ضعیف ادرار و مشکلات تنفسی و زخم بستر ایجاد کند. معمولاً علائم اولیه فلج مغزی قبل از ۳ سالگی بروز می‌کند. نوزادانی که به فلج مغزی مبتلا هستند، معمولاً در مقایسه با کودکان عادی، بیشتر در رسیدن به مراحل رشدی مانند غلتیدن، نشستن، چهارپایه رفتن و لبخند زدن، مشکل دارند.

تقسیم بندی انواع فلج مغزی

الف – تقسیم بندی فلج مغزی بر اساس تعداد اندام‌های درگیر

کوادری پلژی: هر چهار اندام کودک آسیب دیده‌اند.
دای پلژی: هر چهار اندام کودک درگیر است، اما آسیب پاها (اندام‌های تحتانی) شدیدتر از دست‌ها است.
همی پلژی: یک سمت بدن آسیب دیده است و معمولاً دست بیشتر از پا تحت تأثیر قرار دارد.
ترای پلژی: سه اندام کودک درگیر هستند، معمولاً دو دست و یک پا.
منوپلژی: فقط یک اندام کودک درگیر است، معمولاً یک دست.

ب – تقسیم بندی فلج مغزی بر اساس نوع اختلال حرکتی

۱- اسپاتیک: عضلات کودک سفت و غیرطبیعی هستند و در برابر کشش به شدت مقاومت می‌کنند. این عضلات وقتی استفاده می‌شوند، به طور غیرعادی فعالیت می‌کنند و حرکات زشت و نامنظم را ایجاد می‌کنند.

به طور معمول، عضلات به صورت جفت کار می‌کنند؛ مثلاً وقتی یک گروه از عضلات منقبض می‌شود، گروه دیگر شل می‌شود تا حرکت آزادانه انجام شود. اما در عضلات اسپاستیک، هر دو گروه عضلانی به طور همزمان منقبض می‌شوند و این وضعیت حرکت را متوقف می‌کند، که به آن انقباض همزمان گفته می‌شود.

سفتی عضلانی ممکن است در موارد خفیف فقط برخی حرکات را مختل کند و در حالت شدید، می‌تواند تمام حرکات بدن را تحت تأثیر قرار دهد.