علائم کم خونی : چگونه بفهمیم کم خونی داریم؟ (2 نکته مهم)
چگونه بدون آزمایش بفهمیم کم خونی داریم؟
کم خونی به معنای کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون است و دلایل مختلفی دارد، اما مهم‌ترین دلیل آن کمبود آهن در بدن است. اگر کم‌خونی خفیفی داشته باشید، ممکن است متوجه نشوید یا علائمش قابل تشخیص نباشد و آن را با بیماری دیگری اشتباه بگیرید.
علائم رایج کم خونی که بدون آزمایش خون خبر از آن می‌دهند
1. خستگی:
خستگی معمولاً اولین علامت کم خونی است، اما این نوع خستگی با خستگی ناشی از کار یا تمرین فرق دارد. اگر بیشتر روز احساس خستگی می‌کنید و این موضوع بر کیفیت زندگی‌تان تأثیر می‌گذارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
2. رنگ پریدگی کف دست و چهره :
یک روش خوب برای تشخیص کم‌خونی، نگاه کردن به غشای مخاطی چشم است. اگر رنگ آنها پریده باشد، ممکن است نشان دهد که بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز دریافت نمی‌کند. همچنین، چهره، کف دست‌ها و زیر ناخن‌ها نیز ممکن است رنگ پریده باشد.
3. تنگی نفس:
اگر احساس می‌کنید نمی‌توانید به خوبی نفس بکشید، به خصوص وقتی در حال ورزش، بالا رفتن از پله‌ها یا بلند کردن چیزی هستید، ممکن است بدنتان به اکسیژن نیاز داشته باشد. همچنین ممکن است احساس ضعف و سرگیجه کنید.
4. تپش قلب :
اگر احساس می‌کنید قلب‌تان تندتر می‌زند یا صدایی در گوش خود می‌شنوید، ممکن است به این دلیل باشد که قلب شما در حال تلاش برای تأمین اکسیژن بیشتر است. در شرایط کم‌خونی، ضربان قلب ممکن است نامنظم شود.
5. بی حسی:
زمانی که بدن خون را از دست‌ها و پاها می‌کشد تا به قسمت‌های دیگری برسد، ممکن است احساس بی‌حالی یا سوزش در این نواحی داشته باشید یا ممکن است احساس سردی کنید.
6. اضطراب:
تپش قلب می‌تواند باعث اضطراب شود. اما اگر اضطراب برای شما جدید باشد یا شدت یابد و دلیل مشخصی نداشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از کم‌خونی باشد.
7. دوره‌های سنگین و خونریزی نامنظم:
یکی از شایع‌ترین دلایل کم‌خونی در زنان، فیبروئید رحمی است که می‌تواند باعث خونریزی سنگین و نامنظم باشد و همچنین پولیپ‌ها نیز می‌توانند باعث درد و خونریزی شوند.
8. فراموشی:
اگر در تمرکز و یادآوری چیزها مشکل دارید، ممکن است فقط به دلیل سن‌تان نباشد، بلکه کمبود آهن هم می‌تواند دلیلی برای این مشکل باشد.
9. گرایش عجیب و غریب:
برخی افراد مبتلا به کم‌خونی تمایل به جویدن یخ دارند. دلیل دقیق این موضوع مشخص نیست، اما یک مطالعه نشان می‌دهد که ممکن است به عنوان یک محرک ذهنی عمل کند. برخی افراد ممکن است از خوردن کاغذ و خاک هم لذت ببرند.
10. سردرد:
سردرد و میگرن رایج هستند، اما اگر سردرد شما با هیچ درمانی تسکین نمی‌یابد، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
11. سندرم بی‌حسی پا:
تا 10 درصد از مردم در ایالات متحده دچار سندرم پای بی‌قرار هستند که می‌تواند احساس ناخوشایند در پا و دیگر نقاط بدن ایجاد کند. حدود 15 درصد از افرادی که کمبود آهن دارند، نیز دچار این اختلال هستند.
“`html
12. ریزش مو:
حدود 80 میلیون مرد و زن با مشکل ریزش مو یا طاسی الگوی مردانه مواجه هستند. اگر شما هم موهای نازک‌تری دارید یا در برس خود موهای ریخته شده می‌بینید، ممکن است به خاطر کم‌خونی باشد. همچنین ممکن است به کمبود ویتامین یا مشکل هورمونی مثل کم کاری تیروئید دچار شوید، پس بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
13. خطرات بارداری:
کم‌خونی در دوران بارداری شایع است و اگر درمان نشود، زنان باردار ممکن است با خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد مواجه شوند. یکی از دلایل اصلی کم‌خونی در زنان باردار، افزایش طبیعی مقدار مایعات در بدن است و همچنین آهن برای جفت و نوزاد ضروری است. اگر قبل از بارداری دچار کمبود آهن بوده‌اید یا بارداری چندقلویی دارید، احتمال مشکل شما بیشتر است.
14. مدفوع سیاه:
مدفوع تیره یا وجود خون در مدفوع می‌تواند نشانه کم‌خونی باشد. اما در عین حال، ممکن است به علت وجود بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون یا سرطان روده بزرگ باشد، بنابراین مهم است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر دچار درد شکم یا تغییر در عادت‌های روده‌ای هستید، این نیز علائم مهمی است.
درمان کم خونی ناشی از فقر آهن
- برای درمان کم‌خونی روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از بهترین و کم‌خطرترین روش‌ها، استفاده از مکمل‌های خوراکی است. درمان با آهن مثل سولفات فرو که به شکل قرص، کپسول یا مایع وجود دارد، بسیار مؤثر است و باید چند ماه مصرف شود.
- اگر این قرص‌ها را با معده خالی مصرف کنید، بهتر جذب می‌شوند، اما ممکن است باعث تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی شوند.
- برای کاهش عوارض گوارشی مثل تهوع، دل‌پیچه، سوزش قلب، اسهال یا یبوست، توصیه می‌شود آهن را به مقدار کم مصرف کنید و به تدریج مقدار آن را زیاد کنید تا به مقدار مورد نیاز بدن برسد. بهترین زمان برای مصرف قرص آهن، شب قبل از خواب است.
- ویتامین C جذب آهن را افزایش می‌دهد، بنابراین معمولاً توصیه می‌شود که ویتامین C همراه با آهن مصرف شود. همچنین باید به میزان آهن موجود در غذا نیز توجه کرد.
- جذب آهن از غذا به نوع آهن موجود در آن بستگی دارد. آهنی که در پروتئین‌های حیوانی مثل گوشت قرمز، ماهی و مرغ (آهن هِم) وجود دارد، بهتر جذب می‌شود، در حالی که آهن موجود در پروتئین‌های گیاهی مثل سبزی‌ها و میوه‌ها (آهن غیر هم) کمتر جذب می‌شود.
- ویتامین C جذب آهن موجود در سبزی‌ها و میوه‌ها (آهن غیر هم) را بیشتر می‌کند. در عین حال، مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا می‌تواند جذب آهن را تا 50 درصد کاهش دهد.
منابع غذایی آهن دار
منابع غذایی غنی از آهن شامل جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزی‌های با برگ سبز تیره مثل جعفری و اسفناج، حبوبات مانند عدس و لوبیا هستند. همچنین میوه‌های خشکی مثل برگه زردآلو و دانه‌های روغنی نیز منبع خوبی برای آهن هستند. مصرف این مواد غذایی می‌تواند به درمان کم‌خونی کمک کند.
عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها
- اسید سیتریک و ویتامین C که در آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل‌کلم، سبزی‌ها، آب پرتقال، لیمو شیرین، لیمو ترش، سیب و آناناس وجود دارند، می‌توانند جذب آهن در بدن را افزایش دهند.
- اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج، سیب‌زمینی، چغندر، کدو تنبل، گوجه‌فرنگی، کلم‌پیچ و شلغم وجود دارند، جذب آهن را افزایش می‌دهند.
- محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز می‌توانند به افزایش جذب آهن کمک کنند.
توصیه‌های زیر را رعایت کنید:
- استفاده از غذاهایی که غنی از آهن هستند.
- استفاده از منابع منبع…
“`
- در هر وعده غذایی، از غذاهایی که ویتامین‌های مختلف دارند استفاده کنید تا جذب آهن بهتر شود. این غذاها شامل پرتقال، گریپ فروت، کوجه فرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفل سبز و لیمو ترش هستند.
- سعی کنید در برنامه غذایی خود گوشت قرمز، ماهی یا مرغ را بگنجانید.
- از نوشیدن چای و قهوه در حین غذا خوردن یا بلافاصله بعد از آن پرهیز کنید.
- مشکلات گوارشی و یبوست را برطرف کنید.
- عادات غذایی غلط خود را اصلاح کنید، مثل خوردن مواد غیر خوراکی مانند خاک یا یخ.
- با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا از بروز یا بهبود کم خونی جلوگیری کنید.
- از نان‌هایی که با خمیر ورآمده تهیه شده‌اند استفاده کنید.
- از خشکبار مثل توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خوبی از آهن هستند، استفاده کنید.
- غلات و حبوبات جوانه زده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- سبزی‌هایی که استفاده می‌کنید را به خوبی بشویید و ضد عفونی کنید.
- قبل از تهیه یا مصرف غذا و بعد از هر بار اجابت مزاج، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
- زنان باردار باید از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه بعد از زایمان، روزانه یک قرص آهن مصرف کنند.
- کودکان باید از زمان شروع تغذیه تکمیلی تا پایان دو سالگی، قطره آهن مصرف کنند.
همچنین بخوانید:
