علت از دست دادن قدرت بویایی در سالمندان چیست؟ (2 نکته مهم)

علت کاهش حس بویایی در سالمندان چیست؟

کاهش حس بویایی یکی از مشکلاتی است که ممکن است برای هر کسی، چه پیر و چه جوان، به وجود بیاید. حتی یک سرماخوردگی ساده نیز می‌تواند باعث این مشکل شود. اما این ناراحتی یکی از شایع‌ترین مواردی است که میانسالان و سالمندان به آن اشاره می‌کنند.

جالب است بدانید که این شکایت از جانب سالمندان تنها یک ادعا نیست و حقیقتاً بسیاری از افراد سن بالا با مشکلات بویایی مواجه می‌شوند. در واقع، بسیاری از این افراد به مشکلاتی در بافت بینی دچار می‌شوند که حس بویایی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، مشکلات موجود در سلول‌های مغز نیز در این زمینه نقش دارند.

بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون می‌توانند با کاهش حس بویایی همراه باشند. همچنین، آسیب به نواحی خاصی از سر نیز می‌تواند منجر به مشکلات بویایی شود. به طور کلی، نباید به افرادی که به هر دلیلی مشکلات بویایی دارند، استرس وارد کرد یا آنها را تحت فشار قرار داد.

بسیاری از افراد در سنین بالا با این مشکلات روبه‌رو می‌شوند و وارد شدن به خانه‌های سالمندان و دیدن بوی عطرهای تند، بوی سوختگی یا حتی بوی غذای مانده چندان عجیب نیست. موضوع سنگینی گوش سالمندان برای بسیاری از مردم عادی شده است، اما به نظر می‌رسد مسئله مشکلات بویایی هنوز درک نشده باقی مانده است.

توجه داشته باشید که گاهی مصرف برخی از داروها می‌تواند باعث کاهش حس بویایی شود و با قطع مصرف این داروها، حس بویایی به حالت عادی برمی‌گردد.

با این حال، برخی از سالمندان نیز وجود دارند که به هر دلیلی از این قاعده مستثنی هستند و با مشکلات بویایی مواجه نمی‌شوند. به عبارتی دیگر، آنها با عوارض پیری روبرو نمی‌شوند.

چون حس بویایی از طریق گیرنده‌های بینی در مغز کنترل می‌شود، ممکن است بیشتر بیماری‌ها به این حس آسیب بزنند و در بعضی موارد این آسیب موقتی باشد، اما در برخی موارد ممکن است فرد به طور دائمی حس بویایی‌اش را از دست بدهد.

آنوسمی ناشی از گرفتگی بینی

اگر به خاطر سرماخوردگی یا عوامل دیگر دچار گرفتگی شدید بینی شده‌اید، این می‌تواند دلیلی برای از دست دادن حس بویایی شما باشد. علت اصلی گرفتگی بینی معمولاً مسدود شدن سینوس‌ها، التهاب و تجمع سموم در داخل آنها است.

اگر سرماخوردگی ندارید یا آلرژی ندارید که از علل شایع گرفتگی بینی باشد، ممکن است علت مشکلات خود را در گوارش یا استرس جستجو کنید. علل مشکلات گوارشی متعدد هستند که شامل استرس، خستگی زیاد، عادت‌های بد غذایی، اختلال در فلور روده و مصرف زیاد غذاهای آماده.

بهترین روش برای برخورد با این مشکل، کاهش التهاب سینوس‌ها و بهبود گوارش است. حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید و تغییرات لازم را در رژیم غذایی‌تان ایجاد کنید تا سینوس‌هایتان بهتر کار کنند.

آنوسمی در نتیجه مصرف دخانیات

آلودگی از عوامل مهم در بروز آنوسمی است. دخانیات نیز نوعی آلودگی است که بیشتر مردم در معرض آن هستند. مصرف دخانیات می‌تواند قدرت بویایی را کاهش داده و حس چشایی را ضعیف کند. خوشبختانه، این نوع کاهش حس بویایی دائمی نیست و با ترک سیگار برطرف می‌شود.

آنوسمی در نتیجه محصولات شیمیایی

قرار گرفتن در معرض محصولات سمی مانند آفت‌کش‌ها یا حلال‌ها می‌تواند به حس بویایی آسیب بزند. این مشکل به دلیل آسیب‌های مداوم به غشاء بینی و حس بویایی ایجاد می‌شود. پیشنهاد می‌شود از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض محصولاتی همچون بخار متاکریلات، گاز آمونیاک، بنزن، غبار کادمیوم و نیکل، کرومات، فرمالدئید، سولفور هیدروژن و اسید سولفوریک پرهیز کنید.

قبل از استفاده، حتماً ترکیبات محصولات شیمیایی را مطالعه کنید و در هنگام استفاده ماسک بزنید. بهترین کار این است که برای انجام کارهای خانگی از محصولات طبیعی استفاده کنید.

آنوسمی در نتیجه مصرف برخی داروها

براساس نظرات کارشناسان، برخی داروها می‌توانند باعث بروز آنوسمی شوند، اما این تأثیر چندان قوی نیست. وقتی که داروی جدیدی مصرف می‌کنید، ممکن است حس بویایی شما کاهش یابد. آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضدفشار خون و آنتی هیستامین‌ها از جمله داروهایی هستند که ممکن است حس بویایی را کاهش دهند.

بهتر است عوارض احتمالی داروها را مطالعه کنید. اگر متوجه شدید…

“`

اگر احساس می‌کنید دارو روی حس بویایی‌تان تأثیر زیادی دارد، از پزشک‌تان بخواهید آن را عوض کند. خوشبختانه، معمولاً با قطع مصرف دارو، عوارض آن هم از بین می‌رود.

آسیب مغزی

ما هنوز داریم درباره آسیب‌های مغزی اطلاعات بیشتری کسب می‌کنیم. این آسیب‌ها می‌توانند از جراحات ورزشی، تصادف‌های اتومبیل یا دلایل دیگر ناشی شوند. علائم آسیب‌های مغزی می‌تواند بسیار زیاد باشد و گاهی سال‌ها بعد از وقوع حادثه هم ادامه داشته باشد.

یکی از این علائم می‌تواند از دست دادن حس بویایی باشد. وقتی مغز آسیب می‌بیند، معمولاً حس بویایی فرد تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است این وضعیت برای مدت کوتاه یا طولانی باقی بماند. به‌ویژه آسیب به لوب فرونتال مغز، جایی که بو پردازش می‌شود، می‌تواند باعث از دست دادن حس بویایی شود.

همچنین آسیب مستقیم به بینی می‌تواند منجر به از دست دادن حس بویایی شود، اما معمولاً بعد از بهبودی این آسیب، حس بویایی دوباره برمی‌گردد.

عفونت ویروسی دستگاه تنفس

هر کسی که سرماخوردگی یا آنفلوآنزا گرفته باشد، می‌داند که این بیماری‌ها می‌توانند باعث از دست دادن حس بویایی شوند. این نوع عفونت‌ها ممکن است به دیواره داخلی بینی و سینوس‌ها آسیب برسانند و تشخیص بوها را برای فرد سخت کنند.

به‌ویژه عفونت‌های ویروسی در دستگاه تنفسی فوقانی می‌توانند مشکل‌ساز باشند. این عفونت‌ها به‌طور عادی باعث آنوسمی می‌شوند و گاهی اوقات افراد حس بویایی خود را به صورت تحریف شده تجربه می‌کنند که به آن بویایی پریشی یا پاروسمی (Parosmia) می‌گویند. در این حالت، افراد ممکن است به بوهایی که قبلاً خوشایند بودند، واکنش منفی نشان دهند. این موضوع به دلیل آسیب به سلول‌های گیرنده بویایی اتفاق می‌افتد. خبر خوب این است که با درمان عفونت، نتایج مثبت طولانی‌مدت به دست می‌آید.

آنوسمی ایدیوپاتیک

در بسیاری از موارد، دلیلی فیزیکی برای از دست دادن حس بویایی وجود ندارد. حتی بعد از انجام آزمایش‌های مختلف، مانند آزمایش خون و اسکن های مغزی، پیدا کردن دلیل جسمانی این مشکل می‌تواند دشوار باشد.

بعضی از بیمارانی که از دست دادن حس بویایی را گزارش می‌کنند، ممکن است در آینده با مشکلات مرتبط با زوال عقل مثل بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر مواجه شوند. به همین خاطر، افرادی که سن بیشتری دارند باید اگر نشانه‌های مرتبط با آنوسمی را تجربه کردند، با پزشک مشورت کنند.

آسیب بینی یا سینوس

کسانی که دچار آسیب بینی، مانند شکستگی بینی شده‌اند، می‌دانند که چقدر این وضعیت می‌تواند دردناک باشد، هم در زمان آسیب و هم در هفته‌های پس از آن.

علاوه بر درد، یکی دیگر از عوارض آسیب بینی و سینوس‌ها ممکن است از دست دادن حس بویایی باشد. التهاب در اطراف بینی و سینوس‌ها می‌تواند باعث این مشکل شود، اما معمولاً بعد از کاهش التهاب، حس بویایی به حالت عادی برمی‌گردد. همچنین سرماخوردگی شدید، پولیپ‌های بینی و آلرژی‌های فصلی نیز می‌توانند به آنوسمی منجر شوند.

آنوسمی مادرزادی

فقط درصد کمی از افراد با از دست دادن حس بویایی، به عنوان افراد دارای آنوسمی مادرزادی شناخته می‌شوند. این افراد بدون هیچ حس بویایی به دنیا می‌آیند.

این وضعیت ممکن است با سندرم کالمن، که به دلیل کمبود هورمون از غده هیپوفیز ایجاد می‌شود، همراه باشد. این سندرم معمولاً با نقص در هیپوتالاموس مرتبط است که ممکن است مشکلات باروری نیز به دنبال داشته باشد.

زوال عقل

بیماری‌های مربوط به زوال عقل، از جمله بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر، می‌توانند باعث ایجاد آنوسمی شوند. در واقع، از دست دادن حس بویایی ممکن است چندین ماه یا حتی چند سال قبل از بروز علائم این بیماری‌ها خود را نشان دهد.

با توجه به این موضوع، آنوسمی می‌تواند راهی برای شناسایی بیماری‌های مرتبط با زوال عقل باشد قبل از اینکه علائم مشخصی ظاهر شود. از این رو، بزرگسالان و به‌ویژه سالمندان باید در صورت از دست دادن حس بویایی، به پزشک مراجعه کنند.