علت ایجاد زخم های دهانی و درمان این عارضه (2 نکته مهم)
“`html
علت‌های شایع ایجاد زخم‌ها در دهان چیست؟
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان زخم های دهانی و عفونت های
شایع در دهان آشنا شوید.
علت‌های شایع ایجاد زخم‌ها در دهان چیست؟
شایع‌ترین علت زخم‌های دهانی، آسیب‌های فیزیکی است. وقتی که در هنگام غذا خوردن زبان، لب یا گونه را گاز می‌زنیم، یا به دندان‌های تیز برخورد می‌کنیم، ممکن است زخم‌هایی در دهان ایجاد شود. همچنین، مسواک زدن زیاد و یا دندان‌های مصنوعی که محکم جا نیفتاده‌اند هم می‌توانند باعث زخم شوند. به این زخم‌ها، “زخم‌های ناشی از ضربه” می‌گویند. دیگر عواملی که ممکن است در دهان زخم ایجاد کنند شامل سوختگی ناشی از غذاهای داغ، زخم‌های ناشی از عفونت‌های قارچی، و تبخال‌های دهانی است. برخی داروها نیز مثل داروهای شیمی درمانی، ممکن است باعث بروز زخم شوند. همچنین، بیماری‌هایی مثل سیفیلیس، ایدز، دیابت و سرطان نیز ممکن است زخم‌هایی در دهان ایجاد کنند.
اگر زخم‌های زیادی در دهان داشته باشید که هر بار خوب می‌شوند و دوباره برمی‌گردند، ممکن است با “آفت” مواجه شوید. آفت‌ها normalmente کوچکتر و سفید رنگ هستند و بر روی زبان، لثه‌ها و داخل دهان ظاهر می‌شوند. این زخم‌ها گاهی اوقات برای کودکان دردناک هستند و ممکن است باعث شوند که آنها از خوردن غذا امتناع کنند. این زخم‌ها همچنین ممکن است در زمان‌های استرس‌زا، مانند آغاز سال تحصیلی، گروهی ظاهر شوند. زخم‌های آسیب‌دیده (Traumatic ulcers) بزرگتر هستند و معمولاً به شکل یک لکه زخم در داخل گونه‌ها دیده می‌شوند. این زخم‌ها به علت گاز گرفتن یا گیر کردن گونه‌ها بین دندان‌ها ایجاد می‌شوند.
این زخم‌ها بزرگتر شده و به یک ناحیه زردرنگ و دردناک تبدیل می‌شوند. بهبود این زخم‌ها معمولاً کند است و حتی با درمان مناسب، ممکن است 10 تا 14 روز طول بکشد تا کاملاً خوب شوند. تاول‌های سفید و دردناک روی سقف دهان، لثه‌ها و داخل گونه‌ها ممکن است به علت عفونت ویروسی باشد. همچنین، تاول‌های سفید و دلمه‌دار نشانگر عفونت قارچی هستند.
آیا زخم‌های دهانی در کودکان خطرناک است؟
زخم‌های دهان عموماً خطر زیادی ندارند، اما ممکن است بخاطر درد ناشی از آنها، غذا خوردن کودک شما را دچار مشکل کند.
اگر کودک شما از زخم داخل دهان خود ناراحت است، شما باید چه کار کنید؟
- ابتدا داخل دهان کودک را نگاه کنید.
- اگر زخم بزرگ و در داخل گونه‌ها است، به دندان مقابل آن نگاه کنید.
- امکان دارد یک دندان خراب یا تیز باعث ساییدگی پوشش داخلی گونه‌ها شده باشد.
- اگر زخم‌ها شبیه دلمه‌های شیر هستند، آنها را با یک دستمال تمیز پاک کنید.
- اگر با این کار، آثار قرمزی یا پوسته شدن باقی مانده، ممکن است ناشی از عفونت قارچی باشد.
- با کمک انگشت، روی محل زخم محلول ضدعفونی یا گلیسیرین بمالید و یا به کودک آسپیرین بچه یا شربت استامینوفن بدهید.
- اگر کودک شما از پستانک و شیر خشک استفاده می‌کند و در سقف دهانش زخم دارد، نوک پستانک را بررسی کنید که ممکن است باعث درد شود. همچنین معمولاً توصیه می‌شود که از پستانک استفاده نشود.
علایم شایع آفت دهان
آفت‌ها معمولاً کوچک، بسیار دردناک و کم عمق هستند و با یک غشای خاکستری پوشیده شده‌اند. حاشیه‌های آنها با یک هاله قرمز رنگ احاطه شده‌اند. این زخم‌ها ممکن است روی لب‌ها، لثه‌ها، داخل گونه‌ها، زبان، کام و گلو ظاهر شوند. به هنگام
“`
حمله‌ی آفت معمولاً منجر به بروز ۲ تا ۳ زخم می‌شود، اما دیده شده که ناگهان ۱۰ تا ۱۵ زخم هم به وجود بیاید. این زخم‌ها ممکن است در ۲ تا ۳ روز اول خیلی دردناک باشند و فرد در حین خوردن یا صحبت کردن احساس ناراحتی کند. گاهی هم ممکن است قبل از اینکه زخم‌ها ظاهر شوند، برای ۲۴ ساعت احساس مورمور یا سوزش وجود داشته باشد.
انواع آفت
آفت بیماری شایعی است که تقریباً ۲۰ درصد از مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری در افرادی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری دارند، بیشتر شایع است و به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:
آفت مینور
این نوع، تقریباً ۸۰ درصد از موارد را شامل می‌شود. آفت مینور بیشتر در افراد بین ۱۰ تا ۴۰ سال اتفاق می‌افتد و معمولاً ناراحتی کمی ایجاد می‌کند. زخم‌هایی که در این نوع بروز می‌کنند، بین ۲ تا ۴ میلیمتر بوده و در لب‌ها، گونه‌ها، زیر زبان و کف دهان پیدا می‌شوند. معمولاً تعداد زخم‌ها کم است و بین ۱ تا ۶ عدد است. این زخم‌ها بعد از ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند، اما ممکن است بعد از مدتی دوباره بروز کنند. زخم‌های مینور اغلب گرد یا بیضی شکل هستند و رنگ آنها ابتدا زرد می‌شود و سپس بتدریج خاکستری می‌گردد. حاشیه زخم نیز ملتهب و قرمز است و بهبود آن بدون جای زخم خواهد بود.
آفت ماژور
این نوع حدود ۱۰ درصد از آفت‌ها را تشکیل می‌دهد. زخم‌های ماژور بزرگتر هستند، بیشتر عود می‌کنند و مدت بیشتری باقی می‌مانند. این زخم‌ها ممکن است از یک سانتیمتر هم بزرگتر شوند و در هر قسمت دهان از جمله روی زبان و کام به وجود بیایند. تعداد آنها کمتر بوده (معمولاً ۱ تا ۶ عدد) و معمولاً بعد از ۱۰ تا ۴۰ روز بهبود می‌یابند، اما بهبودی ممکن است با جای زخم همراه باشد.
فرم شبه تبخال
این فرم در سنین بالاتر از دو نوع قبلی بیشتر دیده می‌شود و در خانم‌ها شایع‌تر است. این نوع به شدت دردناک است و زخم‌ها به شکلی هستند که تقریباً به طور مداوم وجود دارند. این زخم‌ها با ایجاد تاول‌های ریز شروع می‌شوند که سپس به زخم‌های کوچک (۲ میلیmetری) تبدیل می‌شوند. این زخم‌ها هر جا در دهان ممکن است بروز کنند و می‌توانند بزرگتر شده و به یکدیگر بپیوندند و زخم بزرگتری تشکیل دهند که بهبود آن ممکن است بیش از ۱۰ روز طول بکشد. به دلیل شباهت ظاهری این فرم به تبخال، به آن فرم شبه تبخال می‌گویند، اما هیچ نشانه‌ای از وجود ویروس تبخال در این بیماری وجود ندارد.
آیا سرطان می‌تواند در دهان زخم ایجاد کند؟
زخم‌های دهان معمولاً یکی از اولین علائم سرطان دهان هستند. البته سایر نشانه‌ها مانند لکه‌های قرمز یا سفید و برجستگی‌ها نیز می‌توانند به عنوان علائم پیش سرطانی مطرح شوند. اما نباید هر زخمی در دهان را به معنای ابتلا به سرطان دانست.
اگر زخمی بدون علت مشخص (مثل دندان یا پرکردگی تیز) برای مدت طولانی در دهانتان باقی بماند، می‌تواند نشانه‌ای از شروع سرطان دهان باشد. هر چه زودتر این زخم‌ها درمان شوند، احتمال تبدیل شدن آنها به سرطان کمتر می‌شود. بنابراین بهتر است در این مورد با دندانپزشک مشورت کنید. زخم‌های پیش سرطانی معمولاً روی سطوح مختلف زبان مانند سطح پشتی، کناری یا زیرین ایجاد می‌شوند، اما ممکن است به ندرت در جاهای دیگر دهان نیز دیده شوند. سیگار کشیدن و مصرف الکل خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می‌دهد و افرادی که هر دو را به میزان زیاد مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستند.
چگونه می‌توانیم یک زخم ناشی از ضربه را بشناسیم؟
زخم‌هایی که به خاطر ضربه ایجاد می‌شوند، معمولاً در کنار یا نزدیک جایی که ضربه اتفاق افتاده، بروز می‌کنند و تا زمانی که عامل ایجاد کننده زخم وجود دارد، زخم هم باقی می‌ماند.
جلوگیری از ایجاد زخم در دهانمان
* حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنید.
* از نخ دندان استفاده کنید.
* به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
* هنگام مسواک زدن به آرامی عمل کنید که به لثه‌ها آسیب نزنید.
* یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و از میوه‌ها، سبزیجات تازه، نان‌های سبوس‌دار و پروتئین‌های کافی مانند گوشت و لبنیات استفاده کنید.
* از مصرف غذاهای بسیار تند و ترش پرهیز کنید.
* وضعیت سلامتی کلی خود را چک کنید تا از عدم وجود بیماری‌هایی مانند دیابت یا التهاب روده مطمئن شوید، زیرا این بیماری‌ها می‌توانند باعث بروز زخم‌های دهانی شوند.
* اگر دندان‌های پر شده یا پروتزهای دندانی شما به درستی جا نیفتاده و باعث زخم شدن دهان شما می‌شوند، هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا زخم‌های مزمن می‌توانند مشکل‌ساز شوند.
* به طور مرتب دهان خود را معاینه کنید و تمام بافت‌های آن، به خصوص قسمت‌های مختلف زبان و کف دهان را بررسی کنید. ممکن است زخم‌هایی در دهان شما وجود داشته باشد که علامتی از خود نشان ندهند.
درمان زخم دهان
هر زخم دهان باید به پزشک نشان داده شود، زیرا برخی از این زخم‌ها ممکن است نشانه‌هایی از سرطان باشند. سیگار نکشید و جویدن تنباکو را متوقف کنید. اگر بعد از ترک این عادت‌ها هنوز رنگ دهان شما سفید است، به پزشک مراجعه کنید. داروهایی برای درمان عفونت‌ها موجود است که پزشک می‌تواند برای شما تجویز کند، پس دستورات او را رعایت کنید.
از ویتامین‌ها استفاده کنید. مصرف روزانه یک قرص مولتی ویتامین می‌تواند به بهبود زخم‌های ناشی از کمبود ویتامین کمک کند. قبل از مصرف این قرص‌ها حتماً با پزشک مشورت کنید. در زمان دندان درد، آسپیرین را ببلعید و آن را روی دندان نگذارید. همچنین، دندان‌های مصنوعی را به درستی تنظیم کنید، زیرا قرار نگرفتن صحیح آنها روی لثه‌ها موجب زخم دهان می‌شود. بهتر است هر سال به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌های مصنوعی خود را بررسی کنید. اگر وزن شما کم یا زیاد شده است، دندان‌های شما باید تغییر کنند، زیرا لثه‌ها نیز تغییر کرده و دیگر دندان‌ها مناسب نیستند.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
