علت ایجاد ساتیک؛پیشگیری و درمان سیاتیک پا و کمر (2 نکته مهم)

“`html

“““html

• نشستن طولانی‌مدت یا رانندگی می‌تواند منجر به درد سیاتیک شود.
• آسیب به عصب به دلیل دیابت (نوروپاتی دیابتی).
• شکستگی‌ها یا آسیب‌های ناشی از استئوآرتریت.
• پوکی استخوان (استئوپروز) که می‌تواند به شکستگی استخوان منجر شود.
• فشار به عصب سیاتیک.
• تنگی کانال نخاع.
• بارداری.
• وجود لخته خون.
• ایجاد آبسه (عفونت چرکی).
• افزایش وزن.
• عدم فعالیت ورزشی منظم.
• استفاده از کفش‌های پاشنه‌بلند.
• خوابیدن بر روی تشک خیلی نرم.

———————————————————————————————————————————

مهم‌ترین مشکل فتق دیسک این است که قسمتی که به بیرون زده فشار به ریشه‌های عصبی می‌آورد که در حال خروج از نخاع و مهره هستند. همچنین مواد شیمیایی که در قسمت نرم دیسک وجود دارند، با ریشه‌های عصبی تماس پیدا کرده و باعث تحریک و التهاب آن‌ها می‌شوند. این فشار و التهاب به عصبی که مربوط به سیاتیک است، درد و علائم را ایجاد می‌کند.

در ناحیه کمر، این تغییرات در دیسک‌های بین مهره‌های 3 و 4 و دیسک بین مهره‌های 4 و 5 بیشتر رخ می‌دهد. فتق دیسک معمولاً پس از فعالیت‌های خاصی مانند بلند کردن یا هل دادن اجسام سنگین یا خم شدن و چرخیدن ناگهانی بروز می‌کند. به طور متوسط از هر 50 نفر، یک نفر در طول عمر خود دچار فتق دیسک می‌شود که در 10 تا 25 درصد از این افراد، علائم ممکن است بیشتر از شش ماه ادامه یابد.

———————————————————————————————————————————

عوامل خطر سیاتیک

1- سن: با افزایش سن، تغییراتی در نخاع مانند فتق دیسک و رشد غیرطبیعی استخوان ممکن است به وجود بیاید که منجر به سیاتیک می‌شود.

2- اضافه وزن: چاقی فشار بیشتری به ستون فقرات وارد کرده و باعث بدتر شدن درد سیاتیک می‌شود.

3- نوع شغل: مشاغلی که نیاز به چرخیدن مداوم دارند یا افراد باید بارهای سنگین را حمل کنند یا مدت طولانی رانندگی و نشستن کنند، ممکن است باعث بروز درد سیاتیک شوند.

4- نشستن طولانی‌مدت و زندگی بدون تحرک.

5- دیابت و افزایش آسیب به عصب.

6- آرتریت (التهاب مفاصل).

———————————————————————————————————————————

علائم سیاتیک

• درد سیاتیک ممکن است از کمر شروع شده و به یک پا یا انگشتان پا منتقل شود.
• احساس گزگز، درد خفیف یا سوزش. در بعضی افراد، این درد می‌تواند آنقدر شدید باشد که نتوانند کارهای روزمره خود را انجام دهند.
• در اکثر مواقع، درد فقط در یک سمت بدن وجود دارد.
• برخی افراد ممکن است درد شدیدی در یکی از پاها یا مفصل ران داشته باشند و همچنین پای دیگر بی‌حس شود. این درد و بی‌حسی گاهی اوقات ممکن است در پشت ساق پا، پشت زانو یا کف پا احساس شود.
• پای مبتلا به سیاتیک ضعف دارد.
• درد سیاتیک در ابتدا ممکن است ملایم باشد اما به مرور زمان و با عوامل مختلف، شدت آن افزایش پیدا می‌کند: بعد از نشستن یا ایستادن طولانی، در شب، هنگام عطسه یا سرفه، خم شدن به عقب و پیاده‌روی طولانی.
• می‌توان محل درد را سرد و گرم کرد. در 48 تا 72 ساعت اول، استفاده از کمپرس سرد مثل کیسه یخ و سپس بعد از آن کمپرس گرم مثل حوله گرم توصیه می‌شود. همچنین می‌توانید بسته‌های کمپرس سرد و گرم را از داروخانه تهیه کنید.

———————————————————————————————————————————

راه‌های تشخیص سیاتیک

پزشک ابتدا یک معاینه بدنی انجام می‌دهد و در این معاینه، موارد زیر ممکن است دیده شود:

1. ضعف در خم کردن زانو و حرکات پا.
2. مشکلات در خم کردن پای خود.

“`

عکس العمل ضعیف یا غیرطبیعی در پاها

• بی حسی پاها
• درد هنگام بالا بردن پا
• در صورتی که درد خیلی شدید باشد یا مدت زیادی طول بکشد، نیاز به آزمایشات پزشکی هست:
• آزمایش خون
• تصویربرداری با اشعه X
• MRI

———————————————————————————————————————————

زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید

سیاتیک‌های خفیف معمولاً به مرور زمان بهبود پیدا می‌کنند. اگر علائم سیاتیک بعد از چند هفته بهبود نیافت، حتماً به پزشک مراجعه کنید. سیاتیک‌های شدید به ندرت نیاز به جراحی دارند. اگر نشانه‌های زیر را تجربه کردید، باید فوراً به درمانگاه مراجعه کنید:

1. دردهای ناگهانی و شدید در کمر و ساق پا همراه با بی‌حسی و ضعف در پاها
2. دردی که در نتیجه یک آسیب جدی مانند تصادف ایجاد می‌شود
3. عدم کنترل در دفع ادرار و مدفوع
4. علائمی که به جای بهبود، شدیدتر می‌شوند، که می‌تواند ناشی از آسیب‌های جدی به عصب باشد، به ویژه در صورت بروز ضعف و بی‌حسی در ناحیه عصب.
5. علائمی که در هر دو پا رخ می‌دهد، به طوری که دچار مشکلات در روده و مثانه می‌شوید. این وضعیت به نام سیاتیک دوطرفه شناخته می‌شود و می‌تواند به بروز سندروم دم اسب (Cauda Equina Syndrome) اشاره کند. سندروم دم اسب به دلیل فشار بر عصب ایجاد می‌شود و تقریباً ۲ درصد از موارد، به علت بیماری بیرون‌زدگی دیسک است.

———————————————————————————————————————————

درمان سیاتیک

درمان سیاتیک کمر و پا می‌تواند به طور قطع انجام گیرد. هدف اصلی درمان درد سیاتیک این است که بیمار بتواند فعالیت‌های روزمره خود را به راحتی انجام دهد و از آسیب دوباره جلوگیری کند. در اینجا بهترین روش‌های درمان بیان شده است. شایان ذکر است که ورزش برای کاهش درد سیاتیک بسیار مؤثر است و نوع درمان‌ها بسته به دلیل بروز درد متفاوت است.

در مواردی که آسیب‌های جدی به علت زخم‌های باز اتفاق افتاده‌اند و احتمال پارگی عصب وجود دارد، درمان به صورت جراحی انجام می‌شود تا عصب پاره شده ترمیم گردد. درد سیاتیک معمولاً با استراحت، گرما، سرما، ماساژ، مسکن‌ها و حرکات کششی سبک بهبود می‌یابد. استفاده از یخ به مدت ۲۰ دقیقه چندین بار در روز طی ۴۵ تا ۷۲ ساعت می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. همچنین ورزش برای سیاتیک بسیار مؤثر است.

همچنین گرفتن یک دوش آب گرم و استفاده از پد گرم می‌تواند به آرامش بدن کمک کند. استراحت به مدت کوتاه در رختخواب برای کاهش درد سیاتیک مفید است، اما اگر این مدت بیش از چند روز طول بکشد، می‌تواند مضر باشد. در صورتی که این اقدامات درد شما را کاهش ندهد، باید به پزشک مراجعه کنید.

عمل جراحی

عمل جراحی برای درمان درد سیاتیک به ندرت انجام می‌شود، مگر اینکه عضلات شما ضعیف شده باشند، فتق دیسک کمر وجود داشته باشد یا مبتلا به سندروم دم اسب باشید. همچنین اگر درد شما با مسکن‌های بدون استروئید تسکین نیابد و شما را اذیت کند، ممکن است از جراحی برای درمان استفاده شود. جراحی فتق دیسک کمر، که دیسکتومی نیز نام دارد، شامل حذف بخشی از دیسک‌هایی است که عصب ستون مهره‌ها را فشرده می‌کنند. افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی ممکن است از این عمل بهره‌مند شوند.

داروها و قرص‌ها

داروهای غیر استروئیدی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن برای درمان درد پایین کمر و سایر علائم دردناک سیاتیک تجویز می‌شوند. همچنین شل‌کننده‌های عضلانی برای کاهش اسپاسم‌های عضلانی در ناحیه کمر و سایر نواحی مؤثر هستند.

اگر درد بیمار بسیار شدید باشد، داروهای مسکنی تجویز می‌شود که با داروهای شل‌کننده عضلات که در بالا گفتیم، مصرف می‌شود.

تزریق

داروی استروئید می‌تواند التهاب و تورم عصب‌ها را کم کند. این دارو می‌تواند یا به‌صورت خوراکی در طی یک دوره 5 روزه مصرف شود یا در محل درد تزریق گردد. اثر استروئید معمولاً در طول 24 ساعت به کاهش درد سیاتیک در کمر و پا کمک می‌کند.

فیزیوتراپی

برای درمان درد سیاتیک در کمر و پا، یک برنامه ورزشی منظم از همان ابتدای درد تهیه می‌شود. فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا زودتر بتوانید به فعالیت‌های روزمره‌تان برگردید و از آسیب مجدد مفصل جلوگیری کنید. پزشک فیزیوتراپی به شما نشان می‌دهد که چگونه به‌درستی اشیاء را بلند کنید، درست راه بروید و تمریناتی برای تقویت و کشش عضلات کمر، ساق پا و شکم انجام دهید. کارهایی مانند ماساژ، گرما و حرارت و انجام حرکات کششی به مدت کوتاه می‌توانند مؤثر باشند. همچنین، ورزش‌هایی مانند یوگا، کایروپراکتیک و طب سوزنی نیز برای درمان درد سیاتیک بسیار مفید هستند.

لیزر

درمان با لیزر از نور متمرکز برای تحریک بافت‌های سلولی استفاده می‌کند. این نور توسط دستگاه خاصی کنترل می‌شود که بر اساس طول موج خاصی برای اهداف درمانی تنظیم شده است. این فناوری نسبت به ماساژ و دیگر روش‌های معمول کنترل درد، نسبتاً جدید است و به درمان کمر درد، از جمله دیسک کمر، کمک می‌کند.

لیزر یکی از درمان‌هایی است که التهاب‌های بافت‌های اطراف عصب سیاتیک و همچنین التهاب‌های عضله پریفورمیس را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه، فشار بر روی عصب سیاتیک و درد مربوط به آن را کم می‌کند. این درمان با تحریک بافت‌های آسیب‌دیده و کاهش التهاب، به بهبود جریان خون در بدن و بازسازی بافت‌ها کمک می‌کند و از این طریق می‌تواند گرفتگی‌های عضلانی و درد را کاهش دهد.

درمان با لیزر هیچ سوختگی یا زخمی روی پوست ایجاد نمی‌کند و عوارض جانبی نیز ندارد. این روش بسیار ایمن است و تأثیرات بهبودی آن بالاست؛ به‌طوری‌که وقتی بهبودی کامل پیدا کنید، نیاز به درمان‌های کمتری خواهید داشت و بدنتان برای انجام تمرینات ورزشی کاملاً آماده می‌شود تا درد کمر کاهش یابد.

طب سوزنی

طب سوزنی یک روش درمانی قدیمی برای مشکلات امروزی است. این روش معمولاً به‌عنوان یک روش درمانی غیرسنتی برای کمر درد و گردن درد در نظر گرفته می‌شود. اگرچه طب سوزنی معمولاً اولین گزینه درمانی برای کمر درد بارداری و گردن درد نیست، اما بسیاری از بیماران و پزشکان از آن برای کاهش درد استفاده می‌کنند. این روش مربوط به طب چینی است که قدمتی بیش از 2500 سال دارد. فرضیه کلی این روش این است که بدن دارای الگوهای جریان انرژی است.

این انرژی حیاتی که «چی» نامیده می‌شود، برای حفظ سلامتی ضروری است. بر اساس نظریه طب سوزنی، در بدن انسان بیش از 2000 نقطه وجود دارد که با 20 مسیر به هم متصل می‌شوند و این مسیرها انرژی را در سراسر بدن به گردش در می‌آورند. در این روش، سوزن‌های فلزی باریک در نقاط خاصی از این 2000 نقطه وارد می‌شوند تا جریان طبیعی «چی» را اصلاح یا حفظ کنند.

با آزادسازی انرژی در این مسیرها، می‌توان به بهبود بیمار کمک کرد. گذاشتن سوزن‌هایی در پوست اطراف ناحیه آسیب‌دیده که معمولاً درد ندارد، می‌تواند باعث کاهش درد شود. طب سوزنی مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) است و سازمان بهداشت جهانی، آن را به‌عنوان یک درمان مؤثر برای کاهش درد کمر و سیاتیک می‌شناسد.

ماساژ

درمان‌های خاص با ماساژ برای کاهش درد کمر بسیار مؤثر است. با اعمال ماساژ می‌توان به افزایش جریان خون، شل شدن عضلات و آزاد شدن اندورفین (ماده‌ای که موجب کاهش درد می‌شود) کمک کرد و بدین ترتیب درد را کاهش داد.

تمرینات ورزشی و نرمش

پس از کاهش علائم سیاتیک، زیر نظر فیزیوتراپیست شما نرمش‌های کششی و تقویتی را یاد خواهید گرفت که تأثیر بسیاری در درمان قطعی بیماری سیاتیک دارند. درمان سیاتیک با ورزش بدون انجام این نرمش‌ها ناقص است و ممکن است درد سیاتیک دوباره برگردد. این نرمش‌ها باید هر چه زودتر پس از کاهش درد حاد سیاتیک آغاز شوند.

———————————————————————————————————————————

گردآوری شده ی مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی

سایت رضیم