علت بیماری تب شالیزار (لپتوسپیروز) چیست؟ (2 نکته مهم)
“`html
تب شالیزار چیست؟
تب شالیزار : این عفونت ممکن است اصلاً علامتی نداشته باشد یا فقط نشانه‌های خفیفی مثل سردرد، درد عضلانی، و تب داشته باشد. اما گاهی هم علائم جدی‌تری مانند خونریزی در ریه‌ها یا مننژیت بروز می‌کند. اگر این عفونت باعث زردی، مشکل در کلیه‌ها و خونریزی شود، به این بیماری، بیماری ویل گفته می‌شود.
اگر عفونت باعث شدت خونریزی در شش‌ها شود، به این وضعیت سندروم خونریزی ریوی شدید می‌گویند. تا ۱۳ نوع مختلف از لپتوسپیروز وجود دارد که می‌تواند بر انسان تأثیر بگذارد. این بیماری هم از طریق حیوانات وحشی و هم از حیوانات خانگی انتقال می‌یابد. جوندگان معمولاً از ناقلین اصلی این بیماری هستند.
این بیماری معمولاً از طریق ادرار حیوانات، یا آب و خاکی که با ادرار آنها آلوده است، منتقل می‌شود و از طریق تماس با حفره‌های سطح پوست، چشم، دهان، یا بینی به فرد منتقل می‌گردد. در کشورهای در حال توسعه، بیشتر کشاورزان و افراد فقیر در شهرها به این بیماری مبتلا می‌شوند.
در کشورهای پیشرفته، این بیماری بیشتر در افرادی که در محیط‌های باز و گرم و مرطوب فعالیت دارند، مشاهده می‌شود. برای تشخیص این بیماری معمولاً به دنبال یافتن پادتن‌های باکتری یا DNA آن در خون هستند.
بهترین روش‌های پیشگیری از تب شالیزار چیست؟
اقداماتی که برای پیشگیری از این بیماری انجام می‌شود شامل:
استفاده از تجهیزات حفاظتی برای جلوگیری از تماس با حیوانات مشکوک، شست‌وشوی دست‌ها پس از چنین تماس‌هایی، و کاهش تعداد جوندگان در مناطقی که مردم کار و زندگی می‌کنند. تأثیر آنتی‌بیوتیک داکسی‌سایکلین در پیشگیری از این عفونت در مسافران هنوز مشخص نیست.
برای انواع خاصی از لپتوسپیروز، واکسن‌هایی برای حیوانات وجود دارد که ممکن است خطر انتقال بیماری به انسان را کمتر کند. اگر فردی آلوده شود، درمان معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند داکسی‌سایکلین، پنی‌سیلین، یا سفتریاکسون انجام می‌شود. بیماری ویل و سندروم خونریزی ریوی شدید، حتی با مراقبت پزشکی، به ترتیب مرگ و میرهای بیش از ۱۰٪ و ۵۰٪ دارند.
تخمین زده می‌شود که هر ساله هفت تا ده میلیون نفر به لپتوسپیروز مبتلا شوند. تعداد مرگ‌ها به دلیل این بیماری نامشخص است. لپتوسپیروز بیشترین شیوع را در مناطق گرمسیری دارد، اما ممکن است در هر جایی رخ دهد. شیوع این بیماری معمولاً در محله‌های فقیرنشین کشورهای در حال توسعه بیشتر است. این بیماری نخستین بار توسط ویل در سال ۱۸۸۶ در آلمان توصیف شد.
حیوانات آلوده ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا علائم خفیف تا شدیدی از خود نشان دهند. بسته به نوع حیوان، علائم ممکن است متفاوت باشند. در برخی حیوانات، لپتوسپیروز روی دستگاه تناسلی آنها زندگی می‌کند و می‌تواند حین آمیزش منتقل شود.
تب شالیزار چگونه درمان می‌شود؟
بهترین روش درمان لپتوسپیروز چیست؟
درمان با آنتی‌بیوتیک بیشترین تأثیر را زمانی دارد که در ۴ روز اول بیماری لپتوسپیروز آغاز شود، اما متاسفانه تشخیص این بیماری معمولاً به سرعت انجام نمی‌شود.
درمان‌های آنتی‌بیوتیکی به شرح زیر است:
الف ) برای موارد خفیف
- داکسی‌سایکلین ۱۰۰ میلی گرم خوراکی دو بار در روز به مدت ۷ روز
- آمپی‌سیلین ۷۵۰ یا ۵۰۰ میلی گرم هر ۶ ساعت به مدت ۵ تا ۷ روز
- آموکسی‌سیلین ۵۰۰ میلی گرم هر ۶ ساعت به مدت ۵ تا ۷ روز
ب ) در موارد متوسط
“`
درمان تب شالیزار
- پنی سیلین جی: ۱.۵ میلیون واحد هر ۶ ساعت به صورت وریدی به مدت ۷ روز
- آمپی سیلین: ۱ تا ۵/۰ گرم هر ۶ ساعت به صورت وریدی به مدت ۷ روز
- برای افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند، اریترومایسین: ۵۰۰ میلی گرم هر ۶ ساعت به صورت وریدی به مدت ۷ روز تجویز می‌شود
مدیریت مایعات و درمان مناسب آنها برای پیشگیری از نارسایی کلیه بسیار مهم است. اگر علائم نارسایی کلیه ظاهر شوند، جایگزینی سریع مایعات طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت با مراقبت دقیق از بیماران ممکن است کمک‌کننده باشد.
علائم تب شالیزار در انسان چیست؟
سرفه خشک، تب، سردرد، درد عضلانی، تهوع و استفراغ و لرز از علائم این بیماری هستند. علائم کمتری نیز وجود دارند که شامل درد شکم، صدای غیرطبیعی ریه، درد استخوان، ورم ملتحمه (التهاب و قرمزی چشم)، بزرگ شدن غدد لنفاوی، بزرگ شدن طحال و کبد، سفتی ماهیچه‌ها و بثورات جلدی می‌شوند.
این علائم گاهی با آنفلوآنزا و مننژیت اشتباه گرفته می‌شوند. این بیماری از طریق ادرار حیوانات آلوده، مانند سگ و موش به انسان منتقل می‌شود.
این بیماری دو مرحله دارد:
مرحله اول: در این مرحله، بیماری در خون وجود دارد و تب بروز می‌کند. مرحله دوم: مرحله نقاهت است که در آن کبد و کلیه درگیر می‌شوند.
عوارض این بیماری شامل مننژیت، کاهش شنوایی، نارسایی کلیوی و کبدی و مشکلات قلبی و عروقی هستند. میزان جهانی عفونت این بیماری دو صدم درصد در هر صد هزار نفر در مناطق معتدل و ۱۰ تا صد درصد در هر صد هزار نفر در مناطق گرمسیری گزارش شده است.
علائم بالینی بیماری لپتوسپیروز در انسان ممکن است شامل تب بالا، لرز، سردرد، درد عضلانی، استفراغ، یرقان، قرمز شدن چشم‌ها، درد شکم، اسهال و دانه‌های پوستی باشد. حدود ۱۵ تا ۴۰ درصد از موارد تب شالیزار می‌توانند بدون علامت باشند.
عموماً ۹۰ درصد موارد با علائم خفیف بروز می‌کنند که در آنها زردی مشاهده نمی‌شود و شامل سردرد، تب، لرز، درد عضلات و استخوان و درد چشم با قرمزی آن و ملتحمه (که از روز سوم آغاز می‌شود و نشانه بیماری است) می‌باشد. همچنین ممکن است اسهال (۴ تا ۷ روز)، استفراغ و بثورات جلدی نیز بروز کند.
در برخی موارد دیگر بزرگی کبد، طحال، لنفادنوپاتی، فارنژیت، گلو درد، مشکلات قلبی عروقی و راش‌های ماکولوپاپولر در تنه و جلوی ساق پا گزارش شده است.
مرحله دوم: مشخصه این مرحله وجود باکتری در ادرار و ظهور آنتی بادی IGM در سرم خون است. از علائم آن می‌توان به تب، لرز و علائم التهاب پرده‌های مغز (مننژیت)، سندرم گیلین باره، اختلال بینایی، فلج اعصاب مرکزی، آنسفالیت، ضعف و سفتی عضلات اشاره کرد و معمولاً زردی در این مرحله وجود ندارد. موارد بدون زردی کشنده نیستند.
چگونه از تب شالیزار پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از لپتوسپیروز چگونه است؟
برای جلوگیری از انتشار بیماری لپتوسپیروز، باید فاضلاب در محل زندگی دام‌ها را مدیریت کرد و آنها را خشک نگه داشت. علاوه بر این، باید از چرای دام‌ها در مراتع باتلاقی که با ادرار دام‌های بیمار یا جوندگان آلوده شده‌اند جلوگیری کرد و از تماس جوندگان با منابع غذایی و انبارهای علوفه نیز احتیاط لازم را داشت تا از آلودگی مواد غذایی با ادرار و مواد دفعی آنها جلوگیری شود.
لازم است که دام‌های تلف شده و جفت و جنین دام‌های بیمار به خوبی دفن شوند یا از بین بروند تا از آلودگی محیط و منابع غذایی و آب جلوگیری شود. رعایت بهداشت فردی و شستن مرتب دست‌ها ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین اقدام است.
راه‌های انتقال تب شالیزار کدام است؟
مهم‌ترین منبع آلودگی، ادرار حیوانات مبتلا است. در حیوانات آلوده بدون علائم، باکتری لپتوسپیرا می‌تواند ماه‌ها در لوله پروگزیمال کلیه زنده بماند و از طریق ادرار بیشتر از ۶ ماه باعث آلودگی محیط شود.
همچنین جنین سقط شده، بافت‌های آلوده، ترشحات دستگاه تناسلی و شیر آلوده ممکن است به طور مستقیم یا پس از آلودگی محیط موجب انتقال بیماری شوند. انتقال لپتوسپیرا از طریق تماس جنسی در موش صحرایی، گاو، خوک و سگ گزارش شده‌است.
همچنین بخوانید:
