علت بیماری عفونی ژیاردیا چیست؟ آیا این بیماری قابل درمان است؟ (2 نکته مهم)
“`html
بیماری ژیاردیا چیست؟
ژیاردیا یک نوع انگل است که در روده باریک انسان و بسیاری از حیوانات زندگی می‌کند. این انگل باعث بیماری‌های روده‌ای و اسهال می‌شود. شکل این انگل شبیه یک گلابی است و چهار جفت موی ریز دارد که شناسایی آن را زیر میکروسکوپ راحت می‌کند. در گذشته ژیاردیا در گروه پروتوزوآ قرار داده می‌شد.
چرخه زندگی و همه‌گیرشناسی
این بیماری پس از خوردن کیست‌های موجود در محیط ایجاد می‌شود. کیست‌ها وقتی به روده باریک می‌رسند، باز می‌شوند و مراحلی به نام تروفوزوئیت‌ها آزاد می‌شوند. این مراحل با تقسیم شدن شروع به تکثیر می‌کنند. ژیاردیا در بخش ابتدایی روده می‌ماند و از طریق خون پخش نمی‌شود. این انگل با استفاده از دیسک‌های چسبنده‌اش به دیواره روده می‌چسبد. در بعضی موارد، این انگل به شکل کیست درآمده و در مدفوع دفع می‌شود.
کیست‌ها نمی‌توانند گرما و خشکی را تحمل کنند، اما می‌توانند در آب سرد برای چندین ماه زنده بمانند. میزان کیست دفع شده توسط افراد مختلف متفاوت است، اما ممکن است تا یکصد میلیون کیست در هر گرم از مدفوع وجود داشته باشد. فقط نیاز است که فردی حدود ده کیست بخورد تا آلوده شود. به همین دلیل، انتقال این بیماری خیلی راحت است. این عفونت در مهد کودک‌ها خیلی رایج است. کیست‌ها می‌توانند از طریق بی‌نظافتی فردی، آلودگی غذا یا آب به وجود بیایند. متاسفانه، کلر زدن به آب نمی‌تواند کیست‌ها را از بین ببرد، بنابراین باید آب را جوشانید یا از فیلترهای خاص استفاده کرد.
علائم عفونت ژیاردیا
علائم این بیماری معمولاً حدود دو هفته پس از ابتلا به آن ظاهر می‌شود. مهم‌ترین علائم شامل موارد زیر است:
- این عفونت در تمام نقاط جهان ممکن است بروز کند، اما مناطقی که بهداشت آب و غذا در آنها پایین است، بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
- اسهال آبکی و بدبو، ممکن است به مدفوع نرم و چرب نیز منجر شود.
- خستگی یا ضعف
- درد شکم
- نفخ شکم
- بادگلو با بوی بد
- تهوع
- کاهش وزن
- بی‌اشتهایی
- استفراغ
- تب
- کهیر
علائم عفونت ژیاردیا معمولاً بین دو تا چهار هفته طول می‌کشد، اما در بعضی افراد ممکن است مدت بیشتری طول بکشد یا دوباره برگردد.
عفونت ژیاردیا چگونه ایجاد می‌شود؟
انگل ژیاردیا در روده انسان زندگی می‌کند. پیش از اینکه این انگل از بدن خارج شود، در یک ساختار کیست مانند قرار می‌گیرد تا بتواند بیرون از روده برای چندین ماه زنده بماند. وقتی این انگل از طریق آب یا غذای آلوده به بدن فرد دیگری وارد می‌شود، از این کیست آزاد می‌شود.
راه‌های انتقال عفونت ژیاردیا
این عفونت به سه روش منتقل می‌شود:
1- مصرف آب آلوده: شایع‌ترین راه انتقال این انگل از طریق آب‌های آلوده است. این انگل از طریق فاضلاب‌های کشاورزی و شهری به آب‌ها وارد می‌شود. پوشک‌های نوزادان بیمار و مدفوع انسان‌ها هم می‌تواند آب استخر و چشمه‌ها را آلوده کند.
2- مصرف غذای آلوده: وقتی کسی مسئول تهیه غذا است، باید قبل از دست زدن به مواد غذایی، دست‌هایش را بشوید. اگر دست‌های آلوده به این انگل با مواد غذایی تماس پیدا کند، این انگل وارد غذا می‌شود و افرادی که آن غذا را می‌خورند، ممکن است بیمار شوند.
از آن طرف، پختن غذا تا حدی این انگل را از بین می‌برد. بنابراین، مصرف غذاهای سرد و آماده می‌تواند این انگل را منتقل کند. به دلیل اینکه در کشورها بیشتر غذاها قبل از مصرف پخته می‌شوند و نظارت بیشتری بر روی توزیع غذاهای آماده وجود دارد، به طور کلی انتقال این عفونت بیشتر از طریق آب‌های آلوده انجام می‌شود تا غذای آلوده.
پس از رفتن به دستشویی، حتماً دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید و مراقب باشید که بچه‌ها هم این کار را انجام دهند.
3- از فردی به فرد دیگر: اگر فردی به این انگل آلوده باشد، ممکن است آن را به فرد دیگری منتقل کند.
“`
این عفونت می‌تواند به راحتی منتقل شود. برای مثال، اگر کودکی دچار بیماری ژیاردیا شده باشد و مادر پس از تعویض پوشک او دست‌هایش را نشوید، ممکن است این عفونت را به دیگران منتقل کند.
این عفونت همچنین از طریق نزدیکی مقعد نیز منتقل می‌شود.
توجه!
این عفونت در سرتاسر دنیا می‌تواند گسترش یابد، ولی بیشتر در مناطقی که وضعیت بهداشت آب و غذا مناسب نیست، شایع است. والدین کودکان نوپا نیز به این بیماری بیشتر در معرض هستند.
چطور این عفونت درمان می‌شود؟
- اگر علائم بیماری خفیف باشد، معمولاً داروهای کمتری تجویز می‌شود و فقط توصیه می‌شود که بیمار آب بیشتری بنوشد.
- اگر علائم بیماری برای چند روز ادامه پیدا کند، پزشک داروهای مناسب تجویز خواهد کرد.
- شستن دست‌ها با آب و صابون بسیار مهم است.
چطور می‌توان از ابتلا به عفونت ژیاردیا جلوگیری کرد؟
- آب مصرفی خود را بجوشانید و سپس استفاده کنید.
- آب را از منابع مطمئن یا آب‌های معدنی استاندارد تهیه کنید.
- دست‌های خود را به‌طور مرتب بشویید، به‌خصوص بعد از استفاده از دستشویی، و مطمئن شوید که کودکان هم این کار را انجام دهند.
- مصرف سیر، دو بار در روز قبل از غذا می‌تواند به از بین بردن انگل ژیاردیا کمک کند. همچنین می‌توانید سیر را له کرده و به نوشیدنی‌های کودکان اضافه کنید.
- انتظار می‌رود که سیر مدت زمان بیماری را کاهش دهد و علائم آن را بهبود بخشد.
- اگر به شهرها یا کشورهایی که آلوده هستند سفر می‌کنید، حتماً نکات بهداشتی را رعایت کنید.
- مصرف ویتامین B6 می‌تواند به کاهش حالت تهوع و استفراغ کمک کند.
- از خوردن غذاهای پخته نشده پرهیز کنید.
- میوه‌ها و سبزیجات خام را به دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
- هرچند این بیماری معمولاً خفیف است، اما ممکن است در برخی افراد به ویژه کودکان و خانم‌های باردار، به خاطر کم‌آبی بدن نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.
- همچنین توصیه می‌شود که نزدیکان بیمار برای بررسی وجود ژیاردیا در روده، آزمایش مدفوع بدهند.
- این بیماری بیشتر از طریق تماس مستقیم در مهدکودک‌ها، پرورشگاه‌ها، مدارس و مکان‌هایی که افراد با هم زندگی می‌کنند، منتقل می‌شود.
- سن نیز یک عامل تأثیرگذار در ابتلا به ژیاردیا است. این عفونت در کودکان زیر یک سال کم است، اما در کودکان 5 تا 11 ساله که به مدرسه می‌روند، بسیار شایع است.
- در مناطق بومی، کودکان بیشتر به این عفونت مبتلا می‌شوند و علائم مربوطه را نشان می‌دهند.
- میوه‌ها و سبزیجات خام را به دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
- قبل از آشپزی دست‌های خود را به خوبی بشویید.
