علت بیماری فیلاریازیس لنفاوی چیست؟ آیا این بیماری قابل درمان است؟ (2 نکته مهم)
بیماری نادر فیلاریازیس (الفانتیازیس) لنفاوی را بشناسید
لوا لوا فیلاریازیس نام بیماری پوستی و چشمی است که توسط نوعی کرم لوله‌ای به نام لوا لوا ایجاد می‌شود. انسان‌ها هدف این انگل هستند و مگس گوزن و مگس انبه ناقل این انگل هستند.
این انگل بالغ در بافت زیرجلدی حرکت می‌کند یا گاهی در ملتحمهٔ چشم قرار می‌گیرد. اگر در چشم قرار گیرد، به راحتی قابل مشاهده است. لوا لوا معمولاً دید فرد را آسیب نمی‌زند اما وقتی که در کرهٔ چشم یا بر روی پل بینی حرکت می‌کند، درد زیادی ایجاد می‌کند.
این بیماری می‌تواند باعث تورم، قرمزی و خارش زیر پوست شود، که به این حالت تورم کالبر گفته می‌شود و درمان آن با دی اتیل کاربامازین انجام می‌گیرد. کرم‌هایی که در چشم زندگی می‌کنند، با عمل جراحی خارج می‌شوند.
پاتوژنز و اپیدمیولوژی از عوامل ایجادکننده فیلاریاز لنفاوی
پاتوژنز و اپیدمیولوژی عوامل ایجادکننده فیلاریاز لنفاوی (ووشرریا بنکرفتی Wuchereria Bancrofti در مناطق استوایی و نیمه استوایی، بروگیا مالائی Brugia Malayi در هند و خاور دور، و بروگیا تیموری Brugia Timori در اندونزی) از طریق پشه‌ها منتقل می‌شوند. حدود ۱۱۵ نفر به این بیماری آلوده‌اند.
فیلاریاهای بالغ در عروق لنفاوی و سینوس‌های غدد لنفاوی زندگی می‌کنند. وجود این کرم‌ها و پاسخ التهاب از سوی بدن باعث درگیری لنفاوی می‌شود. از بین رفتن کرم‌ها التهاب و فیبروز را تشدید می‌کند و در نهایت باعث انسداد لنفاوی و لنف ادم می‌شود.
تظاهرات بالینی فیلاریاز لنفاوی
تظاهرات بالینی شایع عبارتند از: میکروفیلارمی بدون علامت، هیدروسل، آدنولنفانژیت حاد، بیماری لنفاوی مزمن، و انسداد لنفاوی و تغییرات دائمی مرتبط با الفانتیازیس.
تشخیص فیلاریاز لنفاوی
تشخیص قطعی فقط با یافتن انگل (که کار دشواری است) امکان‌پذیر است. زیرا کرم‌های بالغ در عروق لنفاوی قرار دارند و نمی‌توان به آنها دسترسی پیدا کرد.
میکروفیلاریاها باید در خون و مایع هیدروسل جستجو شوند. زمان خون‌گیری مهم است و باید بر اساس زمان مناسب برای میکروفیلاریاهای مشکوک انجام شود.
بررسی آنتی‌ژن‌های موجود در گردش این انگل بسیار حساس و خاص است. بررسی آنتی‌بدی‌ها به دلیل واکنش‌های متقابل با سایر کرم‌ها دشوار است. در مورد ووشرریا بنکرفتی و بروگیا مالائی ارزیابی‌های مبتنی بر PCR نیز استفاده می‌شوند.
درمان فیلاریاز لنفاوی
درمان با دی‌اتیل کاربامازین (DEC، روزانه ۶mg/kg به‌صورت تک دوز یا در دوزهای تقسیم شده به‌مدت ۱۲ روز) میکروفیلاریاها را از بین می‌برد. آنتی‌ژن ناشی از کشته شدن میکروفیلاریاها باعث واکنش‌های حادی می‌شود که برای کاهش آنها می‌توان دوز DEC را به تدریج افزایش داد یا قبل از تجویز آن از گلوکوکورتیکوئیدها استفاده کرد.
بر اساس گزارش‌ها، میلیون‌ها نفر در جهان به بیماری‌های نادری مبتلا هستند که شاید نام آنها را هیچ‌گاه نشنیده باشیم؛ یکی از این بیماری‌های عجیب الفانتیازیس (elephantiasis) یا فیلاریازیس لنفاوی نام دارد.
الفانتیازیس (elephantiasis) یا فیلاریازیس لنفاوی بیماری است که توسط نوعی پشه به نام بروگیا مالائی (Brugia malayi) ایجاد می‌شود. با نیش این پشه، غدد لنفاوی به شدت بزرگ می‌شوند و به این حالت پای فیلی گفته می‌شود.
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، این بیماری بیش از 120 میلیون نفر در سرتاسر جهان را آلوده کرده است، به‌طوری که 40 میلیون نفر از مبتلایان به شکل حاد درگیر این بیماری هستند. بیشتر مبتلایان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و حدود یک میلیارد نفر در ۸۰ کشور جهان در معرض خطر این بیماری هستند.
یک سوم از افراد مبتلا به این بیماری در هند زندگی می‌کنند، یک سوم دیگر در آفریقا و بقیه در شرق و جنوب شرق آسیا و آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام ساکن هستند.
خوشبختانه این بیماری در ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، آذربایجان، عراق، قزاقستان و کشورهای اروپایی مشاهده نشده است. البته مردم کشورهای پاکستان و تمامی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس (کشورهای عربی) در معرض خطر قرار دارند.
وقتی که یک پشه ماده شخصی را نیش می‌زند، ممکن است انگلی به نام میکروفیلاریا را به خون او منتقل کند.
بعد از تزریق، میکروفیلاریا به سرعت تکثیر می‌شود و در تمامی رگ‌های خونی بدن فرد پخش می‌شود. این انگل ممکن است برای چندین سال در بدن فرد آلوده زندگی کند.
معمولاً علایم این بیماری سال‌ها بعد از عفونت خود را نشان می‌دهند. وقتی این انگل در رگ‌های خونی جمع می‌شود، می‌تواند جریان خون را مختل کند و مایعی را در بافت‌های اطراف تولید و انباشته کند. علایم قابل مشاهده عمدتاً شامل ورم بیش از حد بازوها، پاها و سینه‌ها است.
انگل در غدد لنفاوی فرد آلوده ساکن شده و موجب تورم، بدشکلی و رشد نامتناسب اعضای بدن و دستگاه تناسلی می‌شود. اگرچه درمان‌های موجود مؤثر هستند، اما نیاز به دوره‌های درمان طولانی دارند و همکاری بیمار در پذیرش داروها کم است که این موضوع اثربخشی آنها را کاهش می‌دهد.
این داروها معمولاً عوارض جانبی زیادی دارند و برخی از آنها نیز مقاومت دارویی را نشان می‌دهند. بنابراین، نیاز به درمان‌های جدید احساس می‌شود.
این بیماری نه تنها به لحاظ جسمی فرد مبتلا را درگیر می‌کند بلکه فشارهای روانی زیادی نیز به او وارد می‌کند، زیرا بخش‌های مختلف بدن دچار تغییر شکل و ناهنجاری می‌شوند و ممکن است فرد به دلیل این مشکلات در انزوا و دوری از جامعه قرار گیرد.
