علت تلخی دهان چیست؟ + ۵ درمان خانگی دهان تلخ (2 نکته مهم)

علت تلخی دهان و توصیه‌هایی برای درمان آن

علل تلخ شدن دهان چیست؟

1- سوزش سر دل یا رفلاکس معده

یکی از دلایل تلخ شدن دهان این است که اسید معده به مری برمی‌گردد و باعث سوزش سر دل یا رفلاکس معده می‌شود. در حالت عادی، دریچه‌ای که مری را به معده متصل می‌کند باید بسته باشد، تا اسید نتواند خارج شود. اما اگر این دریچه ضعیف شود یا آسیب ببیند، اسید به خارج می‌آید و سوزش در ناحیه معده و قفسه سینه ایجاد می‌کند. این مسائل می‌تواند باعث تلخی دهان شود.

2- کمبود ویتامین

کمبود بعضی ویتامین‌ها می‌تواند دلیل تلخ شدن دهان باشد. ویتامین‌ها و مواد مغذی برای عملکرد درست اندام‌ها مثل حس طعم و بو ضروری هستند. مثلاً روی برای حس چشایی و بویایی اهمیت دارد. بنابراین، پزشک قبل از تجویز مکمل روی می‌تواند سطح روی را بررسی کند. جالب این است که اگر سطح روی بدن بالا برود، ممکن است تلخی دهان ایجاد شود. همچنین کمبود ویتامین B12 هم می‌تواند باعث تغییر در احساس طعم غذاها شود.

3- سیگار کشیدن

کشیدن سیگار نیز می‌تواند تلخی در دهان ایجاد کند. دلیل این مسأله هم وجود مواد شیمیایی مضری است که به جوانه‌های چشایی آسیب می‌زنند. وقتی فردی سیگار را ترک می‌کند، جوانه‌های چشایی معمولاً بهتر می‌شوند و حس مزه نیز بهبود می‌یابد. اما در برخی از افرادی که سال‌ها سیگار کشیده‌اند، ممکن است جوانه‌های چشایی هرگز به حالت اولیه خود برنگردند.

4- سلامت ضعیف دهان

عدم رعایت بهداشت دهان می‌تواند منجر به مشکلات لثه و دندان مانند بیماری ژنژیویت شود که تأثیر زیادی بر تغییر طعم و تلخی دهان دارد.

5- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی، مانند سرماخوردگی، آلرژی و سینوزیت می‌توانند باعث گرفتگی بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شوند و در نتیجه حس چشایی را کاهش دهند.

6- بارداری

در دوران اولیه بارداری، برخی از زنان ممکن است تغییراتی در حس چشایی خود احساس کنند. آن‌ها ممکن است یک طعم فلزی عجیب در دهان خود حس کنند یا برخی غذاها به خوشمزگی قبل نباشند. به طور مثال، ممکن است از غذاهایی که قبلاً عاشق آن‌ها بودند دیگر خوششان نیاید.

7- شیمی درمانی و داروهای بیولوژیکی

زمانی که فرد شیمی درمانی می‌کند یا از داروهای بیولوژیکی استفاده می‌کند، ممکن است طعمی عجیب مثل طعم فلز، تلخی یا شوری در دهان خود احساس کند. همچنین تلخی دهان می‌تواند از عوارض استفاده از این داروها باشد.

8- داروهای دیگر

بعضی از داروها که برای درمان بیماری‌هایی مانند آلرژی، آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سیاه)، بیماری پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید تجویز می‌شوند، ممکن است باعث تلخی دهان شوند. همچنین بعضی آنتی بیوتیک‌ها، ضد قارچ‌ها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیک‌ها و چسب‌های نیکوتین نیز مشابه این اثر را دارند.

9- مشکلاتی در سلامتی

خشکی دهان، که ممکن است به علت کمبود آب در بدن یا آسیب غدد بزاقی باشد، همچنین می‌تواند موجب ایجاد طعم فلزی در دهان شود. افرادی که دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه دارند ممکن است گاهی احساس تلخی در دهان داشته باشند یا مزه دهانشان به‌طور کلی تغییر کند.

10- پیری یا سوء تغذیه

عوامل دیگری که بر حس طعم غذاها تأثیر می‌گذارند شامل پیری و سوء تغذیه هستند. معمولاً حس طعم شیرین و شور به خاطر تغذیه نامناسب یا پیری کاهش می‌یابد.

11- سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان، گلاسودینیا، گلاسوپیروز، استومودینیا و دیسستزی دهان به وضعیتی اطلاق می‌شود که با احساس سوزش مداوم در لب‌ها، زبان یا سایر نقاط دهان همراه است. این مشکل گاهی…

“`

باعث کاهش حس چشایی یا تلخی دهان می‌شود.

12- جراحی

جراحی‌هایی که در ناحیه دهان، بینی و گلو انجام می‌شوند، ممکن است به عصب‌های حس چشایی یا غدد بزاق آسیب برسانند و باعث پیدایش تلخی در دهان یا مشکلاتی در چشیدن طعم‌ها شوند.

13- اختلالات چشایی

برخی افراد ممکن است به طور ژنتیکی نتوانند برخی بوها و طعم‌ها را درست حس کنند. کاهش حس چشایی (Hypogeusia) به معنی ضعیف شدن حس چشایی و اختلال چشایی (Dysgeusia) به معنی حس طعمی غیرطبیعی است. البته این نوع اختلالات نادر هستند.

توصیه‌هایی برای درمان تلخی دهان

۱. مسواک زدن با جوش شیرین

جوش شیرین یکی از درمان‌های ساده برای تلخی دهان است. مقدار کمی جوش شیرین روی مسواک بریزید و دندان‌ها و زبان‌تان را به مدت ۳ دقیقه مسواک بزنید. این کار را روزی ۲ بار انجام دهید تا نتیجه‌ی بهتری بگیرید.

۲. مسواک زبان‌شور

استفاده از مسواک‌ زبان‌شور می‌تواند به پاکسازی تلخی دهان کمک کند. این مسواک را به آرامی روی زبان خود از جلو به عقب بکشید. این کار را ۲ تا ۳ بار تکرار کنید.

۳. شست‌وشوی دهان

شست‌وشوی دهان یکی از روش‌های مؤثر برای مقابله با تلخی دهان است. یک قاشق غذاخوری دهانشویه را به مدت ۱ دقیقه در دهان خود بچرخانید. این کار را ۲ بار در روز تکرار کنید.

۴. داروی کاهنده‌ی اسید

برای رفع تلخی دهان ناشی از رفلاکس معده، می‌توانید از داروهای ضد اسید بدون نیاز به نسخه پزشک استفاده کنید. زمانی که رفلاکس معده بهبود یابد، تلخی دهان نیز از بین می‌رود. اگر تلخی دهان با مصرف دارو برطرف نشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

۵. مرکبات ترش‌مزده

خوردن میوه‌های مرکبات مانند لیمو و پرتقال در بهبود تلخی دهان تأثیر زیادی دارد. این میوه‌ها باعث افزایش تولید بزاق می‌شوند که دهان را تمیز کرده و تلخی آن را کاهش می‌دهد.