علت درد کلیه و راهکارهایی برای درمان آن (2 نکته مهم)

از علل درد کلیه بیشتر بدانید!

درد کلیه ممکن است به دلیل عفونت، التهاب، آسیب یا بزرگ شدن کلیه یا مشکلاتی که باعث مسدود شدن ادرار می‌شوند، ایجاد شود. عفونت کلیه (پیلونفریت) و سنگ کلیه از رایج‌ترین دلایل درد کلیه هستند.

کلیه‌ها در طرفین ستون فقرات و زیر دنده‌های پائین قرار دارند و بسیاری از ارگان‌های بدن برای کارکرد صحیح به آن‌ها وابسته‌اند. هر کلیه، که اندازه‌ای کوچک دارد، تقریباً یک میلیون واحد تصفیه‌کننده دارد که می‌تواند روزانه 1700 لیتر مایع را تصفیه کند و بیش از 50 نوع ماده شیمیایی را از این مایع استخراج نماید.

کلیه‌ها که از ارگان‌های اساسی بدن به حساب می‌آیند، مسئول دفع مواد زاید از بدن هستند. اما رفتارهای غذایی ناسالم یا عفونت‌های مختلف ممکن است به عملکرد آن‌ها آسیب برساند و این می‌تواند منجر به درد و عفونت در کلیه‌ها شود. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان بیشتر از مردان دچار عفونت کلیوی می‌شوند. اگر در قسمت پایین کمر خود درد دارید، ممکن است به عفونت کلیه مبتلا باشید.

البته، همه دردها در این ناحیه به معنای عفونت کلیه نیستند. با این حال، اگر دستگاه‌های داخلی باعث درد کمر شوند، این احتمال وجود دارد که مشکل از کلیه‌ها باشد، مانند عفونت کلیه، سنگ کلیه یا دیگر بیماری‌های کلیوی. به صورت خاص، عفونت کلیه ممکن است درد شدیدی را تنها در یک سمت کمر ایجاد کند که می‌تواند به نواحی دیگر مانند کپل و کشاله ران نیز سرایت کند.

علائم درد کلیه

درد کلیه ممکن است با علائم دیگری همراه باشد که بسته به نوع بیماری یا مشکل متفاوت است. علائمی که معمولاً روی مسیر ادراری تأثیر می‌گذارند، ممکن است دیگر قسمت‌های بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

• ادرار خونی یا به رنگ صورتی (هماچوری)
• ادرار کدر
• ادرار دشوار یا دردناک و سوزش هنگام ادرار
• ادرار بدبو
• تکرر ادرار
• نیاز فوری به دفع ادرار
• ادرار شبانه

درد کلیه ممکن است با علائم مرتبط با دیگر سیستم‌های بدن نیز همراه باشد، از جمله:

• تپش غیرطبیعی قلب (آریتمی)
• خستگی
• تب (ممکن است با یا بدون لرز باشد)
• احساس ناخوشی
• اسپاسم عضلانی
• تغییرات در ناخن‌ها
• احساس تهوع (با یا بدون استفراغ)
• دوره‌های قاعدگی دردناک
• عفونت اخیر
• کاهش وزن ناخواسته

علائم جدی درد کلیه که نیاز به توجه فوری دارند

در برخی موارد، درد کلیه می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد که نیاز به درمان فوری دارد. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان هر یک از این علائم را داشتید، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید:

• تغییر در سطح هوشیاری، مانند غش یا بی‌حرکتی
• تب بالا (بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد)
• عدم تولید ادرار
• تند شدن تنفس (تاکی پنه)
• ضربان سریع قلب (تاکی کاردی) یا تپش غیرمنظم قلب
• درد شدید در ناحیه کلیه

دلایل بروز درد کلیه

1- آترواسکلروزیس یا سخت شدن سرخرگ‌های کلیوی به خاطر لخته خون: هر گونه قطع جریان خون در کلیه‌ها نیاز به درمان فوری دارد و باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

2- خونریزی در کلیه

3- کلیه نعل اسبی: این یک بیماری مادرزادی است که در آن دو کلیه در قسمت پایین به هم چسبیده‌اند. درد شدید در قسمت بالای کمر و درد یک طرفه، به خصوص اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می‌تواند نشان‌دهنده درد واقعی کلیه‌ها باشد.

4- هیدرونفروز: ورم کلیه‌ها به دلیل برگشت و تجمع ادرار.

5- سرطان کلیه: تومور یا سرطان کلیه می‌تواند سبب کشیدگی و درد در کلیه‌ها شود.

6- عفونت کلیه (پیلونفریت)

7- بیماری کلیه پلی‌کیستیک: بیماری‌ای که باعث بزرگ شدن کلیه‌ها و درد شدید می‌شود، که معمولاً در قسمت جلوی شکم تا کمر احساس می‌شود.

8- ترومبوز سیاهرگ‌های کلیه: تشکیل لخته خون در سیاهرگ‌های کلیه.

9- عفونت در مجاری ادراری

10- انسداد ادراری: مشکلاتی که باعث انسداد تدریجی ادرار می‌شوند. این می‌تواند منجر به درد شدید در کلیه‌ها شود.

11- گرفتگی عضلات مثانه و میزنای: وقتی مثانه کاملاً پر است، قبل و در حین ادرار کردن، درد در قسمت پایین شکم احساس می‌شود. این درد به کلیه‌ها ارتباطی ندارد ولی به انقباض عضلات غیر ارادی مربوط می‌شود. درد باید بعد از تخلیه مثانه برطرف شود.

دلایل گفته‌شده می‌توانند باعث درد کلیه شوند، اما برای تشخیص دقیق تر، باید به پزشک متخصص کلیه مراجعه کرد.

تشخیص علت درد کلیه

پزشک معمولاً تاریخچه پزشکی و معاینه بدنی انجام می‌دهد. آزمایش‌های اولیه شامل آزمایش شمارش کامل سلول‌های خون (CBC)، بررسی عملکرد کلیه (کراتینین و BUN) و آزمایش ادرار است. ممکن است در صورت نیاز، آزمایش بارداری نیز انجام شود.

اگر پزشک به وجود سنگ کلیه مشکوک باشد، یک سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی از کلیه انجام می‌شود. در بعضی موارد، آزمایش اشعه ایکس از شکم نیز انجام می‌شود، اما معمولاً سونوگرافی بهتر است چون تشعشعات ندارد.

سی‌تی‌اسکن‌های شکمی و لگنی با یا بدون ماده حاجب و MRI می‌توانند در تشخیص و تفکیک بیماری‌های مختلف کلیوی به کار بروند.

اگر خطر آسیب به کلیه ناشی از ضربه وجود داشته باشد (مثل تصادف، زخم یا ضربه)، این آزمایش‌ها معمولاً انجام می‌شوند.

“`html

غذاهای مفید برای درد کلیه

مصرف مایعات

هدف این توصیه این است که روزانه بیش از دو لیتر ادرار تولید کنید. برای این کار باید روزانه حداقل دو لیتر آب بنوشید و همچنین در شب هنگام خواب و بیدار شدن، کمی آب هم بنوشید تا ادرار راحت‌تر دفع شود. آب باید نوشیدنی اصلی شما باشد و نیمی از مایعات روزانه‌تان را تشکیل دهد. اگر ادرار شما رنگ روشنی یا بی‌رنگ باشد، این علامت خوبی است. در زمان ورزش‌های شدید یا در هوای گرم، باید مقدار آب مصرفی‌تان را به ۳ لیتر افزایش دهید.

ماهی

خوردن ۱۰۰ گرم ماهی چرب پخته یا کبابی دو بار در هفته می‌تواند به سلامت کلیه‌ها کمک کند. ماهی‌های چرب مثل ساردین، ماهی تن و سالمون سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. این چربی‌ها به بهبود عملکرد کلیه‌ها و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند. اگر به ماهی علاقه ندارید، می‌توانید از روغن کانولا، گردو یا سویا استفاده کنید که هم حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.

سیر

اضافه کردن سیر به غذاهای‌تان می‌تواند برای کلیه‌ها مفید باشد. سیر خاصیت ضد التهابی دارد که می‌تواند به کلیه‌های ملتهب کمک کند. اگر به عفونت‌های کلیه مبتلا هستید، مصرف سیر می‌تواند مانند یک آنتی‌بیوتیک طبیعی برای شما عمل کند.

فلفل قرمز

فلفل قرمز کم پتاسیم و غنی از ویتامین‌های C، A و B6 است. همچنین شامل اسید فولیک و فیبر فراوانی می‌باشد. به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان لیکوپن، فلفل قرمز می‌تواند از بیمارهای کلیوی و برخی سرطان‌ها جلوگیری کند.

روغن زیتون

روغن زیتون هم مانند ماهی، سرشار از مواد مغذی و چربی‌های غیر اشباع است و بخشی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای به شمار می‌رود. افرادی که دارای مشکلات کلیوی هستند و به این رژیم غذایی پایبندند، سریع‌تر به سلامتی خود باز می‌گردند. مواد موجود در روغن زیتون باعث حفظ سلامتی کلیه‌ها می‌شود.

میوه‌ها و سبزیجات

اگر می‌خواهید سلامت کلیه‌های‌تان را بالا ببرید، باید مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید. اکثر میوه‌ها و سبزیجات پر از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند و شما را از آسیب‌های کلیوی ناشی از عفونت‌ها، سموم، ویروس‌ها و بیماری‌ها محافظت کنند. همچنین از تشکیل سنگ کلیه و التهاب کلیه‌ها جلوگیری می‌کنند. میوه‌ها و سبزیجاتی مثل تمشک، فلفل دلمه‌ای، گریپ‌فروت، اسفناج، کلم برگ، توت‌فرنگی، پرتقال و گوجه‌فرنگی برای کلیه‌ها بسیار مفید هستند. برخی از میوه‌های خوب برای کلیه‌ها شامل هندوانه، لیمو، سیب و انگور قرمز نیز می‌باشند.

غذاها مضر برای کلیه

لبنیات

کلیه‌ها برای حفظ سلامتی خود به توازن بین کلسیم و فسفر نیاز دارند و از افزایش این مواد معدنی جلوگیری می‌کنند. کلیه‌های بیمار به سختی می‌توانند مقدار اضافی از این مواد را از بدن خارج کنند. از سویی دیگر، کلیه به تنهایی نمی‌تواند فسفر را به خوبی تصفیه کند و…

“““html

اضافی بدن، به جای دفع آن‌ها از بدن، از کلسیم موجود در مغز استخوان استفاده کرده و بدین ترتیب سعی می‌کند بین این دو ماده معدنی توازن ایجاد نماید و فسفر زیاد موجود در محصولات لبنی را کنترل کند. بنابراین، مصرف زیاد لبنیات برای بیماران کلیوی ایمن نیست و لازم است مقدار مصرف لبنیات در این بیماران توسط متخصص تغذیه تعیین شود.

کافئین

اکثر مردم دنیا هر روز کافئین را در رژیم غذایی خود مصرف می‌کنند. متاسفانه کافئین به راحتی باعث وابستگی می‌شود؛ به ویژه این که بیشتر افراد آن را برای رفع خستگی و به دست آوردن هوشیاری در صبح می‌نوشند. اما از آنجا که کافئین به شدت سیستم عصبی را تحریک می‌کند، روی کلیه‌ها و عملکرد آن‌ها تاثیر منفی دارد. بسیاری از افرادی که بیماری‌های کلیوی دارند، معمولاً برای مدت طولانی کافئین زیادی مصرف کرده‌اند. مصرف مداوم کافئین باعث می‌شود که مقدار زیادی کلسیم از مغز استخوان خارج شود و در نتیجه ممکن است منجر به ایجاد سنگ کلیه گردد.

مصرف زیاد مسکن‌ها

عوارض جانبی مسکن‌ها معمولاً بر روی کلیه‌ها تاثیر می‌گذارد. در این زمینه، یکی از بدترین نوع مسکن‌ها گروه ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن هستند.

غذاهای کنسروی

بررسی‌های جدید نشان می‌دهد که ماده شیمیایی که برای تولید جداره داخلی قوطی‌های کنسرو استفاده می‌شود، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را نیز بالا ببرد.

نوشابه‌های گازدار

نوشابه‌های گازدار شامل مجموعه‌ای از مواد مضر هستند. حتی نوع ورزشی این نوشیدنی‌ها، حاوی مقادیر زیادی کافئین و شکر بوده که موجب اعتیاد مصرف‌کننده می‌شوند. همچنین، شکر هیچ ارزش غذایی و کالری مفیدی ندارد. نوشابه‌های گازدار بعد از مصرف به استخوان‌ها جذب شده و مقادیر زیادی اسید فسفریک در بافت‌های استخوان باقی می‌گذارند. مصرف طولانی‌مدت این نوشیدنی‌ها ممکن است به بیماری‌های مزمن کلیوی منجر شود. بهترین نوشیدنی برای بدن، آب است؛ و اگر می‌خواهید طعم آن بهتر شود، می‌توانید چند قطره لیموترش به آن اضافه کنید.

نمک

مصرف زیاد نمک برای کلیه‌ها مضر است، زیرا زمان طولانی لازم است تا سطح نمک به حد نرمال برگردد. در این حالت بدن شما را به نوشیدن مقدار زیادی آب وادار می‌کند. به محض اینکه آب زیاد بنوشید، حجم خون بالا رفته و سیستم گردش خون را تحت فشار قرار می‌دهد. از طرف دیگر، نمک دشمن کلسیم موجود در استخوان‌ها نیز هست. هر چه نمک در خون بیشتر شود، میزان کلسیم موجود در اوره نیز بالا می‌رود که در نتیجه باعث تسریع روند پیری در افراد می‌شود.

درمان خانگی درد کلیه

آب درمانی

برای خلاص شدن از درد کلیه، مقدار زیادی آب بنوشید. آب به مقدار کافی نه تنها از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند بلکه موجب دفع سنگ‌های موجود در کلیه از طریق مجرای ادرار نیز می‌شود.

زنجبیل

زنجبیل یک داروی گیاهی معجزه‌آسا است و کاربردهای بسیاری دارد.

“““html

زنجبیل درمان طبیعی مفیدی برای عفونت و درد کلیه‌هاست.

آب لیمو

لیمو یکی از میوه‌های خوشمزه و مفید از خانواده‌ی مرکبات است. این میوه حاوی اسیدهایی است که می‌تواند سنگ کلیه را از بین ببرد. لیمو با کمک به پاکسازی کلیه و بیرون بردن سموم، به سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند. برای بهتر مشاهده کردن اثرات آن، بهتر است از لیموی تازه استفاده کنید به جای نوشیدنی‌های طعم‌دار.

چای تخم هندوانه

چای تخم هندوانه یک روش طبیعی و مؤثر برای افزایش ادرار و تحریک کلیه‌هاست. اگر کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند، دانه‌های هندوانه می‌توانند کمک کنند. برای تهیه‌ی این چای، یک قاشق غذاخوری دانه‌ی آسیاب شده‌ی هندوانه را در دو فنجان آب جوش بریزید، سپس آن را صاف کنید و بگذارید سرد شود. این چای را سه بار در روز بنوشید.

سرکه سیب

سرکه سیب به همراه عسل، یک درمان طبیعی کارآمد برای عفونت‌های کلیه است. سرکه سیب دارای خاصیت‌های آنتی‌باکتریایی است که به درمان این عفونت‌ها کمک می‌کند. روزانه، دو قاشق غذاخوری عسل را با یک قاشق غذاخوری سرکه سیب مخلوط کنید و مصرف نمایید.

درمان دارویی درد کلیه

روش‌های درمانی برای درد کلیه، بستگی به علت اصلی آن دارد. عفونت‌ها و سنگ‌های کلیه عادتا با داروهایی مانند ایبوپروفن، کترولاک، استامینوفن یا گاهی با مقداری کم مورفین درمان می‌شوند. این داروها درد را تسکین می‌دهند اما به درمان علت اصلی درد کمک نمی‌کنند. برخی افراد ممکن است بتوانند سنگ‌های کوچک کلیه را خود به خود دفع کنند و از درد رها شوند.

عفونت‌هایی مثل عفونت‌های مجاری ادراری نیاز به داروهای تسکین دهنده و همچنین دوره‌ی درمان با آنتی‌بیوتیک دارند. اگر سنگ‌های کلیه باعث انسداد کامل مجاری ادراری شوند یا بزرگ‌تر از ۶ میلی‌متر باشند، ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند.

بهبودی پس از جراحی برای سنگ‌های کلیه معمولاً خیلی سریع است و بیمار می‌تواند در همان روز یا چند روز بعد از عمل بهبود یابد. اما در برخی موارد، مشکلات شدید کلیوی ممکن است نیازمند جراحی‌های بزرگ‌تر با مدت زمان بهبودی طولانی‌تر باشند.

دلیل‌های دیگری نیز وجود دارند که ممکن است باعث درد در ناحیه کلیه شوند و نیاز به درمان‌های مشابه داشته باشند. همچنین بیمارانی که مشکلات جدی کلیوی دارند نباید از داروهایی استفاده کنند که به کلیه‌ها آسیب می‌زنند.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم