علت درد کنار باسن ناشی از بورسیتیس تروکانتریک چیست؟ (2 نکته مهم)
درد کنار باسن ناشی از بورسیتیس تروکانتریک
- در تمامی مفاصل بدن، غضروف‌هایی وجود دارد که استخوان‌ها را از یکدیگر جدا می‌کنند. این غضروف‌ها باعث می‌شوند که استخوان‌ها در حین حرکت به یکدیگر برخورد نکنند و ساییده نشوند.
- آرتریت، بیماری‌ای است که انواع مختلفی دارد، اما در تمام این انواع، اساس عارضه یکی است.
- بورس‌ها کیسه‌های کوچکی هستند که به نام کیسه‌های ساینوویال شناخته می‌شوند. این کیسه‌ها به عضلات و تاندون‌ها کمک می‌کنند تا به راحتی از روی یکدیگر حرکت کنند، به‌خصوص در مناطقی که حرکت مکرر وجود دارد.
- کیسه‌های ساینوویال با غشایی پوشیده شده‌اند که شامل رگ‌های خونی است و مایع خاصی به نام مایع ساینووسال ترشح می‌کنند.
- نتایج بورسیتیس (التهاب بورس) باعث می‌شود مقدار مایع ساینوویال بیشتر شود و کیسه‌های بورس متورم شوند. اگر از این بورس‌ها به طور نادرست یا بیش از حد استفاده شود، ممکن است ملتهب یا حتی عفونی شوند.
- بورس تروکانتریک (Trochanteric) در بخش بیرونی مفصل استخوان ران و لگن واقع شده است. ممکن است این بورس به صورت یک کیسه یا چند کیسه متصل به هم در برخی بیماران دیده شود.
- این بورس در برابر آسیب‌های حاد و آسیب‌های جزئی تکراری آسیب پذیر است. برای مثال، سقوط بر روی قسمت خارجی باسن یا جراحی لگن می‌تواند آسیب حاد باشد.
- معمولاً آسیب‌های جزئی به خاطر استفاده زیاد از مفصل ران و لگن به وجود می‌آیند، مانند دویدن بر روی سطوح ناصاف. در صورتی که بورسیتیس تروکانتریک مزمن شود، ممکن است کیسه سخت و آهکی شود که این مسئله باعث می‌شود درمان دشوارتر شود.
- مانند بسیاری از بیماری‌های اسکلتی-عضلانی، بورسیتیس تروکانتریک بیشتر در افراد مسن و خانم‌ها مشاهده می‌شود.
- افرادی که دچار بورسیتیس تروکانتریک هستند، در قسمت بیرونی و بالایی ران احساس درد می‌کنند. این درد شبیه درد سیاتیک است.
- این افراد نمی‌توانند به پهلوی پای آسیب‌دیده بخوابند و در حرکت دادن پای خود، مخصوصاً بعد از بیدار شدن، احساس خشکی می‌کنند. بورسیتیس تروکانتریک معمولاً با بیماری‌های دیگر لگن مانند آرتریت مفصل ران و لگن همراه است.
آناتومی مفصل هیپ (ران و لگن)
- در معاینه فیزیکی ممکن است در سمت خارجی باسن هنگام لمس درد احساس شود. برای تشخیص این بیماری، روش‌های خاصی وجود دارد. یکی از این روش‌ها این است که بیمار به پهلو روی پای سالم خود دراز بکشد و پاها را راست نگه دارد.
- سپس پزشک در برابر حرکت مقاوت می‌کند و از بیمار می‌خواهد که پای آسیب‌دیده را بالا ببرد. با رها کردن ناگهانی مقاومت از سوی پزشک، درد بیمار افزایش می‌یابد.
- رادیوگرافی، سونوگرافی و MRI ممکن است نشان دهند که بورس سخت و متورم شده و التهاب مزمن وجود دارد. در صورتی که پزشک شک کند که توموری در این ناحیه وجود دارد، انجام MRI الزامی است.
- تست الکترومایوگرافی می‌تواند به تشخیص این بیماری از درد سیاتیک کمک کند. در این تست، پاسخ اعصاب به تحریکات الکتریکی بررسی می‌شود.
- در بیمارانی که درد آنها به خاطر اختلال عصب سیاتیک است، الکترومایوگرافی اختلال در این عصب را تایید می‌کند، در حالی که در بیماران مبتلا به بورسیتیس تروکانتریک، عصب سیاتیک اختلالی ندارد.
روش‌های مختلف درمان درد کنار باسن
روش‌های درمانی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که از جراحی جلوگیری کنند و به کاهش درد بیمار با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی و ترکیبی طب نوین بپردازند. داروهای ضد التهاب و مسکن‌ها معمولاً اولین خط درمانی هستند. اگر بیماری پیشرفته باشد، برای درمان کامل ممکن است نیاز باشد تا یکی یا چند روش درمانی زیر انجام شود.
1-لیزر درمانی:
در این روش، با استفاده از پرتو لیزر کم توان، فرآیندهای ضدالتهابی و ترمیمی در بافت بورس فعال می‌شود و به بهبودی سریع‌تر آن کمک می‌کند.
به طور متوسط، هر جلسه لیزر درمانی حدود 40 دقیقه طول می‌کشد و برای درمان کامل درد ممکن است یک یا چند جلسه لیزر درمانی لازم باشد.
2-تزریق کورتیکواستروئید:
کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که التهاب را کاهش می‌دهند و به داخل ناحیه بورس ملتهب تزریق می‌شوند. کاهش التهاب به بدن این فرصت را می‌دهد که بافت آسیب‌دیده را ترمیم کند. معمولاً این دارو با یک داروی بی‌حس کننده ترکیب می‌شود تا درد ناشی از تزریق کمتر شود.
اثرگذاری تزریق استروئید معمولاً حدود 24 تا 48 ساعت طول می‌کشد و تاثیر آن در حدود 3 تا 6 ماه ادامه دارد. اگر درد بیمار بعد از 24 تا 48 ساعت کاهش نیابد، ممکن است علل دیگری در آن ناحیه وجود داشته باشد.
این علل می‌توانند شامل آرتریت مفصل، التهاب بافت‌های دور مفصل ران و لگن یا اختلالات عصبی باشند که به مفصل آسیب می‌زنند. در صورت وجود چند بیماری هم‌زمان، نیاز به رویکرد چندجانبه برای درمان آنها وجود دارد.
تزریقات معمولاً به دو روش انجام می‌شوند:
- روش اول بدون هدایت تصویری است که به آن روش لندمارک (landmark) می‌گویند. در این روش پزشک با توجه به ویژگی‌های سطحی بدن تزریق را انجام می‌دهد.
- در روش دوم، پزشک با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی یا سونوگرافی محل دقیق ساختارهای داخلی مفصل را شناسایی می‌کند و سپس سوزن را به داخل بافت هدایت می‌کند. در این روش، به دلیل مشاهده لحظه‌ای سوزن در دستگاه تصویربرداری، احتمال خطا به حداقل می‌رسد.
- یکی از مزایای سونوگرافی نسبت به فلوروسکوپی، کار با آن آسان‌تر است و خطر عوارض نیز کمتر است. سادگی کار با سونوگرافی باعث کاهش احتمال خطا و همچنین افزایش اثر بخشی تزریق می‌شود. فلوروسکوپی به علت تابش پرتوهای قوی ممکن است برای بیمار و پزشک خطرناک باشد.
- استفاده از سونوگرافی به پزشک دید دقیق‌تری نسبت به ساختارهای داخلی محل تزریق می‌دهد و عوارض جانبی را کاهش و تأثیر درمان را بیشتر می‌کند.
- قبل از تزریق، بیمار به پهلو خوابیده و پای مصدوم را کمی جمع می‌کند. سپس با استفاده از سونوگرافی، محل بورس به دقت مشخص شده و تزریق انجام می‌شود.
- این تزریق می‌تواند هم برای تشخیص و هم برای درمان مورد استفاده قرار گیرد. معمولاً بعد از تزریق با قرار دادن کمپرس سرد روی محل تزریق، التهاب و درد ناشی از آن کاهش می‌یابد.
3-اوزون تراپی:
برای درمان بورسیتیس تروکانتریک می‌توان از تزریق آب حاوی اوزون استفاده کرد. در این روش مقداری گاز ازن به داخل مفصل تزریق می‌شود.
معمولاً بعد از 30 تا 60 دقیقه، درد به طور کامل تسکین می‌یابد. این تسکین به دلیل افزایش سطح اکسیژن در ناحیه بافت و بالا بردن متابولیسم (سوخت و ساز) آن، که به تسریع فرایند ترمیم کمک می‌کند، حاصل می‌شود.
مدت زمان تسکین درد متفاوت است و می‌تواند بین یک تا شش ماه یا حتی دائمی باشد. برخی بیماران برای دستیابی به تسکین کامل درد نیاز به 2 تا 4 تزریق دارند که این تزریق‌ها در یک دوره چند ماهه انجام می‌شوند.
این امر به این دلیل است که هر تزریق اوزون علاوه بر تأثیر مثبت بر ترمیم بافت، به دلیل خواص ضدالتهابی، باعث کاهش درد نیز می‌شود.
در حالی که تزریق کورتیکواستروئید نیز اثرات ضدالتهابی دارد، اما می‌تواند بافت تحت تزریق را به دلیل اثرات تخریبی (کاتابولیسمی) تضعیف کند، اوزون فرایند ترمیم را تحریک کرده و بهبودی بافت آسیب‌دیده را افزایش می‌دهد. این تزریق نیز با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می‌شود.
4- تغییر سبک زندگی:
حتی پس از درمان کامل بیماری، اگر سبک زندگی تغییر نکند، ممکن است بیماری دوباره بازگشت کند. بیمار باید عادت‌های نادرستی مانند نشستن نادرست پشت میز و استفاده نادرست از دستگاه‌های بدن‌سازی را اصلاح کند تا خطر ابتلا دوباره به بورسیتیس تروکانتریک کاهش یابد.
همچنین بخوانید:
