علت شیار و خطوط روی ناخن چیست؟ (2 نکته مهم)
ناخن شیار شیار چیست و چگونه درمان می‌شود؟
به ناخن‌های خود دقت کرده‌اید؟ گاهی روی آنها خطوطی می‌بینید که ممکن است ندانید چرا اینطور شده است. شاید از دیگران شنیده باشید که این خطوط نشانه کمبود ویتامین هستند و برخی افراد معتقدند که به دلیل کم‌خونی ایجاد می‌شوند.
بیایید به این فکرها کمتر توجه کنیم و به دقت بیشتر به مسئله خطوط روی ناخن بپردازیم. واقعیت این است که دلایل زیادی برای بروز خطوط روی ناخن وجود دارد. تغییرات مختلفی بر روی ناخن و لبه‌های آن تأثیر می‌گذارند. در این میان، خطوط عمودی بسیار رایج هستند و معمولاً خطرناک نیستند.
اما گاهی خطوطی روی ناخن‌ها ظاهر می‌شوند که می‌توانند نشانه‌ای از یک حالت خطرناک یا قابل پیگیری در بدن باشند. این خطوط معمولاً به شکل افقی دیده می‌شوند. تشخیص دقیق این خطوط به پزشکان کمک می‌کند تا اطلاعات بهتری درباره وضعیت بیمار کسب کنند و درمان مناسبی را انتخاب کنند.
شیار ناخن (خطوط عمودی و افقی) نشانه چیست؟
ناخن‌ها از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده‌اند که در پوست و مو هم وجود دارد. بالا رفتن سن و پیری از جمله دلایل مهم بروز خطوط روی ناخن هستند. همچنین، بیماری‌ها و مشکلات مختلفی می‌توانند روی ناخن‌ها تأثیر بگذارند و خطوطی بر روی آنها ایجاد کنند. برای درمان این خطوط، باید ابتدا عامل اصلی مشکل را شناسایی کنید.
انواع خط روی ناخن و دلایل بروز آنها
خطوط عمودی روی ناخن
خطوط عمودی بر روی ناخن به دلیل افزایش سن و پیری ایجاد می‌شوند. همانطور که با افزایش سن خطوطی روی صورت ظاهر می‌شود، ناخن‌ها نیز با پیر شدن دچار تغییراتی می‌شوند و خطوطی بر روی آنها دیده می‌شود. تغییرات احتمالی ناخن‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
نازک یا ضخیم‌تر شدن ناخن‌ها
از دست دادن حالت صاف ناخن‌ها
ترک خوردن و شکسته شدن ناخن‌ها
ایجاد شکاف بر روی ناخن‌ها
شکنندگی آسان ناخن‌ها
هنگامی که ناخن‌ها بلند می‌شوند، ممکن است خطوطی از نوک ناخن تا ریشه آنها ظاهر شوند که لزوماً نشان‌دهنده وجود مشکل جدی در بدن نیستند. اگر وجود این خطوط برای شما ناراحتی ایجاد کرده است، بهتر است به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
دلایل دیگر وجود خطوط عمودی روی ناخن‌ها
علاوه بر فرآیند پیری، عوامل دیگری نیز هستند که می‌توانند خطوطی روی ناخن‌ها ایجاد کنند. برای مثال، برخی از انواع کم‌خونی می‌تواند باعث بروز خطوط عمودی بر روی ناخن‌ها شود. سایر نشانه‌های این مشکل می‌تواند شامل تغییر رنگ و بافت ناخن باشد. کم‌خونی می‌تواند منجر به ظهور خطوط عمودی و دندانه‌هایی بر روی ناخن‌ها شود که باعث عدم یکدستی آنها می‌شود.
خون‌ریزی رگه‌ای (splinter hemorrhage) نیز نوعی لخته شدن خون است که می‌تواند رگه‌های خونی عمودی زیر ناخن‌ها ایجاد کند. اگر علت این لخته شدن خون مشخص نباشد، باید به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
دیستروفی بیست ناخن (مجموع ناخن‌های دست و پا)
بیماری سرخرگ محیطی
روماتیسم مفصلی
گاهی اوقات خطوط ناخن‌ها با علائم دیگری مانند خشکی و شکنندگی همراه هستند. در چنین شرایطی، ممکن است مشکل دیگری در بدن وجود داشته باشد که نیاز به بررسی دارد. در این صورت بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا مشکل را شناسایی و بررسی کند.
خطوط افقی روی ناخن‌ها
گاهی اوقات روی ناخن‌ها خطوط افقی عمیقی دیده می‌شود که به صورت چند خط ظاهر می‌شوند و ممکن است تمام سطح ناخن را بپوشانند. این خطوط می‌توانند نشانه‌هایی از مشکلات سلامتی دیگری باشند که نیاز به تشخیص و درمان دارند. این خطوط ممکن است نشان‌‌دهنده‌ی مشکلات زیر باشند:
نارسایی حاد کلیه
انواع دیابت
بیماری تیروئید
افرادی که شیمی‌درمانی انجام داده‌اند نیز ممکن است خطوطی افقی روی ناخن‌های خود مشاهده کنند. همچنین احتمال دارد بیماران مبتلا به بیماری‌های سفلیس یا اوریون هم روی ناخن‌های خود شاهد این خطوط باشند. در هر صورت، وجود این خطوط نیاز به پیگیری فوری و مراجعه به پزشک دارد.
عوامل دیگری که باعث بروز خطوط افقی روی ناخن‌ها می‌شوند
بیماری‌های پوستی
بسیاری از افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند، ممکن است ناخن‌ها و حاشیه‌های آنها دچار مشکل شود. اگزما نیز می‌تواند خطوط و تغییر رنگ‌هایی روی ناخن‌ها به وجود آورد، که البته این بیماری علائم دیگری نیز روی پوست ایجاد می‌کند.
اختلالات گوارشی
مشکلات گوارشی نیز می‌توانند در ایجاد خطوط روی ناخن‌ها تأثیرگذار باشند. برای مثال، اختلالاتی که مانع از جذب مواد مغذی در بدن می‌شود، می‌تواند در ایجاد این خطوط نقش داشته باشد. بیماری‌هایی مانند کرون، سلیاک و کولیت زخمی از جمله مشکلاتی هستند که می‌توانند باعث کاهش جذب مواد مغذی در بدن شوند و به همین دلیل روی ناخن‌ها نیز تأثیر می‌گذارند. اگر بدن دسترسی به مواد لازم برای ساخت سلول‌های جدید نداشته باشد، پوست و ناخن‌ها نیز از عوارض این شرایط مصون نخواهند بود.
ضربه و آسیب‌های خارجی
ضربه‌های ناگهانی به ناخن‌ها ممکن است موجب کبودی و لخته شدن خون زیر ناخن‌ها شود. برای مثال، اگر یک جسم سنگین روی ناخن بیفتد، ممکن است کبودی در زیر ناخن ایجاد شده و شکل ناخن را موقتا تغییر دهد. این کبودی ها می‌تواند نقاط قهوه‌ای یا قرمز در زیر ناخن ایجاد کند.
با رشد ناخن و سلول‌های جدید، این نقاط و لکه‌ها از بین می‌روند. اما اگر کبودی بدون اینکه ضربه‌ای به ناخن خورده باشد، ظهور کند، ممکن است به یک مشکل جدی در بدن اشاره داشته باشد. نقاط بنفش، قهوه‌ای تیره یا قرمز زیر ناخن می‌تواند نشانه‌ای از التهاب درون‌شامه قلب یا ملانوما باشد.
تشخیص مشکلات مرتبط با لکه روی ناخن
اگر لکه‌هایی ناگهانی و به همراه علائم دیگری روی ناخن‌ها ظاهر شوند، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. ضربات و آسیب‌های کوچک معمولاً نیازی به درمان ندارند؛ اما اگر آسیب جدی باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک معمولاً درباره علت لکه روی ناخن و علائم دیگر همراه با آن از شما سؤال خواهد کرد.
بررسی نشانه‌های دیگر موجود در بدن و سوابق پزشکی به پزشک در تشخیص درست کمک خواهد کرد. اگر پزشک تشخیص دهد که مشکل خاصی موجب بروز لکه روی ناخن شده، ممکن است آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون یا ادرار را برای بررسی بیماری‌ها تجویز کند.
درمان لکه‌ها و خطوط
لکه روی ناخن
لکه‌ها روی ناخن می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات پنهان در بدن باشند؛ بنابراین برای درمان باید دلیل اصلی این لکه‌ها شناسایی و برطرف شود. به عنوان مثال، اگر دلیل تغییر شکل ناخن، اگزما باشد، پزشکان باید با تجویز داروهای مناسب، ابتدا بیماری اگزما را درمان کنند تا لکه روی ناخن هم برطرف شود. پس از درمان، سلول‌هایی که مسئول رشد ناخن هستند بهبود پیدا می‌کنند و احتمالا مشکل خطوط روی ناخن نیز حل خواهد شد.
پیشگیری از تغییر شکل ناخن‌ها
یکی از دلایل اصلی ایجاد لکه روی ناخن‌ها، افزایش سن است؛ اما این به این معنا نیست که همه افراد مسن حتماً لکه‌هایی روی ناخن‌های خود می‌بینند. به هر حال، برای افرادی که لکه‌های ناشی از پیری دارند، راه حلی وجود ندارد. اما به طور کلی، یک رژیم غذایی سالم و متنوع می‌تواند به بدن کمک کند و باعث شود ناخن‌ها سالم، زیبا و محکم بمانند، و از ایجاد لکه بر روی آنها جلوگیری کند.
لکه‌های ناشی از افزایش سن معمولاً خطرناک نیستند؛ اما اگر این لکه‌ها با علائم دیگری همراه باشد، حتماً باید به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کرد. پزشکان عمومی هم می‌توانند دلیل ایجاد لکه روی ناخن را تشخیص دهند و درمان‌های لازم را انجام دهند.
همچنین بخوانید:
