علت عارضه کیفوز و درمان قوز پشتی (2 نکته مهم)

علل، تشخیص و درمان کیفوز پشت (کیفوز کمر)

کیفوز به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات گفته می‌شود که در آن ناحیه بالای کمر گردتر از حد معمول به نظر می‌رسد. هر کسی ممکن است با این مشکل مواجه شود. اما اگر انحنای ستون فقرات بیش از ۴۵ درجه باشد، به آن کیفوز می‌گویند. در این مقاله درباره علائم، علل، درمان، عوارض و راه‌های پیشگیری از این بیماری صحبت خواهیم کرد.

شایع‌ترین علل و درمان قوز پشتی

کیفوز معمولاً به خاطر پوکی استخوان اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین علت کیفوز در بزرگسالان، شکستگی مهره‌ها به دلیل پوکی استخوان است که هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در زنان بیشتر دیده می‌شود. پوکی استخوان می‌تواند مهره‌ها را ضعیف کرده و باعث شکستگی آنها شود. درمان اصلی این مشکل معمولاً شامل دارو و تغییر سبک زندگی برای جلوگیری از شکستگی‌های آینده است.

کیفوز مادرزادی

این نوع کیفوز معمولاً در نوزادان و بچه‌های کوچک به خاطر ناهنجاری‌های ستون فقرات در دوران بارداری به وجود می‌آید. بر خلاف سایر انواع کیفوز، این نوع معمولاً نیاز به عمل جراحی در سنین پایین دارد تا از بدتر شدن آن جلوگیری شود.

کیفوز دژنراتیو

این نوع کیفوز به دلیل زوال و فرسایش ستون فقرات با گذشت زمان اتفاق می‌افتد. معمولاً عامل آن آرتریت در ستون فقرات و انحطاط دیسک‌ها است. درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای مسکن، ورزش و فیزیوتراپی معمولاً برای کاهش درد مفید هستند. جراحی ممکن است گزینه‌ای باشد اما در بیشتر موارد لازم نیست.

کیفوز عصبی عضلانی

این نوع کیفوز معمولاً در کودکانی که به اختلالات خاص عصبی – عضلانی مبتلا هستند، مانند فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی، دیده می‌شود. جراحی ممکن است برای بهبود کیفیت زندگی این کودکان انتخاب شود.

کیفوز تغذیه‌ای

کیفوز وضعیتی

بیماری شویرمان

سندرم‌ها

کیفوز در کودکان می‌تواند با سندرم‌های خاصی همراه باشد، مانند سندرم مارفان یا بیماری Prader-Willi.

انحطاط دیسک

سرطان و درمان سرطان

همچنین شیمی درمانی و پرتو درمانی برای سرطان ممکن است باعث ایجاد کیفوز شود.

کیفوز پس از آسیب

این وضعیت می‌تواند بعد از بد درمان شدن شکستگی در ستون فقرات یا آسیب به رباط‌های حمایتی این ستون رخ دهد.

طبقه‌بندی

کیفوز کمر انواع مختلفی دارد (کدهای ICD-10 نیز ذکر شده است):

کیفوز کمر وضعیتی (M40.0)

این نوع، شایع‌ترین نوع کیفوز کمر است که معمولاً دلیلش قرارگیری در وضعیت خمیده می‌باشد. این مشکل می‌تواند در افراد سالخورده و جوانان رخ دهد. در جوانان، معمولاً به عنوان «سر به جلو» شناخته می‌شود و با اصلاح ناهماهنگی‌های عضلانی درمان می‌شود. اما در سالخورده‌ها، می‌تواند به نوع هایپرکیفوز تبدیل شود. حدود یک سوم از موارد شدید هایپرکیفوز در سالخوردگان با شکستگی مهره‌ها همراه است. در موارد دیگر، معمولاً با افزایش سن، وضعیت عضلانی-اسکلتی افراد سالخورده ضعیف می‌شود و هایپرکیفوز ممکن است تنها به دلیل سن ایجاد شود.

کیفوز کمر شوئرمان (M42.0)

این نوع از کیفوز کمر به لحاظ ظاهری نسبت به کیفوز وضعیتی بسیار حادتر است و ممکن است باعث دردهای شدیدی شود و نواحی مختلف ستون فقرات، به ویژه قسمت میانی پشت را تحت تأثیر قرار دهد. کیفوز شوئرمان معمولاً در نوجوانان دیده می‌شود و به آن بیماری شوئرمان گفته می‌شود. افرادی که از این وضعیت رنج می‌برند، نمی‌توانند به‌طور ارادی حالت بدن خود را اصلاح کنند. قوس برجسته کیفوز در ناحیه مهره‌های پشت، سفت و غیرقابل انعطاف است. بیماران در این ناحیه احساس درد کرده و فعالیت بدنی یا نشستن طولانی‌مدت می‌تواند دردشان را تشدید کند.

این وضعیت می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی این افراد داشته باشد، زیرا شرایط فیزیکی آن‌ها ممکن است فعالیت‌های روزانه‌شان را محدود کند. کودکانی که به این بیماری دچار هستند، بسته به شدت مشکلشان، ممکن است در جمع همسالان احساس ناراحتی یا تنهایی کنند. در کیفوز وضعیتی، مهره‌ها و دیسک‌ها طبیعی هستند، در حالی که در کیفوز شوئرمان، این ساختارها نامنظم و معمولاً دچار فتق می‌شوند و در حداقل سه ناحیه مجاور، به شکل گوه درمی‌آیند. خستگی یکی از علائم شایع این وضعیت است که احتمالاً به خاطر تلاش زیاد عضلات برای نگه‌داشتن وضعیت صحیح نشستن یا ایستادن ایجاد می‌شود. به نظر می‌رسد که این عارضه ارثی باشد و اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی برای اصلاح کیفوز قرار می‌گیرند، به بیماری شوئرمان دچار هستند.

کیفوز کمر مادرزادی (Q76.4)

این نوع کیفوز سبب می‌شود که ستون فقرات نوزاد در رحم به درستی شکل نگرفته و ممکن است مهره‌ها به شکل نادرست رشد کنند یا به هم بپیوندند. این مشکل می‌تواند همزمان با رشد کودک پیشرفت کند. در مراحل اولیه ممکن است نیاز به جراحی باشد تا قوس طبیعی ستون فقرات حفظ شود. البته بعد از عمل نیز بیمار باید به‌طور مرتب ویزیت شود تا هر تغییر احتمالی تحت نظر قرار گیرد. اما به دلیل خطرات جراحی برای کودک، تصمیم‌گیری در این زمینه بسیار دشوار است. همچنین کیفوز مادرزادی ممکن است به طور ناگهانی در دوره نوجوانی ظاهر شود، به‌ویژه در کودکانی که دچار فلج مغزی یا دیگر اختلالات عصبی هستند.

کیفوز کمر تغذیه‌ای

این حالت به دلیل کمبودهای تغذیه‌ای، به خصوص در دوران کودکی ایجاد می‌شود، مثل کمبود ویتامین D، که می‌تواند منجر به نرمی استخوان و نهایتاً خم شدن ستون فقرات و اندام‌ها در زیر بار وزن کودک شود.

بدشکلی گیبوس

این نوع کیفوز به صورت ساختاری بوده و معمولاً به دنبال بیماری سل بروز می‌کند.

کیفوز کمر ناشی از آسیب‌دیدگی

“`html

می‌تواند به دلیل عدم درمان یا درمان نامناسب شکستگی‌های مهره‌ها بروز کند.

علائم و نشانه قوز کمری

• مشکلات تنفسی (در موارد شدید)
• خستگی
• درد خفیف کمر
• خمیده شدن پشت
• سفتی و حساس شدن ستون فقرات

———————————————————————————————-

درمان قوز پشتی با کیفوز

مسکن

اگر داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن (تیلنول و غیره)، ایبوپروفن (Advил، موترین IB و غیره) یا ناپروکسن (Aleve) کافی نباشد، داروهای قوی‌تری برای کاهش درد وجود دارد.

داروهای پوکی استخوان

در بسیاری از افراد سالمند، کیفوز می‌تواند اولین نشانه پوکی استخوان باشد. درمان با داروها می‌تواند به تقویت استخوان‌ها کمک کرده و از شکستن مهره‌ها جلوگیری کند.

تمرین‌ها

تمرینات کششی می‌تواند به بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات کمک کند و درد کمر را کاهش دهد. تمرینات تقویت عضلات شکم هم می‌تواند به اصلاح وضعیت بدن کمک کند.

قوزبند یا بریس

کودکانی که دچار بیماری شویرمان هستند ممکن است با پوشیدن بریس، پیشرفت کیفوز را متوقف کنند تا زمانی که استخوان‌هایشان هنوز در حال رشد است. قوزبندهای آماده تنها برای یادآوری صحیح نشستن هستند و فرد می‌تواند به مدت محدود از آن‌ها استفاده کند، به طور معمول حداکثر یک یا دو هفته تا حافظه‌اش تقویت شود. این نوع بریس‌ها برای اصلاح وضعیت خوب هستند اما نمی‌توان به‌طور دائم از آن‌ها استفاده کرد زیرا ممکن است عضلات ضعیف شوند.
اصلاح شیوه نشستن، ورزش و تمرینات می‌تواند قوز را در افراد برطرف کند. کودکان و دانش‌آموزان باید یاد بگیرند که در حین درس خواندن یا انجام تکالیف به درستی بنشینند. برخی افراد به دلایل عادات نادرست از سنین پایین دچار قوز می‌شوند و بعداً برای درمان مراجعه می‌کنند. برای پیشگیری، از ماندن در موقعیت‌هایی که قوز را تشدید می‌کند خودداری کنید و ورزش‌هایی انجام دهید که به صاف نگه‌داشتن پشت و به عقب رفتن شانه‌ها کمک کند. این ورزش‌ها برای اصلاح قوز خفیف موثرند و اگر انحراف از 50 درجه بیشتر شود، به بریس نیاز دارید و اگر انحراف بیش از 70 درجه باشد، جراحی ضروری است.

در میانسالان مبتلا به قوز، بریس تاثیری ندارد و ورزش‌های مداوم باعث کشش عضلات جلوی سینه و تقویت عضلات پشت می‌شود. با این حال، قوز ممکن است برطرف نشود و اگر با انجام این ورزش‌ها قوز همچنان پیشرفت کند، جراحی نیاز خواهد بود. شیوه زندگی سالم، نگه داشتن وزن مناسب و فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از درد کمر و تسکین علائم کیفوز کمک خواهد کرد.

حفظ تراکم استخوان مهم است. رژیم غذایی مناسب که شامل کلسیم و ویتامین D باشد، همراه با بررسی برای تراکم کم استخوان، به ویژه در افرادی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند، می‌تواند به جلوگیری از ضعف استخوان و شکستن مهره‌ها کمک کند.

جراحی و سایر روشهای درمان کیفوز

اگر انحنای کیفوز شدید باشد یا بر روی نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار وارد کند، پزشک ممکن است جراحی را برای کاهش انحنا انجام دهد.
رایج‌ترین روش، همجوشی ستون فقرات نام دارد که در آن دو یا چند مهره آسیب‌دیده به طور دائمی به هم متصل می‌شوند. جراحان یک تکه استخوان را بین مهره‌ها قرار داده و سپس مهره‌ها را با میله‌ها و پیچ‌های فلزی به هم متصل می‌کنند.

پیشگیری کیفوز

قوز کمر مادرزادی
“`

کیفوز شوئرمن و کیفوز وضعیتی در هر دو به علت وجود یک مشکل ساختاری در مهره‌ها به وجود می‌آید؛ به همین خاطر، نمی‌توان از بروز این نوع قوزها جلوگیری کرد. استفاده از بریس و انجام حرکات اصلاحی می‌تواند سرعت پیشرفت قوز پشت شوئرمن را کم کند. اما با کمک فیزیوتراپی و انجام حرکات اصلاحی که عضلات کمر و پشت را تقویت می‌کنند، می‌توان از قوز کمر وضعیتی جلوگیری کرد یا شدت آن را کم کرد.

بیشتر افرادی که دچار قوز پشت هستند، می‌توانند بدون نیاز به جراحی و تنها با استفاده از ترکیبی از فیزیوتراپی، ورزش رفع قوز پشت، نرمش و دارو به نتایج خوبی در درمان قوز کمر دست پیدا کنند. حتی در مواردی که ضرورت به جراحی وجود دارد، تقریباً تمام بیماران پس از دوره بهبود می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را بدون محدودیت ادامه دهند. نحوه درمان قوز کمر در کودکان نیز وابسته به شدت و نوع قوز پشت است، اما در اکثر مواقع با ورزش، این مشکل بدون نیاز به جراحی حل می‌شود.

اگر شما هم سوالی یا نظری درباره تشخیص و درمان کیفوز پشت دارید، لطفاً آن را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

———————————————————————————————-

مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی