علت و درمان ژنیکوماستی یا بزرگی سینه مردان کدام است؟ (2 نکته مهم)
ژنیکوماستی و راه حل درمان + علائم و نکات مهم
ژنیکوماستی (Gynecomastia) یک مشکل درآقایان است که باعث بزرگ شدن بافت سینه می‌شود. این بزرگ شدن گاهی اوقات فقط در یک سینه و گاهی دیگر در هر دو سینه (به اندازه‌های متفاوت یا یکسان) اتفاق می‌افتد.
علت اصلی این وضعیت مشکلاتی در سیستم غدد درون ریز بدن است. در واقع، وقتی که نسبت هورمون‌های استروژن و تستسترون تغییر کند، یعنی یا تستسترون کاهش یابد یا استروژن افزایش یابد، این مشکل پیش می‌آید.
این حالت معمولاً در سه گروه سنی رخ می‌دهد: نوزادان، جوانان در سن بلوغ و افراد مسن. در هر یک از این گروه‌ها، شرایط هم متفاوت است. گاهی این بزرگ شدن به طور خود به خود برطرف می‌شود و نیازی به درمان ندارد، اما در بعضی موارد باید به فکر درمان باشیم.
در این مقاله، ما تمام جنبه‌های این مشکل شایع (که در منابع مختلف شیوع آن بین ۳۲ تا ۴۲ درصد گزارش شده است) را مورد بررسی قرار می‌دهیم. ما به علل، علائم، راه‌های پیشگیری و درمان این عارضه و همچنین نقش تغذیه در این اختلال خواهیم پرداخت.
بارزترین نشانه ژنیکوماستی در آقایان چیست؟
ژنیکوماستی با چه علائمی بروز می‌کند؟
گاهی سایز بزرگ بافت سینه مردان به دلیل چاقی است و اگر طبیعی باشد، مشکل خاصی نیست. چون این ناحیه از بدن هم مانند سایر نقاط ممکنی برای ذخیره چربی دارد. اگر در افراد چاق بزرگ شدن سینه به شکل طبیعی باشد، نگرانی خاصی وجود ندارد. اما اگر علامت‌های زیر را احساس کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- تورم و بزرگ شدن بافت پستان
- درد در این ناحیه
- حساسیت به لمس پستان‌ها
- ترشحات از نوک پستان (یکی یا هر دو)
با دیدن این علامت‌ها حتماً به پزشک مراجعه کنید و از درمان‌های ممکن باخبر شوید.
دلایل ژنیکوماستی کدام است؟
بزرگی بافت سینه مردان به چه علتی بروز می‌کند؟
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، مشکل ژنیکوماستی به خاطر اختلالات در غدد درون ریز پیش می‌آید. وقتی که نسبتهورمون استروژن (هورمون زنانه) به تستسترون (هورمون مردانه) بیشتر می‌شود، این مشکل به وجود می‌آید.
عواملی وجود دارند که می‌توانند علت این تغییرات باشند (کاهش تستسترون یا افزایش استروژن)، که در ادامه مطرح می‌کنیم:
ژنیکوماستی در نوزادان:بیش از ۵۰ درصد نوزادان پسر با اندازه‌ی بزرگ‌تری نسبت به معمول به دنیا می‌آیند. دلیل این موضوع تأثیر استروژن از مادر است که از طریق جفت به نوزاد منتقل می‌شود و معمولاً پس از دو یا سه هفته، سینه‌ها به حالت طبیعی برمی‌گردند و نگرانی ندارد.
ژنیکوماستی در دوران بلوغ:بسیاری از جوانان در سنین بلوغ این مشکل را تجربه می‌کنند. دلیل آن تغییرات هورمونی در این دوران است. در بسیاری از موارد در این گروه سنی مشکل بعد از ۶ ماه تا دو سال بدون نیاز به درمان به خودی خود حل می‌شود.
ژنیکوماستی در افراد مسن:گروه دیگری که معمولاً با این مشکل درگیر هستند، افراد مسن بین ۵۰ تا ۶۹ سال هستند. در این گروه سنی، تقریباً ۱ نفر از هر ۴ نفر با مشکل ژنیکوماستی مواجه است.
دیگر دلایل بروز ژنیکوماستی چیست؟
موارد ذکر شده فوق، علت‌های طبیعی و رایجی بودند. این موارد و داروها نیز می‌توانند در ایجاد ژنیکوماستی تأثیر داشته باشند:
- الکل
- آنتی آندروژن‌ها
- متادون
- داروهای HIV
- شیمی درمانی
- هورمون‌های درمانی در سرطان پروستات
- داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول
- بلوک
- داروهای کانال کلسیمی مانند وراپامیل، نیفدیپین و دیلتیازم
- آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول
- برخی از داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین
- فنوترین (ماده‌ای که در برخی حشره‌کش‌ها وجود دارد)
- برخی داروهای معده
- هروئین
- آمفتامین
- ماریجوانا
“`html
داروهای دیگری نیز وجود دارند که ممکن است بر روی ژنیکوماستی تأثیر بگذارند، اما هنوز تأثیر آنها به اثبات نرسیده است. علاوه بر دلایل ذکر شده، مشکلات کبد و کلیه نیز می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند؛ اگر با ژنیکوماستی مواجه هستید، این موضوع نشان می‌دهد که ممکن است سلامت کبد و کلیه شما در خطر باشد!
چگونه می توان از ژنیکوماستی پیشگیری کرد؟
با وجود آمار بالای ژنیکوماستی، چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؟
در اینجا چند نکته آورده شده است که می‌تواند ریسک ابتلا به ژنیکوماستی را کاهش دهد:
از داروهای غیرمجاز استفاده نکنید؛ داروهایی مانند استروئیدها (که متأسفانه بدون مشورت پزشک یا متخصص در میان ورزشکاران مصرف می‌شوند و عوارض بدی ایجاد می‌کنند) و همچنین آندروژن‌ها، آمفتامین‌ها و هروئین می‌توانند باعث بروز ژنیکوماستی شوند.
از مصرف الکل خودداری کنید؛ برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که نوشیدن الکل می‌تواند در بروز ژنیکوماستی نقش داشته باشد. بنابراین از مصرف آن اجتناب کنید.داروهای مصرفی خود را کنترل کنید؛ همانطور که گفته شد، برخی داروها در بروز ژنیکوماستی دخیل هستند.
اگر تحت درمان هستید، با پزشک خود مشورت کنید و در صورت امکان از داروهایی استفاده کنید که به این مشکل دامن نزنند. (به‌خصوص اگر هم‌اکنون با این مشکل مواجه هستید)
آیا رژیم غذایی بر روی ژنیکوماستی تأثیر دارد؟
شاید فکر کنید که بین ژنیکوماستی و تغذیه ارتباط مستقیمی وجود دارد، به‌طوری که باید از مواد خاصی اجتناب کنید یا برخی دیگر را برای کنترل آن بخورید. اما تا به حال هیچ ارتباط مستقیمی بین ژنیکوماستی و مواد غذایی خاص گزارش نشده است.
اما می‌توان با پیروی از رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن و چربی بدن، نشانه‌های این مشکل و بزرگی سینه‌ها را کنترل کرد و کاهش داد. همچنین، بررسی‌هایی در مورد تأثیر برخی مواد غذایی بر روی ژنیکوماستی وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
الف) ارتباط فیتواستروژن‌ها با ژنیکوماستی
همانطور که گفتیم، تغییرات سطح هورمون استروژن و افزایش آن می‌تواند باعث ژنیکوماستی شود. فیتواستروژن‌ها مواد شیمیایی هستند که در برخی گیاهان وجود دارند و به گیرنده‌های استروژن متصل می‌شوند و مانند استروژن عمل می‌کنند. موادی مانند سویا حاوی فیتواستروژن‌ها هستند.
با توجه به این نکته ممکن است نگران مصرف این مواد باشید و آنها را دلیل بروز ژنیکوماستی بدانید، اما طبق گفته کارشناسان، فیتواستروژن‌ها هیچ تأثیری بر افزایش سطح استروژن شما ندارند و ارتباطی با ژنیکوماستی ندارند.
ب) رابطه چاقی و ژنیکوماستی
چاقی و اضافه وزن یکی از علل اصلی بروز ژنیکوماستی به حساب می‌آید. در واقع، چربی اضافی می‌تواند سطح استروژن را افزایش دهد. کنترل و تنظیم صحیح میزان چربی در رژیم غذایی و اجتناب از مصرف زیاد آن می‌تواند به شما کمک کند و سایز سینه‌ها را کاهش دهد.
رژیم غذایی شما باید شامل مواد مغذی و کم کالری باشد تا منجر به کاهش وزن و درصد چربی شما شود. مواد غذایی مناسبی مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل، لبنیات بدون چربی و منابع پروتئین کم چربی مانند مرغ، گوشت قرمز و غذاهای دریایی بخصوص ماهی.
بهتر است این موارد را با متخصص تغذیه در میان بگذارید و برنامه غذایی خود را تنظیم کنید.
“`
او بسپارید، چرا که کم کردن بیش از حد چربی‌ها هم می‌تواند مشکلات دیگری برای شما به همراه داشته باشد. در واقع شما باید چربی‌های مورد نیاز خود را از منابع چربی‌های سالم مثل ماهی به دست آورید.
پ) مواد غذایی کاهش‌دهنده التهاب و درد
در ابتدای مقاله درباره درد سینه‌ها در مورد ژنیکوماستی صحبت کردیم. برخی مواد غذایی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند و درد و التهاب را کاهش دهند. این مواد غذایی شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن، سبزیجاتی با آنتی اکسیدان بالا مانند سبزیجات برگ‌دار، انواع توت‌ها، مرکبات و حبوبات می‌باشند.
اگرچه هیچ مطالعه خاصی درباره ارتباط مستقیم این مواد غذایی با ژنیکوماستی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد که این غذاها می‌توانند به کاهش درد و التهاب مرتبط با ژنیکوماستی کمک کنند.
ت) نکات و پیشنهادات غذایی دیگر در مورد ژنیکوماستی
برای کنترل وزن و کاهش چربی به منظور کوچک‌تر کردن سینه‌ها، بهتر است روزانه 3 وعده غذایی اصلی و 2 میان‌وعده در برنامه غذایی خود داشته باشید. رعایت این وعده‌ها به کنترل گرسنگی کمک می‌کند و از پرخوری و خوردن خوراکی‌های مضر جلوگیری می‌کند. این کار همچنین می‌تواند متابولیسم شما را در سطح بهینه نگه دارد.
علاوه بر این، باید از غذاهای مضر مانند سرخ‌کردنی‌ها، فست‌فود و تنقلاتی مثل چیپس و پفک دوری کنید و در کل از غذاهای پرچرب خودداری نمایید. میزان کالری روزانه خود را کنترل کرده و رژیم غذایی مناسب خود را دنبال کنید.
ژنیکوماستی چه مشکلاتی برای فرد به دنبال دارد و چگونه می‌توان با آنها مقابله کرد؟
در ابتدا باید بگوییم که ژنیکوماستی ممکن است نشانه‌ای از مشکلاتی در کبد، کلیه یا به طور کلی سیستم غدد درون‌ریز باشد. بنابراین اگر با چنین مشکلی روبه‌رو شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید و درباره منشا مشکل خود بپرسید و در صورت نیاز مراحل درمانی را دنبال کنید.
بزرگی سینه در مردان معمولاً می‌تواند باعث احساس خجالت و ناراحتی شود. بسیاری از این افراد از حضور در مکان‌هایی مانند استخر یا حتی رختکن باشگاه برای تعویض لباس می‌ترسند. این مشکل می‌تواند بر روابط عاشقانه فرد اثر بگذارد و اعتماد به نفس او را در روابط زناشویی کاهش دهد.
با توجه به اینکه این عارضه در سنین بلوغ بسیار رایج است، ممکن است فرد تحت تمسخر هم‌سالان خود قرار بگیرد که این موضوع استرس و فشار روحی را در او افزایش می‌دهد.
پیشنهاد می‌شود که فردی که دچار ژنیکوماستی است، ابتدا با مراجعه به پزشک و یا استفاده از رژیم‌های مخصوص، سعی در درمان این مشکل کند. همچنین بهتر است از نظر روحی و روانی خود را تقویت کند تا در اعتماد به نفس، عملکرد و حضور در جامعه دچار مشکل نشود.
اگر شما نیز با این مشکل روبه‌رو هستید، می‌توانید آن را با دوستان، خانواده و هر کسی که متوجه آن شده است در میان بگذارید تا آنها از مشکل پزشکی شما باخبر شوند. ارتباط با افرادی که توانسته‌اند بر ژنیکوماستی غلبه کنند نیز از نظر ذهنی بسیار مفید خواهد بود.
همچنین بخوانید:
