دانستنی های پزشکی

علت پایین بودن هموگلوبین خون چیست + اهمیت هموگلوبین در بدن (2 نکته مهم)

بهترین آپلیکیشن آشپزی

“`html

هموگلوبین چیست؟

هموگلوبین یک پروتئین است که آهن زیادی دارد. هموگلوبین اکسیژن را از ریه‌ها می‌گیرد و آن را از طریق خون به سلول‌ها و بافت‌های بدن می‌برد. هر مولکول هموگلوبین می‌تواند چهار مولکول اکسیژن حمل کند.

یک وظیفه دیگر هموگلوبین، انتقال دی‌اکسید کربن (CO2) از سلول‌ها و بافت‌های بدن به ریه است. می‌توان سطح هموگلوبین خون را با آزمایش خون مشخص کرد. در برگه آزمایش خون، هموگلوبین معمولاً با اسامی Hb، HGB، Hg، یا Hgb نوشته می‌شود.

مقدار نرمال هموگلوبین در مردان بین 13.5 تا 18 گرم در دسی لیتر و در زنان بین 12 تا 16 گرم در دسی لیتر است و در کودکان بسته به سن متفاوت است.

در صورتی که سطح هموگلوبین بالاتر از 16.5 گرم در دسی لیتر باشد، می‌تواند نشانه غلیظ شدن خون یا پلی‌سیتمی باشد. همچنین، اگر سطح هموگلوبین کمتر از 12 گرم در دسی لیتر باشد، ممکن است نشان‌دهنده کم‌خونی باشد. کاهش هموگلوبین و کم‌خونی در حال حاضر بسیار شایع است (به ویژه در زنان و کودکان). بسیاری از افراد علائم کم‌خونی را نادیده می‌گیرند و معمولاً به دلیل کار زیاد یا تغییرات فصلی به آن توجه نمی‌کنند.

کاهش سطح هموگلوبین در خون می‌تواند اکسیژن رسانی به اندام‌های بدن را کاهش دهد و به بروز هیپوکسی در قلب، عضلات و مغز منجر شود. این موضوع در زنان به ویژه زنان باردار می‌تواند عوارض جدی‌تری ایجاد کند.

مانند: زایمان زودرس، مشکلات تغذیه جنین و حتی مرگ جنین و مادر در زمان زایمان طبیعی. بنابراین تشخیص به موقع کمبود هموگلوبین خون بسیار حیاتی است.

رایج‌ترین دلایل کاهش سطح هموگلوبین خون

  • کمبود هموگلوبین به دلیل کمبود آهن یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش هموگلوبین در خون است. این موضوع می‌تواند به دلیل جذب ناکافی آهن، مشکلات تغذیه یا خون‌ریزی باشد. قاعدگی، بارداری و زایمان نیز ممکن است منجر به کاهش آهن بدن شوند.
  • کمبود هموگلوبین به دلیل نرسیدگی ویتامین‌ها و مواد مغذی نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر بدن به اندازه کافی ویتامین B12 یا فولات (نوعی ویتامین) نداشته باشد، ممکن است شکل گلبول‌های قرمز خون تغییر کند و اکسیژن کمتری به بافت‌ها برسد.
  • کاهش تعداد گلبول‌های قرمز به دلیل مشکلات خودایمنی ممکن است اتفاق بیفتد؛ زیرا در این حالت سیستم ایمنی بدن به گلبول‌های قرمز حمله می‌کند و باعث کاهش آن‌ها می‌شود.
  • خون‌ریزی داخلی
  • کمبود هموگلوبین به دلیل وجود سلول‌های داسی شکل که یک نوع بیماری ژنتیکی هستند.
  • کاهش سطح هموگلوبین ممکن است به دلیل بیماری‌ها و مشکلاتی مانند بیماری‌های کلیوی، شیمی‌درمانی و سرطان باشد.

رایج‌ترین علائم کاهش سطح هموگلوبین خون

  • خستگی و بی‌حوصلگی دائمی

خستگی و بی‌حوصلگی همیشگی و نداشتن انرژی کافی برای انجام کارهای روزمره یکی از اولین نشانه‌های کمبود هموگلوبین در بدن است. دردهای استخوانی و کمر درد نیز می‌تواند از دیگر نشانه‌ها باشد.

  • رنگ پریدگی

یکی از شایع‌ترین نشانه‌ها از کاهش سطح هموگلوبین، رنگ پریدگی پوست است. این رنگ پریدگی به ویژه در پوست اطراف چشم‌ها بیشتر مشهود است زیرا این ناحیه دارای رگ‌های خونی زیادی است. تغییر رنگ دستان و ناخن‌ها نیز می‌تواند از علائم این مشکل باشد.

  • تنگی نفس

اگر هنگام انجام کارهای روزمره یا وقتی که پیاده‌روی می‌کنید و از پله‌ها بالا و پایین می‌روید، احساس کم‌نفسی می‌کنید، این می‌تواند نشانه دیگری از کاهش سطح هموگلوبین خون باشد. این مشکل به خاطر نبود اکسیژن کافی در بافت‌ها و سلول‌های بدن به وجود می‌آید.

  • درد قفسه سینه

درد قفسه سینه و تپش قلب نیز از دیگر علائم مرتبط با کاهش هموگلوبین خون می‌باشد.

“““html

این ممکن است نشانه ای از کاهش سطح هموگلوبین خون باشد. شما ممکن است صدا و تپش قلب خود را در زمان استراحت یا حتی وقتی که دراز کشیده اید، بشنوید. این مشکل به این خاطر است که زمانی که سطح اکسیژن بدن کاهش یافته است، قلب تلاش می کند تا خون بیشتری به سلول ها و بافت ها برساند.

  • احساس سوزن سوزن شدن / مورمور شدن / گزگز کردن

احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز کردن در دست ها و پاها می تواند نشانه ای از پایین بودن هموگلوبین خون باشد.

  • تمایل به خوردن چیزهای غیر معمول

بعضی از افرادی که هموگلوبین خونشان پایین است، ممکن است به خوردن چیزهای عجیب و غیر معمول تمایل پیدا کنند، مثل خوردن یخ، خاک یا حتی کاغذ.

  • مشکل در تمرکز

اگر نمی توانید به طور کامل روی موضوع یا کاری تمرکز کنید یا حافظه شما کاهش یافته است، این می تواند یکی از نشانه های کمبود هموگلوبین خون باشد. سردردهای بی دلیل هم ممکن است به همین دلیل باشد.

علت پایین بودن هموگلوبین خون چیست + اهمیت هموگلوبین در بدن (2 نکته مهم)

چه کسانی بیشتر در معرض کمبود هموگلوبین خون هستند؟

هر کسی ممکن است به این مشکل دچار شود، اما برخی افراد بیشتر در خطر هستند، مانند:

  • سالمندان
  • افرادی که رژیم غذایی مناسبی ندارند
  • زنان باردار
  • زنان و دختران به دلیل قاعدگی و از دست دادن خون در این دوره بیشتر در معرض کمبود هموگلوبین هستند
  • افرادی که ورزش های سنگین انجام می دهند
  • افرادی که بیماری های خودایمنی دارند
  • افرادی که به بیماری کبدی دچار هستند
  • افرادی که با مشکلات تیروئید مواجهند
  • افراد سیگاری و کسانی که به مواد مخدر وابسته هستند

مصرف ویتامین و مکمل ها برای افزایش جذب آهن

۱- مصرف مکمل آهن

  • مکمل های آهن می توانند گزینه خوبی برای افزایش میزان آهن در بدن شما باشند. با این حال، اگر بدن شما در جذب آهن مشکل دارد، ممکن است نیاز به روش های دیگری باشد.
  • انواع مختلفی از مکمل های آهن بدون نیاز به نسخه وجود دارد، که طبق تحقیقات نشان داده شده است که همه آن ها به اندازه کافی تاثیرگذار هستند.
  • نکته مهم این است که آن ها باید به صورت منظم مصرف شوند. مصرف قرص های آهن با معده خالی موجب جذب بهتر آن ها می شود، اما ممکن است باعث ناراحتی معده شود، پس بهتر است آن ها را با کمی غذا بخورید.
  • هرگز قرص های آهن را با آنتی اسید ها مصرف نکنید. داروهای قوی معده می توانند جذب آهن را مختل کنند.
  • اگر نیاز به آنتی اسید دارید، قرص های آهن را دو ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از مصرف آنتی اسید بخورید.

۲- سعی کنید اسید فولیک بیشتری مصرف کنید

  • اسید فولیک برای تولید سلول های خونی جدید ضروری است. اگر بدن شما نتواند به اندازه کافی سلول های قرمز خون تولید کند، می تواند باعث کاهش سطح هموگلوبین خون شود. می توانید اسید فولیک را از ویتامین ها، مکمل ها یا از طریق تغذیه مناسب تهیه کنید.
  • اغلب مولتی ویتامین هایی که در بازار موجود هستند، حاوی مقدار لازم روزانه اسید فولیک برای سلامتی هستند.
  • اگر برچسب بسته غلات صبحانه شما نشان دهد که ۱۰۰% نیاز روزانه به اسید فولیک را تامین می کند، یک کاسه از آن هر روز می تواند سطح هموگلوبین شما را افزایش دهد.
  • همه غلات صبحانه، حاوی ۱۰۰% نیاز روزانه به اسید فولیک نمی باشند. بنابراین بهتر است آن ها را با نوعی دیگر که اسید فولیک بیشتری دارند عوض کنید.

۳- مصرف ویتامین B6

  • ویتامین B6 به تولید هموگلوبین بیشتر در بدن کمک می کند. اگر سطح هموگلوبین شما پایین است، مصرف ویتامین B6 می تواند مفید باشد.
  • ویتامین B6 در مواد غذایی مختلفی مانند آووکادو، موز، مغزها، لوبیا، حبوبات، غلات کامل و گوشت ها یافت می شود.
  • “““html
    معمولا یافت می شود.

  • اگر شما بالای ۵۰ سال دارید با پزشک تان درباره نیازتان به B12 صحبت کنید. خیلی از افراد بالای ۵۰ سال مشکل جذب ویتامین B12 از غذاها را دارند.
  • اشخاص دارای بیماری های گوارشی و یا سابقه جراحی روده می بایستی در مصرف ویتامین B12 توجه کنند.

برخورد کردن با علت های معمول کمبود آهن

۱- به منظور کاهش خونریزی قاعدگی قرص های ضد بارداری بخورید

  • برخی زنان که قاعدگی سختی دارند به دنبال آن کم خونی را تجربه خواهند کرد و این می تواند سبب کاهش سطح هموگلوبین شود. تضمینی وجود ندارد که قرص های ضد بارداری در مورد همه عمل کند. اما خیلی از زنان فهمیده اند که این قرص ها به کاهش خونریزی قاعدگی کمک می کند.
  • قرص های ضد بارداری خیلی شما را در رابطه با کمی هموگلوبین فورا راحت نمی کند اما ممکن است به کاهش کمبود آهن ناشی از قاعدگی های سخت کمک کند.

۲- برای کنترل زخم های گوارشی آنتی بیوتیک استفاده کنید

  • زخم های گوارشی معمولا همراه با کاهش سطح هموگلوبین هستند چراکه سبب خونریزی ضعیف هستند. خیلی از زخم های گوارشی با یک درمان سه گانه و سه مرحله ای قابل درمان هستند. پرهیز از دو آنتی بیوتیک، بازدارنده پمپ پروتنی که پزشک تان برای شما تجویز می کند.
  • زخم های گوارشی تقریبا همیشه به دلیل باکتری اچ-پیلوری می باشد.
  • درمان عفونت باکتری اچ-پیلوری با آنتی بیوتیک می تواند به کاهش خونریزی که به خاطر آن عفونت ایجاد شده بوده کمک کند.

۳- بیماری سلیاک را شناسایی کنید

  • کمبود آهن با احتمال کمتری علائم بیماری سلیاک باشد که یک بیماری خود ایمنی است که به واسطه گلوتن سبب آسیب به قسمت های داخلی روده می شود. اگر نمی توانید دلیل کم خونی خود را بیابید، این می تواند دلیل خوبی برای این باشد که مبتلا به سلیاک هستید هر چند اگر چه علائم دیگری نداشته باشید. از دکتر بخواهید که از شما آزمایش برای سلیک بگیرد.
  • آسیب به قسمت های داخلی روده کوچک به این معنا است که جذب عناصر غذایی از جمله آهن به درستی انجام نمی شود.
  • اگر متوجه شده اید که بیماری سلیاک دارید، ناگزیر به استفاده از رژیم بدون گلوتن خواهید بود. پس از مدتی روده کوچک خوب خواهد شد و قادر به جذب آهن می شود.

۴- دارو های خود را چک کنید

  • برخی از داروهای خاص سبب کمبود آهن می شوند. درباره هر دارویی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید. اگر این داروها سبب تاثیر بر روی جذب آهن شده باشند، می توانید برای جذب جایگزین کردن داروهای دیگر با آن با پزشک تان مشورت کنید.
  • برخی داروها که ممکن است جذب آهن را دچار اشکال کند شامل برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد تشنج (فنیتوئین)، داروهای ایمنی‌کاه (متوتریکسات، آزاتیوپرین)، داروهای تنظیم ضربان قلب (پروکانیامید، کوئینیدین) و داروهای ضد لخته شدن خون (آسپرین، وارفارین، هپارین، کلوپیدوگرل).

۵- اگر از کم خونی پنهان رنج می برید، در مورد عمل جراحی مراقب باشید

  • سطوح هموگلوبین پایین اغلب به دلیل پایین بودن تعداد سلول های قرمز خون است. مقدار کم سلول های قرمز خون معمولاً با خونریزی های مداوم همراه است. منظور از خونریزی پنهان، خونریزی هایی است که مربوط به معده و روده است و بیمار از آن خبر ندارد و هیچ گونه حالتی که نشان دهنده آن باشد ندارد. و کاهش سلول های قرمز خون و یا تخریب آن ها با یک نرخ سریع پیش می رود.
  • تومورها، فیبروم‌ها و پولیپ‌هایی که خونریزی می‌کنند، توانایی شما برای تولید سلول قرمز خون را کاهش می‌دهند و یا سبب از بین رفتن مغز استخوان می‌شوند که باعث کم خونی و کاهش سطح هموگلوبین در برخی موارد می‌شود.
  • عمل جراحی و برداشتن تومور، پولیپ و یا فیبروم می‌تواند به کاهش و یا قطع خونریزی و مشکل پایین بودن سلول‌های قرمز خون که باعث کم خونی و به دنبال آن سطوح پایین هموگلوبین می‌شود، بیانجامد.

کمک های پزشکی برای هموگلوبین پایین

۱- علائم هموگلوبین پایین را شناسایی کنید

تنها پزشک می‌تواند سطوح پایین
“`

هموگلوبین را شناسایی کنید. پزشک شما برای اینکه بتواند تشخیص دقیقی بدهد، باید خون شما را آزمایش کند و بعد از آن فعالیت‌های دیگری را برای پیدا کردن دلیل پایین بودن هموگلوبین شما انجام دهد. اگر چندین نشانه از کمبود هموگلوبین دارید، بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

نشانه‌های رایج پایین بودن هموگلوبین شامل:

  • احساس ضعف و خستگی
  • تنگی نفس
  • ضربان قلب سریع یا نامنظم (تپش)
  • رنگ پریدگی در صورت یا لثه‌ها

۲- سطح هموگلوبین خود را ارزیابی کنید

تنها راه برای تشخیص میزان پایین بودن هموگلوبین شما، انجام آزمایش خون توسط پزشک است. اگر به طور مرتب نشانه‌هایی از پایین بودن هموگلوبین دارید، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا علت نشانه‌ها مشخص شود و درمان صورت گیرد.

  • پزشک شما معمولاً یک آزمایش خون کامل را ترتیب می‌دهد تا میزان پایین بودن هموگلوبین شما را بررسی کند.
  • برای این آزمایش، پزشک باید مقداری از خون شما را بگیرد. سوزن به بدنتان وارد می‌شود اما درد آن خیلی زیاد نیست و هر دردی که وجود دارد موقتی است.
  • مقدار نرمال هموگلوبین برای مردان بزرگسال بین ۲/۱۷ تا ۸/۱۳ g/dl است.
  • مقدار نرمال هموگلوبین برای زنان بزرگسال بین ۱/۱۵ تا ۱/۱۲ g/dl است.
  • اگر نتایج آزمایش خون پایین بودن هموگلوبین را نشان ندهد، پزشک شما ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های اضافی داشته باشد تا بفهمد چه مشکلات پزشکی دیگری ممکن است باعث علائم شما شده باشد.

۳- شرایط پزشکی دیگری که ممکن است باعث پایین بودن هموگلوبین باشد را بشناسید

مقدار پایین هموگلوبین می‌تواند به دلیل تعدادی از شرایط زیر باشد. هر بیماری یا وضعیتی که باعث کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون شما شود، می‌تواند موجب پایین آمدن هموگلوبین شود.

شرایط رایجی که می‌تواند منجر به پایین بودن هموگلوبین شود شامل:

  • کم خونی (آپلازی، کمبود آهن، کمبود ویتامین، و سلول‌های داسی شکل)
  • سرطان و برخی تومورهای غیرسرطانی
  • بیماری‌های مزمن کلیوی
  • طحال بزرگ شده
  • سیروز کبدی
  • بزرگ شدن غدد لنفاوی (هر دو نوع هاجکین و غیر هاجکین)
  • نقص در غدد تیروئید
  • خونریزی داخلی به دلیل مسمومیت
  • لوسمی (سرطان خون)
  • تومورهای چندگانه در مغز استخوان
  • پورفیری
  • واکنش به ویروس ایدز یا شیمی‌درمانی‌ها
  • مشکلات عروقی

برای اطلاعات بیشتر بخوانید:

سایت رضیم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا