عوارض جراحی برداشتن پروستات (پروستاتکتومی) چیست؟ (2 نکته مهم)

عمل جراحی پروستات به چه دلیلی انجام می‌شود؟

پروستات یک غده است که در زیر مثانه قرار دارد و به تکمیل سیستم باروری مردان کمک می‌کند، زیرا مایع حاوی اسپرم را تولید می‌کند.
عمل جراحی برای برداشتن کامل یا بخشی از این غده را پروستاتکتومی می‌نامند. دو دلیل اصلی برای انجام این جراحی، سرطان پروستات و بزرگ شدن آن یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات است.
آموزش‌های قبل از درمان اولین قدم در تصمیم‌گیری برای درمان است. تمامی انواع جراحی پروستات می‌توانند با بیهوشی عمومی (که بیمار کاملاً خوابیده و هیچ حسی ندارد) یا بیهوشی ناحیه‌ای (که قسمت پایین بدن بی‌حس می‌شود) انجام شوند. پزشک با توجه به وضعیت بیمار در مورد نوع بیهوشی تصمیم‌گیری می‌کند.

هدف‌های جراحی پروستات عبارتند از:

درمان بیماری،
حفظ جریان ادراری طبیعی،
حفظ توانایی نعوظ،
کاهش عوارض جانبی،
کاهش درد در زمان قبل، حین و بعد از عمل.

انواع جراحی پروستات

هدف جراحی پروستات به وضعیت بیماری بستگی دارد. برای مثال، اگر بیمار به سرطان پروستات مبتلا باشد، هدف از عمل، حذف بافت سرطانی است و در مورد بزرگ شدن پروستات، هدف بازگرداندن جریان طبیعی ادرار است.

پروستاتکتومی باز

این نوع جراحی به عنوان جراحی سنتی یا دسترسی باز شناخته می‌شود. جراح با ایجاد یک برش بر روی پوست، به پروستات و بافت‌های اطراف آن دسترسی پیدا می‌کند. دو نوع اصلی دسترسی در جراحی باز وجود دارد:

1. روش رتروپوبیک

در این روش، جراح برش را از پایین شکم ایجاد کرده و به پروستات دست پیدا می‌کند. در بیش‌تر موارد، فقط پروستات برداشته می‌شود، اما اگر نگرانی درباره سرایت سرطان به بافت‌های دیگر وجود داشته باشد، ممکن است برخی از غدد لنفاوی نیز برای نمونه‌برداری برداشته شوند.
اگر معلوم شود که سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است، جراح عمل را ادامه نداده و دیگر بافت‌های درگیر را خارج نمی‌کند.

2. روش پرینه‌ای

در این روش، جراح برشی بین مقعد و کیسه بیضه ایجاد کرده و پروستات را از این مسیر خارج می‌کند. این نوع عمل معمولاً زمانی انجام می‌شود که بیمار به بیماری دیگری مبتلا است و جراح نمی‌تواند از روش رتروپوبیک استفاده کند.
در این روش نمی‌توان غدد لنفاوی را برداشت. زمان جراحی در این روش کمتر از روش رتروپوبیک است، اما خطر ناتوانی در نعوظ در این روش بالاتر است.

روش لاپاراسکوپیک

این روش کم‌تهاجمی‌ترین روش برای دسترسی به پروستات است و شامل دو روش اصلی می‌باشد:

1. پروستاتکتومی رادیکال با لاپاروسکوپی

در این عمل، برش‌های بسیار کوچکی ایجاد می‌شود تا وسایل جراحی کوچک از آن‌ها عبور کنند و همچنین از لوله‌ای که به دوربین مجهز است، داخل بدن دیده می‌شود.

2. پروستاتکتومی رادیکال با لاپاروسکوپی با کمک ربات

در این روش، جراح با استفاده از یک بازوی رباتیک و مانیتور متصل به دوربین ربات، بدون دخالت دست عمل را انجام می‌دهد. این بازوی رباتیک توانایی maneuver و دقت بالاتری را فراهم می‌کند.
تفاوت خاصی بین این روش‌ها وجود ندارد، اما روش لاپاراسکوپیک با کمک ربات فوایدی دارد:

• درد کمتر،
• زمان بستری کوتاه‌تر،
• زمان بهبودی سریع‌تر،
• خون‌ریزی کمتر.

علاوه بر این، در روش‌های رباتیک، تسلط بیشتری بر کنترل مثانه و کاهش زمان بستری وجود دارد.

جراحی لیزری پروستات

این نوع جراحی به بهبود جریان ادراری کمک می‌کند و بزرگی خوش‌خیم پروستات را بدون نیاز به ایجاد برش‌های بزرگ در سطح بدن درمان می‌کند. در این روش، جراح یک اسکوپ فیبر نوری را از طریق مجرای پیشابراه عبور داده و…

“`html

توسط لیزر برش می دهند.

جراحی اندوسکوپیک

در این روش نیز مانند جراحی با لیزر، هیچ برشی در سطح بدن ایجاد نمی‌شود. جراح با استفاده از یک لوله بلند و نرم که از نوک آلت عبور می‌کند، قسمتی از بافت پروستات را برش می‌زند. این روش یکی از کم‌خطرترین روش‌های جراحی پروستات به شمار می‌آید و برای گشاد کردن پیشابراه انجام می‌شود.

برداشتن پروستات از طریق پیشابراه (TURP)

متداول‌ترین روش جراحی برای بزرگ شدن پروستات که به آن هیپرپلازی خوش‌خیم می‌گویند، برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری (TURP) است. در این روش، قسمتی از پروستات که بزرگ شده با استفاده از یک سیم حلقوی در طی جراحی بریده می‌شود و پس از جراحی این بخش‌ها به داخل مثانه رفته و از آنجا تخلیه می‌شوند.

برش پروستات از طریق پیشابراه (TUIP)

این جراحی شامل ایجاد برش‌های کوچکی است که برای باز کردن پیشابراه در پروستات و گردن مثانه انجام می‌شود.

پس از عمل جراحی چه اتفاقی می‌افتد؟

قبل از اینکه بیهوشی تمام شود، جراح یک سوند فولی را برای راحتی خروج ادرار از مثانه قرار می‌دهد. این کاتتر باید به مدت ۵ روز تا یک هفته در مثانه بماند.
به طور کلی، بستری بیمار بعد از جراحی معمولاً چند روز بیشتر طول نمی‌کشد و اگر مشکلی وجود نداشته باشد، بیمار می‌تواند ۲۴ ساعت پس از عمل مرخص شود. به جز نوع عمل جراحی، معمولاً درد در ناحیه برش برای چند روز ادامه دارد. ممکن است علائم زیر پس از عمل ظاهر شود:

• وجود خون در ادرار
• عدم توانایی در کنترل ادرار
• تحریکات ادراری
• عفونت مجرای ادراری
• التهاب پروستات

این علائم معمولاً پس از چند روز تا چند هفته نرمال است و زمان بهبودی به نوع و طول عمل، وضعیت عمومی بیمار و رعایت دستورات پزشکی بستگی دارد.

عوارض کلی جراحی پروستات

تمامی روش‌های جراحی ممکن است با برخی عوارض همراه باشند. این عوارض می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

واکنش به ماده بیهوشی
خونریزی
عفونت در محل عمل
آسیب به دیگر ارگان‌ها
ایجاد لخته‌های خونی
علائمی که نشان‌دهنده عفونت است، شامل تب و لرز، تورم یا ترشح از محل برش جراحی
مشکلات ادراری: که شامل احساس درد هنگام ادرار، سختی در ادرار کردن و بی‌اختیاری ادراری است. این مشکلات معمولاً خود به خود طی ۲ هفته تا چند ماه برطرف می‌شود و نادر است که برای همیشه باقی بماند.
مشکل در نعوظ: نداشتن نعوظ در ۸ تا ۱۲ هفته پس از جراحی طبیعی است. اگر آسیب عصبی وجود داشته باشد، احتمال بروز مشکلات نعوظ در درازمدت وجود دارد. برخی از مردان به کاهش جزئی طول آلت به خاطر کوتاه شدن مجرای پیشابراه اشاره کرده‌اند.
احتمال تجمع مایع در غدد لنفاوی (لنف‌نودها) در ناحیه تناسلی یا پاها و همچنین پیشرفت به طرف فتق کشاله ران ممکن است که می‌توانند باعث درد و تورم شوند، اما هر دو مورد با درمان قابل بهبودی هستند.

چه کارهایی باید پس از جراحی انجام شود؟

محل زخم جراحی را تمیز نگه دارید. برای یک هفته رانندگی نکنید. به مدت ۶ هفته از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. همچنین سعی کنید از پله‌ها کم‌تر استفاده کنید. از غوطه‌ور شدن در استخر و سونای آب گرم بپرهیزید. هر ۴۵ دقیقه نوع نشستن خود را عوض کنید. از درمان‌های توصیه‌شده برای کاهش درد بهره بگیرید.
همچنین، توجه به حرکات روده در ۲ الی ۳ روز بعد از جراحی مهم است. برای جلوگیری از یبوست، مایعات کافی بنوشید، فیبر به وعده‌های غذایی خود اضافه کنید و ورزش‌های سبک انجام دهید. همچنین برای کاهش سوزش ادرار و بهبود کنترل ادرار از مصرف مواد تحریک‌کننده مثانه مانند فلفل، ادویه، ترشی و غذاهای تند خودداری کنید.