عوارض دیگوکسین چیست؟ (2 نکته مهم)

دیگوکسین (Digoxin)

با رضیم همراه باشید تا با داروی دیگوکسین گلیکوزید قلبی بیشتر آشنا شوید.

اشکال دارویی قرص دیگوکسین

دیگوکسین به شکل‌های مختلف مانند قرص، الگزیر، قطره و آمپول موجود است و این دارو برای تقویت قدرت قلب تجویز می‌شود تا به عنوان یک تلمبه عمل کند. این دارو با افزایش تعداد و ریتم ضربان قلب، به بهبود گردش خون کمک کرده و مشکلاتی مانند تنگی نفس و ورم دست‌ها و پاها را کاهش می‌دهد.

مکانیسم اثر داروی دیگوکسین

دیگوکسین کارایی انقباضی قلب را افزایش می‌دهد و در عین حال هدایت الکتریکی آن را کاهش می‌کند. به احتمال زیاد این تاثیر به خاطر متوقف کردن فعالیت پمپ مبادله یون‌های سدیم و پتاسیم در سلول‌های قلب است. با انسداد این پمپ، میزان سدیم در داخل سلول افزایش یافته و در نتیجه فعالیت پمپ سدیم/کلسیم افزایش می‌یابد. این فرایند سبب افزایش سطح کلسیم در سلول‌های قلب شده و کارایی انقباضی آنها را افزایش می‌دهد. همچنین دیگوکسین باعث کاهش سرعت هدایت الکتریکی قلب و افزایش دوره تحریک‌ناپذیری گره دهلیزی ـ بطنی می‌شود.

چگونگی مصرف داروی دیگوکسین

دیگوکسین معمولاً هر روز یک‌بار تجویز می‌شود و بهتر است هر روز در همان ساعت مشخص مصرف گردد. توصیه می‌شود که دارو در صبح و با معده خالی مصرف شود تا فراموش نشود. اگر صبحانه‌ای مدنظر دارید، باید دیگوکسین را حداقل یک ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از صبحانه مصرف کنید، زیرا مواد موجود در برخی غلات می‌توانند جذب آن را کاهش دهند. قبل از مصرف دیگوکسین، حتماً نبض خود را به مدت یک دقیقه بشمارید. اگر نتوانید این کار را انجام دهید، از پزشک یا پرستار درخواست کنید که به شما یاد بدهند. اگر نبض شما ۶۰ یا کمتر بود، قبل از مصرف دارو با پزشکتان مشورت کنید. اگر دیگوکسین مایع مصرف می‌کنید، فقط از قطره‌چکان مخصوصی که در جعبه دارو وجود دارد برای اندازه‌گیری استفاده کنید و دقیقاً به دستورات پزشک عمل کنید.

اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید و ظرف ۴ ساعت به یاد آورید، می‌توانید آن را مصرف کنید. در غیر این صورت، نوبت فراموش شده را از قلم بیندازید و به برنامه عادی مصرف داروهای خود بازگردید و هرگز مقدار دارو را دو برابر نکنید. اگر به هر دلیلی دارو را برای چند نوبت متوالی مصرف نکرده‌اید، قبل از شروع دوباره دارو با پزشک مشورت کنید.

موارد مصرف داروی دیگوکسین

دیگوکسین یکی از قدیمی‌ترین داروهای ضدآریتمی است و برای درمان نارسایی قلبی و آریتمی فوق بطنی (به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. اثر کلی این دارو تقویت کارایی عضلانی افراد مبتلا به نارسایی قلبی است.

موارد منع مصرف داروی دیگوکسین

این دارو در شرایطی مانند بلوک کامل و متناوب قلب، بلوک درجه دومی از نوع دهلیزی-بطنی و…

“““html

آریتمی‌ فوق‌ بطنی‌ که به خاطر سندرم‌ W-P-W، کاردیومیوپاتی‌ انسدادی هیپرتروفیک (جز در موارد فیبریلاسیون دهلیزی که با نارسایی قلب همراه است و باید با احتیاط مصرف شود) یا علائم مسمومیت ناشی از مصرف قبلی داروهای حاوی دیگوکسین به وجود آمده، نباید استفاده شود.

این دارو در موارد زیر باید با احتیاط بیشتری مصرف شود: سکته‌ قلبی اخیر، سندرم‌ سینوسی بیمار، کم‌کاری تیروئید، مشکل در کار کلیه، کمبود کلسیم، پتاسیم و منیزیم در خون، زیاد بودن کلسیم و پتاسیم در خون، گلومرولونفریت، حساسیت زیاد سینوس‌ کاروتید، بیماری‌های شدید ریوی یا میکسدما، تنگی‌ زیر آئورت‌ هیپرتروفیک با علت نامشخص. در بیماران‌ سالخورده یا آن‌هایی که از دستگاه‌ ضربان‌ ساز مصنوعی استفاده می‌کنند، تنظیم دقیق‌ مقدار مصرف‌ دارو ضروری است زیرا ممکن است دچار مسمومیت شوند.

هشدارها و عوارض جانبی دیگوکسین

اگر هر کدام از نشانه‌های زیر را مشاهده کردید، مصرف دیگوکسین را قطع کنید و با پزشک تماس بگیرید: بی‌اشتهایی، اسهال، تهوع، استفراغ، گیجی، تاری دید (مشاهده هاله زرد متمایل به سبز اطراف چراغ‌ها)، ورم در دست‌ها و پاها، تنگی نفس، افزایش وزن ناگهانی (۱.۵ کیلوگرم در ۲۴ ساعت) و تپش قلب (احساس تپش شدید قلب در قفسه‌ سینه) یا نبض کمتر از ۶۰ در دقیقه.

موارد احتیاط

• اگر یکی از موارد زیر را دارید، قبل از مصرف دیگوکسین به پزشک اطلاع دهید:
• حساسیت به دیگوکسین
• بارداری یا شیردهی
• مصرف داروهای دیگر؛ به ویژه دیگه داروهای دیژیتالیس یا داروهای قلبی دیگر (آمیودارون، مسدودکننده‌های کانال کلسیمی، پروپافنون، کینیدین)؛ داروهای فشار خون (مسدودکننده‌های کانال کلسیمی)؛ مهارکننده‌های اشتها (قرص‌های کاهش وزن، آمفتامین‌ها)؛ داروهای آسم، سرفه، سرماخوردگی و سینوزیت؛ داروهای کاهش کلسترول (کلستیرامین، کلستیپول)؛ داروهای مدر و داروهایی که باعث دفع پتاسیم از بدن می‌شوند؛ و داروهای حاوی پتاسیم
• سابقه یا ابتلا به بیماری‌های کلیوی
• هنگام مصرف دیگوکسین، توصیه می‌شود:
• مستقیماً به پزشکان مراجعه کنید تا بهبودتان را زیر نظر داشته باشند.
• یک برگه شناسایی پزشكی داشته باشید كه نشان ‌دهد دیگوكسین مصرف می‌كنید.
• دیگوکسین را دور از دسترس كودكان و در مكانی خنک و دور از نور مستقیم و رطوبت نگهداری کنید (در غیر این صورت داروی شما خراب می‌شود).
• دیگوکسین تاریخ‌گذشته را، در توالت دور از دسترس كودكان، دور بیندازید.
• قرص‌های ۲۵% میلی‌گرم دیگوکسین کوچک و سفید هستند و شبیه برخی از قرص‌های مدر می‌باشند. مراقب باشید آنها را با هم اشتباه نكنید. بهتر است هرگز قرص‌های مختلف را داخل یک ظرف مخلوط نکنید.
• در زمان مصرف دیگوکسین، نباید شکل دارو، مثلاً قرص و کپسول، را تغییر دهید. زیرا اگرچه تعداد دارو یکسان باشد، اشکال مختلف دارویی به مقادیر متفاوتی جذب می‌شوند.
• اگر در حال مصرف یک داروی مدر دفع‌کننده پتاسیم هستید، باید مکمل پتاسیم خود را حذف کنید. اگر بدنتان پتاسیم کافی نداشته باشد، ممکن است مسمومیت با دیگوکسین رخ دهد. اگر نمی‌توانید مکمل پتاسیمی مصرف کنید، از پزشک بخواهید نوع دیگری از دارو را به شما تجویز کند.

توصیه‌ها

• دوره درمان باید کامل شود و دارو هر روز در زمان مشخص مصرف شود.
• اگر یک نوبت مصرف دارو فراموش شد، اگر بعد از ۱۲ ساعت یادآوری شود، به هیچ وجه آن نوبت را مصرف نکنید و مقدار مصرف بعدی نیز دو برابر نگردد. اگر به مدت دو روز یا بیشتر مصرف دارو فراموش شود، باید به پزشک مراجعه شود.
• در صورت…

“`

• هر علامتی از مسمومیت مثل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، کاهش اشتها یا نبض خیلی کم، باید به پزشک اطلاع داده شود.
• نباید بدون دستور پزشک از داروهای دیگر استفاده کرد.
• مقدار دیگوکسین باید بر اساس نیاز هر بیمار تعیین شود. این مقدار باید بر اساس وزن بدن بدون چربی محاسبه شود، چون این دارو به بافت چربی نمی‌رود.
• تزریق وریدی دارو بهتر از تزریق عضلانی است. تزریق وریدی باید حداقل 5 دقیقه طول بکشد. تزریق عضلانی فقط زمانی انجام می‌شود که نتوان دارو را به صورت خوراکی یا وریدی مصرف کرد.
• اگر شکل دارو از تزریقی به خوراکی تغییر کند، ممکن است نیاز باشد مقدار مصرف آن تنظیم شود.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی