عواملی که باعث خرابی دندان ها میشود (2 نکته مهم)

شناخت علل پوسیدگی دندان

دندان به چه علت پوسیده می‌شود؟ با رضیم همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانید.

آیا می‌دانید یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث پوسیدگی دندان در کودکان می‌شود، اشتباهاتی است که والدین آن‌ها انجام می‌دهند؟

اگر شما هم فکر می‌کنید که کودک شما باید پس از هر وعده غذایی بلافاصله دندان‌هایش را مسواک بزند و میوه برای دندان‌هایش مفید است، این مطلب را از دست ندهید.

ایجاد پوسیدگی به عوامل زیر بستگی دارد:

1) عوامل ژنتیکی: این شامل جنس دندان‌ها، نوع و ترکیبات مینا و عاج دندان، موقعیت دندان‌ها در دهان، میزان و نوع بزاق و وجود شیارها و حفرات در تاج دندان است.

2) رژیم غذایی و سبک زندگی

3) رعایت بهداشت دهان و دندان

پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی است و بر اساس گزارش‌ها، 5 برابر شیوع بیشتری نسبت به بیماری آسم دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد کودکانی که والدین آن‌ها حداقل تا مقطع لیسانس تحصیل کرده‌اند، کمتر از کودکانی که والدین آن‌ها تحصیلات کمتری دارند دچار پوسیدگی دندان می‌شوند.

برای درک بهتر، ابتدا باید بدانیم که چطور پوسیدگی به وجود می‌آید.

برای ایجاد پوسیدگی دندان، چهار عامل لازم است:

1- باید دندانی در دهان وجود داشته باشد.

2- وجود میکروب‌ها ضروری است.

3- وجود مواد قندی، هر چیزی که حاوی قند باشد یا به قند تبدیل شود مانند نان.

4- زمان: هر کس باید دندانی داشته باشد، میکروبی وجود داشته باشد و قندی مصرف کند، همچنین باید زمان کافی برای میکروب باشد تا قند را به اسید تبدیل کند و در دندان‌ها پوسیدگی ایجاد کند. زمانی که ما دندان‌های خود را مسواک می‌زنیم، زمان را کاهش می‌دهیم. یعنی اگر میکروب‌ها نیاز داشته باشند تا زمان زیادی بگذرد تا قند را مصرف کنند و اسید تولید کنند، با مسواک زدن این قند و میکروب‌ها از بین می‌روند و زمان کافی برای آن‌ها کمتر می‌شود. بنابراین پوسیدگی دندان نمی‌تواند بدون این عوامل به وجود بیاید.

نشانه‌های پوسیدگی دندان

زمانی که یک دندان دچار پوسیدگی می‌شود، ممکن است یکی یا چند مورد از نشانه‌های زیر را داشته باشد:

• تغییر رنگ مینای دندان؛ در محل پوسیدگی، مینا ممکن است قهوه‌ای یا سیاه شود.
• سوراخ شدن دندان؛ گاهی اوقات میزان این آسیب کم است و تنها با معاینه دقیق مشخص می‌شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می‌رود طوری که شخص فکر می‌کند دندانش شکسته است.
• حساسیت یا درد هنگام خوردن غذاهای سرد، گرم، ترش و شیرین.
• حساسیت یا درد وقتی دندان‌ها را به هم فشار می‌دهیم.
• بوی بد دهان که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از آن‌ها پوسیدگی دندان‌هاست.
• گیر کردن مواد غذایی بین دندان‌ها و پاره شدن نخ دندان؛ پوسیدگی بین دندانی ممکن است باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندان‌ها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود.

شناخت علل پوسیدگی دندان

خیلی از افراد می‌گویند که به طور مرتب مسواک می‌زنند و از نخ دندان هم استفاده می‌کنند، ولی باز هم دندان‌هایشان پوسیده می‌شود. این چرا اتفاق می‌افتد؟

یکی از دلایل پوسیدگی دندان این است که شاید فرد فقط مسواک می‌زند، اما در عین حال دائم آبنبات می‌خورد و یا آدامس می‌چسباند و قند را در دهان نگه می‌دارد. همچنین ممکن است نوشابه‌های گازدار بنوشد که در آن‌ها هم قند و هم اسید وجود دارد. یا ممکن است به طور مکرر آبنبات و چیزهایی که قند دارند مصرف کند. اگر هنگام نوشیدن نوشابه با نی، نی را بین دندان‌ها قرار دهید، پوسیدگی خیلی بیشتر می‌شود، چون نوشابه در کناره دندان‌ها می‌ماند. بهتر است نی را در گوشه دهان قرار دهید.

بهترین نوع تغذیه برای داشتن دندان‌های سالم چیست؟

بعد از سن ۱۲ سالگی، تغذیه تاثیر زیادی بر روی دندان‌ها ندارد. قبل از این سن باید غذاهایی پر از کلسیم و ویتامین خورده شود. لبنیات برای دندان‌ها خیلی مهم است. بدترین چیز برای دندان، خوراکی‌های چسبناک هستند که روی دندان‌ها می‌مانند، مانند گز و سوهان. برای بچه‌هایی که دندان‌هایشان کامل شده، مادر باید با استفاده از پنبه دندان‌ها را تمیز کند.

چرا دندان‌ها با بالا رفتن سن شل و لق می‌شوند؟

در واقع، هیچ دندانی با بالا رفتن سن شل نمی‌شود. افراد در سنین بالاتر ممکن است کمتر به بهداشت دندان‌هایشان توجه کنند و همین موضوع می‌تواند باعث تجمع جرم‌ها شود که موجب از بین رفتن دندان‌ها می‌شود. اما اگر کسی به خوبی از دندان‌هایش مراقبت کند، دندان‌های سالمی خواهد داشت.

مقاومت شخص و دندان

در دهان هر نفر، یک سری عوامل دفاعی وجود دارد که به جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند. وضعیت بزاق دهان، شکل دندان‌ها، و نحوه قرارگیری آن‌ها می‌تواند روی میزان پوسیدگی تاثیر بگذارد. بعضی افراد ممکن است به صورت ارثی یا به دلایل دیگر در برابر عوامل آسیب‌رسان مقاومت بیشتری داشته باشند. این مقاومت می‌تواند دائم یا موقتی باشد. با این حال، دو عامل اصلی یعنی میکروب‌ها و مواد قندی، باعث ایجاد پوسیدگی هستند. اما می‌توان با برخی روش‌ها، دندان‌ها را مقاوم‌تر کرد. یکی از این روش‌ها تأمین فلوراید به دندان‌هاست که مقاومت آن‌ها را در برابر پوسیدگی افزایش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

حالا که با نحوه ایجاد پوسیدگی دندان آشنا شدیم و از مواد و عوامل موثر بر آن مطلع هستیم، باید نکات لازم را رعایت کنیم تا دندان‌های سالمی داشته باشیم.

به نکات زیر توجه کنید:

1) نوع دندان و عوامل ژنتیکی که ما نمی‌توانیم بر آنها کنترل داشته باشیم. افرادی که دندان‌های ضعیف‌تری دارند باید بیشتر به موارد دیگر توجه کنند.

2) کنترل رژیم غذایی و آنچه می‌خوریم.

3) رعایت بهداشت دهان و دندان از جمله مسواک زدن به شکل منظم و درست و استفاده از نخ دندان.

(برای اطلاعات بیشتر به صفحات “روش مسواک زدن” و “روش استفاده از نخ دندان” مراجعه کنید.)

4) مراجعه مکرر و منظم به دندانپزشک و انجام چکاپ‌های دقیق.

دندانپزشک با دقت و حوصله، دندان‌ها را معاینه کرده و در صورت نیاز، عکس‌برداری انجام می‌دهد. او می‌تواند مشکلاتی مانند پوسیدگی‌ها و خرابی‌های دندان را شناسایی کند، به ویژه پوسیدگی‌های مخفی که معمولاً در بین دندان‌ها پیشرفت می‌کنند. او شما را از وضعیت دندان‌هایتان مطلع می‌کند و برای درمان و پیشگیری اقدام می‌نماید.

این موضوع برای جلوگیری از پوسیدگی‌های وسیع و مخفی دندان که ممکن است منجر به از بین رفتن دندان یا نیاز به درمان ریشه (روت کانال) شود، بسیار حائز اهمیت است. این پوسیدگی‌ها ممکن است هیچگونه علامتی مانند درد یا سیاه شدن دندان نداشته باشند.

به یاد داشته باشید که هرگز نباید منتظر درد دندان بمانید. چرا که پوسیدگی ممکن است به مرور زمان بسیار پیشرفت کند و حتی به عصب دندان برسد بدون اینکه علامتی ایجاد کند. همچنین، هر دردی هم به این معنا نیست که نیاز به درمان روت کانال دارید. (برای توضیحات بیشتر به صفحه “عصب‌کشی چیست؟” مراجعه کنید.)

به وضوح مشخص است که:

تشخیص به موقع هر نوع پوسیدگی و مشکل در لثه و اقدام به درمان به موقع می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد، روند درمان را آسان‌تر کند و به طول عمر بیشتر دندان کمک کند.

جمع‌آوری شده از مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی