فواید نبات – خاصیت معجزه آسای نبات (2 نکته مهم)

از خواص نبات بیشتر بدانید

تاریخچه نبات

در مورد تاریخچه‌ی نبات اطلاعات دقیقی نداریم، اما مشخص است که این ماده غذایی نخستین بار در ایران و هند استفاده شده است. کلمه‌ی «نبات» به معنای «گیاه» است و به طرز استفاده‌ی ایرانیان و مصریان از گیاهان دارویی برمی‌گردد.

تفاوت نبات با قند و شکر

از نظر ساختار، نبات، قند و شکر تفاوتی ندارند و تنها اندازه‌ی بلورهای آن‌ها متفاوت است. شکر از بلورهای کوچکی به نام «ساکارز» درست شده است. حبه‌ی قند از همان بلورهای کوچک تشکیل شده اما زیاد به هم چسبیده‌اند. ممکنی است که حبه‌های قند دارای بلورهای ریزی باشند. نبات هم از ساکارز تشکیل می‌شود ولی بلورهای آن بزرگ‌تر و قابل مشاهده‌تر هستند.

نبات از طریق رشد بلورهای ریز قند در آب قند غلیظ تهیه می‌شود. به همین دلیل وسط آن یک نخ وجود دارد که بلورها روی آن رشد می‌کنند و در وسط محلول معلق می‌مانند.

مواد اولیه در شکر، قند و نبات یکسان است، اما شکل فیزیکی بلورهای آن‌ها متفاوت است. به این دلیل، خاصیت قند و شکر با خاصیت نبات فرق دارد و نبات نظام گرمتری دارد.

بنابراین نبات در مشکلاتی مانند دل‌درد و نفخ مفید است. برخی آزمایش‌ها نشان داده‌اند که نبات در بهبود این علائم موثر است، اما متأسفانه تحقیقات علمی کافی در این زمینه انجام نشده است تا مشخص شود بلورهای نبات چه تأثیری بر بدن دارند.

واقعیت این است که حتی اگر ترکیب شیمیایی مواد مشابه باشد، اما شکل فیزیکی آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. مثلاً قند در هر شکلی که باشد، قند است، مگر اینکه بسوزد. یک مثال دیگر یخ و آب است. هر دو از یک ماده تشکیل شده‌اند، اما یخ خاصیت ضدالتهابی دارد در حالی که آب چنین خاصیتی ندارد. بخار آب و آب هم همین طورند؛ هر سه یک جنس هستند اما خواص متفاوتی دارند.

همچنین بخوانید:

گاهی قند یا نبات را گرم کرده و به اصطلاح می‌سوزانند. در این صورت، خواص آن تغییر می‌کند. قند یک ماده شیمیایی است که از هیدروژن، کربن و اکسیژن تشکیل شده است. وقتی قند می‌سوزد، کاراملیزه شده و به ماده‌ای قهوه‌ای تبدیل می‌شود که از حرارت دادن قند به دست می‌آید. این ماده قهوه‌ای، کارامل نامیده می‌شود و از نظر شیمیایی و مزه با قند متفاوت است.

نبات سوخته هم همین وضعیت را دارد. بلورهای نبات وقتی می‌سوزند، به ماده‌ای قهوه‌ای مایل به سیاه تبدیل می‌شوند که مزه‌ای بین تلخی و شیرینی دارد و یکی از کاربردهای آن در طب سنتی برای درمان کودکانی است که دچار اسهال هستند.

با این وجود، افراد نباید از مقدار معمول نبات بیش از حد استفاده کنند، زیرا مصرف بیش از حد هر چیزی می‌تواند برای بدن مضر باشد، حتی اگر آن ماده ویتامین باشد. بنابراین، مصرف قند، شکر و نبات باید به حد متعارف باشد، به‌ویژه برای افرادی که قندخون بالا دارند.
نبات

مشخصات نبات خوب

یک نبات خوب باید شیرین، سفید یا زعفرانی و دارای بلورهای بزرگ و شفاف باشد و نباید مواد اضافه مانند جوهر قند داشته باشد. بهترین ویژگی نبات با کیفیت، شفافیت بلورهای آن است.

انواع نبات

شاخه نبات

این نوع نبات از بلورهای شکر تشکیل شده که به دور یک نخ پنبه‌ای جمع شده است.

نبات چوبی

این نبات بلورهایی دارد که به دور یک چوب شکل می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های خاص نبات چوبی این است که چوبی که در آن استفاده می‌شود، کاملاً بهداشتی است (چون سه بار جوشانده می‌شود) و برخلاف نی‌های پلاستیکی که می‌توانند خطرناک باشند، ناسالم نیست.

نبات دندانه

این نوع همانند نگین نبات است و به خاطر شکنندگی بالایی که دارد، هنگام بسته‌بندی خرد می‌شود. این نوع نبات به راحتی در چای و نوشیدنی‌های گرم حل می‌شود و برای استفاده خانگی و در مؤسسات مختلف مناسب است. یکی از مزایای آن این است که نیازی به شکستن ندارد و به راحتی قابل مصرف است و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است.

نبات مخلوط

این نوع شامل تکه‌های نباتی است که در کف و دیواره‌ی پاتیل‌ها تشکیل می‌شود، و به خاطر غلظت بالا و شکل نامنظمش بیشتر به صورت فله فروخته می‌شود.

پرده نبات

این نوع نبات بر روی پاتیل‌ها شکل می‌گیرد و از نظر کیفیت و مقدار زعفران با دیگر نبات‌ها هیچ تفاوتی ندارد. از ویژگی‌های بارز آن، نازکی و ترد بودن آن است.

پودر نبات

این پودر شامل ریزه‌های نبات است که کمی بزرگ‌تر از شکر درشت بوده و به راحتی حل می‌شود. پودر نبات برای هتل‌ها، کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها، منازل، هنگام سفر و محل کار خیلی مناسب است.

خواص درمانی نبات

• نبات به عنوان یک ماده مغذی، نشاط‌آور، ضد نفخ، ملین و ادرارآور شناخته می‌شود.

• نبات تهیه‌شده از نیشکر کمک می‌کند تا غذا سریع‌تر هضم شود.

• نبات زعفرانی می‌تواند به تسکین درد معده و دردهای ناشی از انقباض عضلات کمک کند.

• در گذشته، به افراد مسن که دچار کم‌حواسی می‌شدند، چای نبات و آب جوش نبات داغ توصیه می‌شد.

• برای درمان تنگی نفس، تپش قلب و مشکلات روده بزرگ نیز کاربردهای متنوعی دارد.

• نبات داغ در تسکین دردهای کمر و شکم بسیار مؤثر است.

• مصرف مرتب نبات و چای نبات پیشنهاد می‌شود تا به رفع مشکلاتی مانند بلغم و نقرس کمک کند.

• افرادی که دچار تکرر ادرار هستند، توصیه می‌شود مقداری نبات در دهان خود بگذارند و به آرامی آب آن را فرو برند. این روش در طب سنتی بسیار تاکید شده است.

. یکی از فواید نبات، جلوگیری از خواب آلودگی، بخصوص هنگام رانندگی است.

سایر خواص نبات

نبات نسبت به آبنبات‌ها خاصیت ملین و ضد نفخ بیشتری دارد و ترکیب آن مشابه قند و شکر، از نوع ساکاروز است. نبات دمای گرم‌تری دارد و اگر سوخته شود، تبدیل به ماده‌ای قهوه‌ای مایل به سیاه با طعم تلخی می‌شود که برای درمان اسهال مفید است.

به دلیل ساکارز بالای آن، به سرعت جذب بدن می‌شود و به تقویت عضلات کمک می‌کند. اگر قطعه‌ای از آن در دهان گذاشته شود و مکیده شود، سرفه را قطع و خشونت صدا را برطرف می‌کند.

به طور کلی، نبات از نظر تغذیه‌ای بسیار مغذی، نشاط‌آور، ضد نفخ، ملین و ادرارآور است. در گذشته نیز برای درمان درد شکم، چای نبات تجویز می‌شد. نبات زعفرانی به رفع خستگی‌های شدید جسمی و ذهنی کمک می‌کند و نوشیدنی‌های گرم مانند چای نبات باعث ایجاد آرامش و نشاط می‌شود.

یکی از خواص مهم نبات، جلوگیری از جاری شدن آب دهان به ویژه در خواب است، بنابراین برای افرادی که این مشکل را دارند، توصیه می‌شود از انواع مختلف نبات، به‌ویژه نبات زعفرانی و سفید، در نوشیدنی‌های گرم استفاده کنند. چای نبات می‌تواند به خوبی این مشکل را حل کند.