فولینیک اسید چیست و چرا تجویز می شود؟ (2 نکته مهم)
موارد مصرف و عوارض فولینیک اسید
فولینیک اسید (Folinic Acid) یا لوکوورین، نوعی فرم فعال اسید فولیک است و به عنوان داروی ضدسم برای درمان مسمومیت ناشی از داروهایی که به نوعی با اسید فولیک رقابت می‌کنند، مثل پیریمتامین و متوترکسات، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فولینیک اسید برای جلوگیری از مسمومیت‌های شدید ناشی از مصرف زیاد متوترکسات یا درمان با دوزهای بالای این دارو کاربرد دارد. همچنین برای درمان کم‌خونی‌های مگالوبلاستیک که ناشی از مشکلات تغذیه‌ای، بارداری یا شیردهی است و نمی‌توان آن را با اسید فولیک معمولی درمان کرد، استفاده می‌شود.
اشکال دارویی: به صورت تزریق (پودر قابل تزریق)
مکانیسم اثر فولینیک اسید
فولینیک اسید ممکن است با رقابت برای ورود به سلول‌ها، اثر متوترکسات را بر روی سلول‌های مغز استخوان و دستگاه گوارش کاهش دهد، اما به نظر می‌رسد که تأثیری در کاهش مسمومیت‌های کلیوی ناشی از مصرف متوترکسات نداشته باشد.
فارماکوکینتیک فولینیک اسید
فولینیک اسید به سرعت پس از مصرف خوراکی جذب می‌شود و مقداری از آن از سد خونی-مغزی عبور می‌کند و در کبد جمع می‌شود. مدت زمان اثر آن حدود ۳ تا ۶ ساعت است و ۸۰ تا ۹۰ درصد آن از طریق ادرار دفع می‌شود.
مصرف فولینیک اسید در دوران حاملگی و شیردهی
C – در بررسی‌ها نشان داده شده که این دارو در حیوانات عوارض جانبی دارد، اما اطلاعات کافی برای انسان وجود ندارد. با این حال، ممکن است مزایای مصرف این دارو در زنان باردار بیشتر از خطرات آن باشد. همچنین ممکن است اطلاعات کافی درباره تأثیر آن در دوران شیردهی وجود نداشته باشد.
در دوران شیردهی، تنها در صورت نیاز و با احتیاط باید استفاده شود، زیرا این دارو به شیر مادر ترشح می‌شود.
موارد و مقدار مصرف فولینیک اسید
سرطان کولورکتال بزرگسالان و کودکان
- ۲۰۰ میلی‌گرم به وسیله تزریق داخل وریدی، به دنبال ۵-فلوئورواوراسیل، یک بار در روز به مدت ۵ روز.
پیشگیری از مسمومیت با متوترکسات در بزرگسالان و کودکان
- ۱۵ میلی‌گرم به صورت خوراکی، داخل وریدی یا عضلانی، هر ۶ ساعت به مدت ۱۰ دوز؛ شروع ۲۴ ساعت پس از شروع تزریق متوترکسات.
آنمی مگالوبلاستیک بزرگسالان و خردسالان
- می‌تواند تا ۱ میلی‌گرم به صورت داخل وریدی یا داخل عضلانی، یک بار در روز تزریق شود.
مسمومیت با آنتاگونیست فولیک اسید در بزرگسالان و کودکان
- ۵ تا ۱۵ میلی‌گرم به صورت خوراکی یک بار در روز تجویز می‌شود.
موارد منع مصرف فولینیک اسید
- این دارو در افرادی که نوع کم‌خونی آن‌ها مشخص نیست نباید مصرف شود، زیرا ممکن است کم‌خونی پرنیشیوز که خطرناک است پنهان بماند.
- همچنین در افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند و مبتلا به انمی مگالوبلاستیک هستند، تجویز این دارو مجاز نیست.
عوارض جانبی فولینیک اسید
- شروع درمان این دارو ممکن است خطر نقص عصبی در جنین را کاهش دهد.
- به ندرت ممکن است بثورات پوستی، کهیر، خارش و “`html
خس خس سینه ناشی از مصرف دارو گزارش شده است. - واکنش های حساسیتی مانند واکنش های شدید آلرژیک (آنافیلاکسی) در زمان تجویز این دارو گاهی مشاهده می شوند.
- به ندرت، پس از تزریق، ممکن است تب بروز کند.
تداخلات دارویی فولینیک اسید
مصرف مقدار زیاد فولینیک اسید می‌تواند تاثیر داروهای ضد تشنج مثل باربیتورات ها، هیدانتوئین و پریمیدین را کم کند. همچنین استفاده همزمان لکوورین با فلورواوراسیل ممکن است تنها اثرات درمانی را افزایش ندهد بلکه عوارض جانبی فلورواوراسیل را نیز بیشتر کند، اگرچه این دو دارو در برخی مواقع ممکن است با هم مصرف شوند.
- مصرف همزمان فولینیک اسید با امینوسالسیلیک ممکن است باعث کاهش سطح فولینات در خون شود.
- داروهای ضدبارداری ممکن است به شکلی سطح فولینات را تحت تاثیر قرار دهند و باعث کاهش آن شوند، ولی این اثر بسیار قوی نیست.
- استفاده همزمان اسید فولیک با سولفاسالازین می‌تواند علائمی شبیه کمبود اسید فولیک ایجاد کند.
- فنی توئین و هیدانتوئین می‌توانند سطح اسید فولینیک در خون را کاهش دهند.
هشدار ها در رابطه با فولینیک اسید
1- در صورت وجود مشکل در عملکرد کلیه به دلیل ناتوانی در دفع متوترکسات، خطر مسمومیت افزایش پیدا می‌کند و ممکن است این امر به کاهش شدید عملکرد مغزخون و التهاب در بافت‌های داخلی منجر شود.
2- فولینیک اسید ممکن است تعداد حملات صرعی را در کودکان حساس بیشتر کند.
توصیه های دارویی فولینیک اسید
اگر یک نوبت مصرف دارو فراموش شد، باید به پزشک مراجعه کرد و ممکن است مصرف مقدار اضافی فولینیک اسید ضروری باشد.
شرایط نگهداری فولینیک اسید
بهترین دما برای نگهداری آن بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد و دور از نور مستقیم است.
داروهای هم گروه فولینیک اسید
- استیل سیستئین
- فومپیزول
- پرالیدوکسیم
- متیل تیونینیوم کلراید
سایت رضیم
“`
