قرص مبندازول و اثرات ضد انگلی آن (2 نکته مهم)
“`html
معرفی قرص مبندازول
مبندازول (Mebendazole) یک داروی ضد انگل است که از رشد و تکثیر کرم‌ها در بدن جلوگیری می‌کند. این قرص یک داروی بنزیمیدازول می‌باشد که برای درمان بیماری‌های ناشی از کرم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مبندازول به عنوان یک داروی اصلی در درمان بیماری‌هایی مانند آسکاریازیس، کاپیلاریازیس، انتروبیاز و تریکوریاز کاربرد دارد.
این دارو همچنین برای درمان عفونت‌های ناشی از کرم‌های نخی، کرم‌های گرد، کرم‌های نواری، کرم‌های شلاقی و کرم‌های قلابدار استفاده می‌شود. مبندازول می‌تواند در درمان عفونت‌های مختلف ناشی از چند نوع کرم به طور همزمان نیز مؤثر باشد.
این دارو به اندازه کافی از روده جذب نمی‌شود و مقدار زیادی از آن بدون تغییر از طریق مدفوع دفع می‌شود. دفع عمده این دارو از طریق کلیه‌ها صورت می‌گیرد و در صورت مصرف غذا، به ویژه غذاهای چرب، میزان جذب آن در دستگاه گوارش بیشتر می‌شود. اثر درمانی این قرص به آرامی ظاهر می‌شود، معمولاً در طی سه روز. این دارو طیف وسیعی از اثرات درمانی دارد و ممکن است در آلودگی‌های چندگانه مفید باشد.
موارد مصرف مبندازول
مبندازول به ویژه برای درمان آلودگی‌های ناشی از کرم‌های نخی، گرد، شلاقی و قلابدار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مکانیسم اثر مبندازول
این دارو میکروتوبول‌های سیتوپلاسمی انگل را از بین می‌برد و به این ترتیب از برداشت گلوکز توسط کرم بالغ جلوگیری کرده و در نهایت باعث مرگ انگل می‌شود.
فارماکوکینتیک مبندازول
این دارو بسیار کم از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود. اما در صورت مصرف غذا، به ویژه غذاهای چرب، ممکن است جذب بیشتری داشته باشد. دفع اصلی این دارو به وسیله کلیه‌ها انجام می‌شود.
موارد و مقدار مصرف مبندازول
الف) آلودگی به کرمک:
بزرگسالان و کودکان بالای 2 سال: به صورت خوراکی، مقدار 100 میلی‌گرم یک بار مصرف می‌شود. اگر عفونت بعد از سه هفته همچنان ادامه داشت، درمان دوباره تکرار می‌شود.
ب) آلودگی به کرم گرد، کرم شلاقی، کرم قلاب دار و تریکوسترونژیلوس:
بزرگسالان و کودکان بالای 2 سال: به صورت خوراکی، مقدار 100 میلی‌گرم دو بار در روز به مدت سه روز مصرف می‌شود. اگر عفونت بعد از سه هفته ادامه یابد، درمان تکرار می‌شود. همچنین می‌توان برای درمان عفونت با کرم‌های قلابدار، شلاقی و گرد، 500 میلی‌گرم به صورت یک دوز تجویز کرد.
پ) تریشینوز:
بزرگسالان و کودکان: مقدار 200 تا 400 میلی‌گرم سه بار در روز به مدت سه روز مصرف شود و سپس 400 تا 500 میلی‌گرم سه بار در روز به مدت 10 روز ادامه یابد.
ت) کاپیلاریازیس:
بزرگسالان و کودکان: 200 میلی‌گرم به صورت خوراکی دو بار در روز به مدت 20 روز مصرف می‌شود.
ث) توکسوکاریازیس :
بزرگسالان و کودکان: 100 تا 200 میلی‌گرم به صورت خوراکی دو بار در روز به مدت 5 روز مصرف می‌شود. برخی پزشکان توصیه می‌کنند که درمان تا 20 روز ادامه یابد.
ج) دراکونکولیازیس:
بزرگسالان: روزانه 400 تا 800 میلی‌گرم مصرف شود.
“““html
خوراکی، به مدت 6 روز مصرف می شود.
چ) عفونت های Mansonella perstan:
بزرگسالان و کودکان:mg 100 خوراکی دو بار در روز به مدت 30 روز مصرف می شود.
ح) انکوسرکیازیس:
بزرگسالان: مقدار 1 گرم خوراکی دو بار در روز به مدت 28 روز مصرف می شود.
نحوه مصرف مبندازول و میزان دوز مصرفی
داروی مبندازول به صورت خوراکی مصرف می‌شود و می‌توان آن را با غذا یا بدون غذا استفاده کرد. همچنین می‌توان آن را جوید، یک باره بلعید یا خرد کرده و با غذا مخلوط کرد.
مقدار مصرف این دارو به شرایط فرد و نحوه پاسخ به درمان بستگی دارد. برای درمان عفونت کرمک، معمولاً یک دوز مفید است. اگر لازم باشد، ممکن است یک درمان دیگر بعد از چند هفته شروع شود.
برای انواع دیگر عفونت‌های کرمی معمولاً دارو را به مدت سه روز دو بار در روز (صبح و شب) مصرف کنید. برای دیگر عفونت‌ها بر طبق دستور پزشک عمل کنید. پزشک ممکن است تجویز کند که قرص مبندازول را بیشتر از دو بار در روز و برای مدت طولانی‌تری نسبت به سه روز استفاده کنید. مهم است که دارو را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
مصرف مبندازول در دوران بارداری و شیردهی
این دارو در دوران بارداری و شیردهی در گروه C قرار دارد، یعنی در موارد ضروری بهتر است از آن استفاده نشود.
در مورد مصرف این دارو در دوران شیردهی: ایمنی مصرف آن در این دوران هنوز ثابت نشده است.
عوارض جانبی مبندازول
به ندرت ممکن است درد شکم، اسهال و حساسیت‌های شدید (مانند گزانتوم، بثورات پوستی، کهیر و ورم آنگیوئید) با مصرف این دارو گزارش شود.
تداخلات دارویی مبندازول
- مبندازول با کاربامازپین: غلظت خونی مبندازول کاهش می‌یابد
- مبندازول با سایمتیدین: غلظت خونی مبندازول افزایش می‌یابد
- مبندازول با فنی‌توئین: غلظت خونی مبندازول کاهش می‌یابد
مسمومیت با مبندازول و درمان علائم بالینی
ممکن است اختلالات گوارشی و تغییرات در وضعیت ذهنی ایجاد شود. درمان شامل مراقبت حمایتی است. اگر زمان زیادی از مصرف دارو نگذشته باشد (کمتر از چهار ساعت)، می‌توان محتویات معده را با استفراغ یا شستشوی معده خارج کرد. سپس ذغال فعال تجویز می‌شود تا جذب دارو کاهش یابد.
هشدارها در مورد مصرف مبندازول
1- اگر بیمار مشکل کبدی دارد، باید با احتیاط از این دارو استفاده کند.
2- در درمان کرمک، ناحیه اطراف مقعد باید قبل از شروع درمان و یک هفته بعد از آن برای پیدا کردن تخم کرم بررسی شود، به‌ویژه در بیمارانی که علائم عفونت در آنها باقی مانده است.
3- آزمون مدفوع برای تشخیص آلودگی به کرم‌های گرد، شلاقی و کاپیلاریاز، قبل و 1 تا 3 هفته بعد از درمان ممکن است لازم باشد.
4- شمارش کامل گلبول‌های خون در ماه اول درمان با این دارو ممکن است ضروری باشد.
نکاتی که در مورد مصرف این دارو باید بدانید
“`
1. دارو را به مدت مشخص تجویز شده مصرف کنید و به طور ناگهانی آن را قطع نکنید چون ممکن است عوارض منفی داشته باشد.
2. قبل از مصرف قرص مبندازول، اگر به این دارو یا سایر مواد حساسیت دارید، پزشک یا متخصص خود را مطلع کنید.
3. اگر مشکلاتی مانند کم‌خونی، بیماری کبدی یا مشکلات روده دارید، پزشک را در جریان بگذارید.
4. در زمان بارداری، قرص‌های مبندازول باید فقط در موارد ضروری مصرف شوند.
5. اگر در دوران شیردهی هستید، قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
6. افرادی که با بیمار در تماس هستند، باید به منظور احتمال آلودگی معاینه شوند و در صورت نیاز درمان شوند.
7. رعایت بهداشت فردی به طور کامل ضروری است تا از عود آلودگی جلوگیری شود.
8. به طور منظم دوش بگیرید و حمام کنید.
9. ایمنی مصرف این دارو در دوران شیردهی هنوز ثابت نشده است.
توصیه های دارویی مبندازول
- اگر بیمار نمی‌تواند قرص را ببلعد، می‌توانید آن را له کنید.
- قرص را می‌توان پس از غذا برای کاهش مشکلات گوارشی مصرف کرد چون غذا باعث تغییر در جذب دارو نمی‌شود.
- یک دوره درمانی دیگر ممکن است بعد از 3 هفته لازم باشد.
- دارو را در ظروف محکم نگهداری کنید.
مراقبت‌های پرستاری در رابطه با مبندازول
- باید تعداد گلبول‌های سفید خون را به طور مکرر بررسی کنید تا از بروز مسمومیت دارویی، به خصوص در مراحل اولیه درمان، مطلع شوید.
- مصرف بیش از اندازه این دارو می‌تواند مشکلات گوارشی ایجاد کند.
مصرف مبندازول در کودکان
استفاده از مبندازول در کودکان زیر 2 سال باید فقط در مواقعی انجام شود که مزایای دارو بیشتر از عوارض آن باشد.
بیشتر بخوانید:
گردآوری بخش سلامت
مجله رضیم
