قرص هایی که باعث چاقی می شوند را بهتر بشناسید (2 نکته مهم)

داروها و قرص‌هایی که ممکن است موجب چاقی شوند

قرص‌هایی که ممکن است موجب چاقی شوند به دسته‌ای از داروها گفته می‌شود که برای درمان مشکلاتی مانند دیابت، فشار خون بالا و افسردگی تجویز می‌شوند. اضافه وزن ناشی از مصرف این داروها در افراد مختلف متفاوت است. البته میزان آن به نوع دارو نیز بستگی دارد. برخی افراد ممکن است در یک سال فقط یک یا دو کیلوگرم اضافه وزن پیدا کنند، در حالی که دیگران ممکن است 5 تا 10 کیلوگرم یا حتی بیشتر چاق شوند.

به‌طور کلی، داروها به خودی خود موجب چاقی نمی‌شوند، بلکه عوارض جانبی آنها می‌تواند به افزایش وزن منجر شود. برای مثال، برخی داروها ممکن است اشتها را بیشتر کرده و باعث پرخوری شوند. برخی دیگر هم می‌توانند روند جذب و ذخیره قند در بدن را تغییر دهند و به این ترتیب چربی‌ها را در ناحیه وسط بدن تجمع دهند.

بعضی داروها می‌توانند باعث کاهش سرعت سوخت و ساز بدن شوند. همچنین، تعدادی دیگر موجب تنگی نفس و خواب‌آلودگی می‌شوند که این موضوع ورزش کردن را برای فرد سخت می‌کند. برخی از داروها نیز باعث احتباس آب در بدن می‌شوند که البته این نوع اضافه وزن به دلیل افزایش چربی نیست و تنها ناشی از تجمع آب است. بنابراین، پس از پایان دوره مصرف دارو و بهبود وضعیت بیماری، این اضافه وزن اگر مربوط به آب باشد، از بین می‌رود.

با این حال، واقعیت این است که اضافه وزن می‌تواند یکی از عوارض جانبی برخی داروها باشد. اما این موضوع نباید باعث شود که شما مصرف دارو را قطع کنید و به سلامت‌تان آسیب بزنید. می‌توانید با تغییرات جزئی در سبک زندگی یا با مشورت پزشک، از این عارضه جلوگیری کنید.

معرفی قرص‌هایی که می‌توانند موجب چاقی شوند

پاکسیل (پاروکستین)

داروهای مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) معمولاً باعث افزایش وزن نمی‌شوند، زیرا این داروها با افزایش سروتونین موجب احساس سیری می‌شوند. اما پاکسیل یکی از استثنائات است. این دارو ضد اضطراب خوبی است، اما اگر در حین مصرف آن شروع به افزایش وزن کردید، می‌توانید با مشورت پزشک خود، آن را با داروهای دیگر مانند پروزاک یا زولفت (Zoloft) تعویض کنید.

والپوریک

والپوریک (Depakote یا والپوریک اسید) دارویی است که برای درمان اختلال دوقطبی، تشنج و پیشگیری از میگرن تجویز می‌شود. تحقیقی که در سال 2007 روی بیماران صرعی انجام شد نشان داد که 44 درصد از زنان و 24 درصد از مردان مصرف‌کننده این دارو حدود 5 کیلوگرم یا بیشتر وزن اضافه کرده‌اند.

فلوکستین (Prozac یا پروزاک)

فلوکستین معمولاً با کاهش وزن همراه است، اما در برخی مواقع می‌تواند موجب چاقی شود. یک تحقیق 60 هفته‌ای نشان داد که هرچند بیماران در شش ماه اول مصرف دارو حدود 5 کیلوگرم وزن کم کردند، اما از نیمه‌های دوره دوباره به افزایش وزن شروع کردند. افرادی که برای درمان افسردگی فلوکستین مصرف می‌کنند و می‌خواهند وزن کم کنند، می‌توانند با مشورت پزشک از داروی ولبوترین (بوپروپیون) به عنوان جایگزین استفاده نمایند.

رِمِرون (میرتازاپین)

رمرون یکی از داروهای درمان افسردگی است که باعث افزایش سطوح سروتونین و نوراپی‌نفرین می‌شود که به کاهش وزن کمک می‌کنند. با این حال، اثر آنتی‌هیستامینی این دارو ممکن است توانایی افزایش وزن را داشته باشد. این دارو بعضی اوقات برای افراد مسن تجویز می‌شود که وزن آنها کمتر از حد معمول است.

“`html

داده می‌شود.

زیپرِکسا (اولانزاپین)

داروهای ضدسایکوتیک آتیپیک مثل زیپراکسا یا کلوزاریل (کلوزاپین) ممکن است باعث چاقی شوند. یک تحقیقی که در سال 2005 انجام شد نشان داد که 30 درصد افرادی که زیپراکسا مصرف می‌کنند، حدود 7 درصد از وزن بدنشان در طول 18 ماه به خاطر این دارو افزایش یافته است. این دارو برای درمان اسکیزوفرنی و افسردگی دوقطبی استفاده می‌شود. به‌جای آن، می‌توان با مشورت پزشک از گدون (زیپرازیدون) و ابیلیفای (aripiprazole) استفاده کرد. همچنین، می‌توان برای کاهش عوارض افزایش وزن این دارو از متفورمین نیز بهره برد.

دلتازون (پردنیزولون)

کورتیکواستروئیدهای خوراکی مانند دلتازون ممکن است خطر افزایش وزن را، به‌خصوص در افرادی که این دارو را در مدت طولانی مصرف می‌کنند، بالا ببرند. تحقیقی از سال 2006 نشان داد که 60 تا 80 درصد افرادی که کورتیکواستروئیدهای خوراکی را به مدت طولانی مصرف می‌کنند، افزایش وزن پیدا کرده‌اند. افرادی که مقدار بیشتری از این دارو را برای درمان آسم و بیماری‌های التهابی روده استفاده می‌کنند، بیشتر در خطر چاقی هستند، نسبت به افرادی که دوز کمتری برای درمان آرتریت روماتوئید مصرف می‌کنند. ورزش، داشتن رژیم غذایی مناسب و در برخی موارد مصرف متفورمین می‌تواند عوارض جانبی این داروها را کاهش دهد.

تورازین (کلرپرومازین )

داروی تورازین، همچنین معروف به ملاریل (تیوریدازین)، فعالیت‌های آنتی‌هیستامینی دارد که می‌تواند اشتها را افزایش دهد. این داروها اثر کمتری نسبت به زیپراکسا و کلوزاریل دارند، اما به دلیل سایر عوارض جانبی و همچنین تاثیر کمتر آن‌ها بر روی اسکیزوفرنی، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آمی تریپتیلین (Elavil، Endep، Vanatrip)

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) مانند آمی تریپتیلین بیشتر از دیگر داروهای ضدافسردگی و میگرن باعث چاقی می‌شوند. تاثیر فعالیت‌های آنتی‌هیستامینی این داروها دلیل چاقی آن‌هاست. این داروها کمتر برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند زیرا مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند مشکلات قلبی ایجاد کند.

داروهای ضدآلرژی (فکسوفنادین و پزودوافدرین)

فعالیت آنتی‌هیستامینی در داروهای ضد آلرژی معمولاً باعث افزایش وزن می‌شود. هر چند ممکن است این فعالیت را در داروهای ضد افسردگی کاهش داد یا حذف کرد، اما در داروهای ضد حساسیت و آلرژی، این فعالیت آنتی‌هیستامینی برای اثر بخشی دارو ضروری است. یک تحقیق در سال 2010 نشان داد افرادی که داروهای ضد حساسیت مصرف می‌کنند، 55 درصد بیشتر در معرض خطر چاقی هستند. آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند فعالیت آنزیمی خاص را که تنظیم کننده مصرف غذا در بدن است، مختل کنند.

دیابینیز، اینسولاز (کلورپروپامید )

برخی از داروهای درمان دیابت نوع 2 ممکن است باعث کاهش وزن شوند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند باعث افزایش وزن شوند. داروهای حاوی سولفونیل اوره، از جمله دیابینیز و اینسولاز، تولید و فعالیت انسولین را که قند خون را کاهش می‌دهد و اشتها را افزایش می‌دهد، تحریک می‌کنند. داروهایی مانند متفورمین، بیِتا و ژانویا بیشتر برای کاهش وزن مؤثرند.

انسولین (Insulin)

انسولین می‌تواند باعث افزایش وزن شود. با این حال، انواع خاصی از انسولین، مانند انسولین طولانی اثر لِویمیر، تاثیر کمتری بر افزایش وزن دارند. تحقیقی نشان داده که افراد در سه سال اول درمان با انسولین حدود 5 کیلوگرم افزایش وزن داشته‌اند و بیشتر از این وزن در سه ماه اول مشاهده شده است.

آتنولول (Tenormin)

داروهای بتا بلاکر(Beta-blockers)
“`

داروهایی برای درمان فشار خون وجود دارد که آتنولول، متوپرولول و ایندرال از پرمصرف‌ترین آنها هستند. یک تحقیق نشان داده است که افرادی که از داروی آتنولول استفاده می‌کنند، در ماه‌های اول به اندازه ۲.۵ کیلوگرم بیشتر از دیگران وزن اضافه می‌کنند. این داروها باعث کاهش سرعت سوزاندن کالری و احساس خستگی می‌شوند.

قرص‌های ضدبارداری

این قرص‌ها به طور معمول به عنوان عامل افزایش وزن شناخته می‌شوند، اما این موضوع هنوز به طور کامل ثابت نشده است. در واقع، یک نوع پروژسترون به نام مدروکسی پروژسترون استات (DMPA) تنها دارویی است که ارتباط آن با افزایش وزن تایید شده است.

۴ نکته مهم برای مقابله با تأثیر قرص‌هایی که ممکن است باعث چاقی شوند

اگر در چند ماه اخیر تغییراتی در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی خود نداشته‌اید و در عین حال وزن اضافه کرده‌اید و فکر می‌کنید داروهای‌تان مقصر هستند، به این ۴ نکته توجه فرمایید:

1. مهم‌ترین نکته این است که هرگز بدون مشورت با پزشک، داروهای خود را قطع نکرده یا دوز آن‌ها را کاهش ندهید. ممکن است مصرف این دارو برای شما از اضافه وزن مهم‌تر باشد.

2. حتماً قبل از تجویز دارو از پزشک بپرسید که آیا این دارو باعث افزایش وزن می‌شود یا خیر. پزشک گاهی می‌تواند داروهای شما را با گزینه‌های دیگری جایگزین کند که سبب چاقی نشوند و در عین حال مؤثر باشند.

3. معمولاً افزایش وزن ناشی از دارو در شش ماه اول درمان مشاهده می‌شود. اگر اضافه وزن زیادی دارید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید، چون چاقی می‌تواند بیماری شما را بدتر کند و خطر دچار شدن به مشکلاتی مثل دیابت، فشار خون بالا و آرتروز را افزایش دهد.

4. اگر مجبورید از داروهایی که ممکن است باعث افزایش وزن شوند استفاده کنید، سعی کنید یک دفترچه یادداشت تهیه کنید و هر چیزی که می‌خورید و زمان آن را یادداشت کنید. این کار به شما در کنترل بهتر میزان کالری مصرفی کمک خواهد کرد.

همچنین سعی کنید فعال‌تر باشید؛ به جای تماشای تلویزیون یا نوشیدن قهوه، با خانواده یا دوستان خود به پیاده‌روی بروید. فعالیت فیزیکی کمک می‌کند کالری بیشتری بسوزانید که می‌تواند اثر افزایش وزن ناشی از داروها را خنثی کند.

بیشتر بخوانید:

نوشته شده توسط بخش سلامت

مجله رضیم