مدیریت استرس برای مقابله با ویروس کرونا (2 نکته مهم)
چگونه بر استرس و ترس از کرونا غلبه کنیم؟
مدتی است که در دنیا خبر ویروسی به نام کرونا توجه همه را به خود جلب کرده است. این ویروس باعث شده تا هزاران نفر در سراسر دنیا بیمار شوند و تعدادی هم جان خود را از دست دهند.
حدود 30 روز است که این ویروس به ایران وارد شده و موجب ایجاد ترس و نگرانی و فشارهای روانی در میان مردم شده است. در این شرایط، توجه به سلامت روان در کنار نکات بهداشتی فردی و محیطی بسیار اهمیت دارد.
به همین دلیل، ما با یکی از کارشناسان روان‌شناسی بالینی گفتگو کردیم تا نکاتی درباره از بین بردن آسیب‌های روانی ناشی از وضعیت فعلی به دلیل شیوع کرونا ارائه کند.
محمد صحت، مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی و یکی از مشاوران خانواده در فارس و دانشگاه علوم پزشکی شیراز است. در این متن نظرات او را بررسی خواهیم کرد.
ارائه راهکارهایی برای کاهش استرس
تأثیر دین در کاهش استرس کرونا
با نگاه به آمار بیماران مبتلا به ویروس کرونا در دنیا، این ویروس موجب ترس و نگرانی در بین مردم شده است. چه راهکارهایی برای غلبه بر این استرس می‌توان پیشنهاد کرد؟
امروزه به خوبی مشخص است که درصد بسیار کمی از جمعیت دنیا به کرونا مبتلا شده‌اند و نرخ مرگ و میر در برابر تعداد مبتلایان هم بسیار کم است. اما در حال حاضر، آنچه بیشتر باعث نگرانی ما شده، ترس از این ویروس است که می‌تواند خطرناک‌تر از خود ویروس باشد و افراد را ملزم کند تا برای درمان عوارض ناشی از این ترس بیشتر هزینه و زمان صرف کنند. بنابراین باید بررسی کنیم که این آسیب‌ها چه هستند و برای جلوگیری از آنها چه اقداماتی انجام دهیم.
استرس، واژه‌ای است که امروزه برای همگان آشنا شده است. منابع ایجاد استرس در زندگی روزمره نسبتا مشخص‌اند و بعضی از آنها دست ما نیستند، اما با شناخت آنها می‌توانیم روش‌های مؤثری برای مقابله با آنها پیدا کنیم.
وقتی فرد در محیط کار یا زندگی با شرایطی مواجه می‌شود که با ظرفیت‌ها و توانایی‌های او همخوانی ندارد، دچار تعارض درونی و عدم تعادل می‌شود که به آن استرس می‌گویند.
استرس می‌تواند عوارض روحی و جسمی متعددی بر انسان بگذارد و یکی از عوامل استرس‌زا در حال حاضر بیماری کروناست.
پزشکان معتقدند که این ویروس درمان‌پذیر است، اما سرعت شیوع آن بیشتر از سایر ویروس‌هاست و برای افراد مسن و کسانی که دچار بیماری‌های زمینه‌ای هستند، مثل مشکلات ریوی خطرناک‌تر است. لذا برای مراقبت از این افراد در جامعه نیاز به توجه بیشتری داریم، اما این موضوع می‌تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب گردد.
اگر نتوانیم استرس را به درستی مدیریت کنیم، ممکن است بر روی احساسات فرد تاثیر گذاشته و او را دچار اضطراب یا افسردگی کند. همچنین ممکن است تاثیرات جسمی مانند اختلال در سیستم گوارش و افزایش ضربان قلب، و همچنین کاهش تمرکز و حواس‌پرتی را به همراه داشته باشد و رفتارهایی چون اجتناب از کار و مشکلات خواب را ایجاد کند.
امروز با وجود تکنولوژی‌های جدید مانند شبکه‌های اجتماعی که به راحتی ما کمک می‌کند، به دلیل عدم فرهنگ صحیح استفاده، خود تبدیل به عاملی برای افزایش استرس در انسان‌ها شده است، و به طور خاص در مورد ویروس کرونا، این خطرات به دلیل ارتباط آن با جان انسان‌ها بیشتر احساس می‌شود.
تکنولوژی‌ها سبب افزایش فشارهای روحی و استرس‌ها شده‌اند. در ادامه این بحث به بررسی روش‌های مقابله با استرس خواهیم پرداخت.
اقدامات لازم برای مقابله با ویروس کرونا
چگونه می‌توانیم از خود و فرزندانمان در برابر ویروس کرونا محافظت کنیم؟
در این شرایط، یکی از گروه‌هایی که باید بیشتر مراقب آنها باشیم، کودکان هستند. برای محافظت از کودکان در برابر این فشارهای روحی چه باید کرد؟
کودکان نیز مانند بزرگسالان در برابر مشکلات و منابع استرس‌زا دچار استرس می‌شوند، اما چون در حال رشد هستند، این تجربیات می‌تواند بر رشد آنها در آینده تأثیر بگذارد. فروید معتقد است که بسیاری از مشکلات روانی در بزرگسالی ریشه در تجربیات دوران کودکی دارند.
همچنین کودکان ممکن است در بروز استرس به روش‌های متفاوتی عمل کنند، برای مثال ممکن است لجباز شوند یا عصبانی شوند. یکی از عواملی که استرس را در کودکان ایجاد می‌کند، نحوه برخورد والدین با مسائل است. اگر والدین دچار استرس باشند، این موضوع ممکن است بر کودکان نیز تأثیر بگذارد.
با توجه به وجود بیماری کرونا و ضرورت رعایت نکات بهداشتی، باید چگونه با کودکانمان رفتار کنیم؟
در زمان صحبت درباره ویروس کرونا، باید به سن کودکان توجه کنید و اطلاعات لازم را به شیوه‌ای که آنها را نترساند، ارائه دهید. کودکان برای آموختن نیاز به زمان و تکرار دارند و باید با آرامش آموزش ببینند.
کودکان به نسبت بزرگترها به آموزش و تمرین بیشتری نیاز دارند، پس باید صبور باشید. فراموش نکنید که آنها در حال رشد و بازیگوش هستند، بنابراین با ملایمت به آنها یادآوری کنید. همکاری در انجام کارها نیز به یادگیری بهتر کمک می‌کند و زمان یادگیری را کوتاه‌تر می‌کند.
کودکان بیش از هر زمانی نیاز به بازی دارند تا حواسشان از موضوعات استرس‌زا پرت شود، بنابراین با توجه به اینکه باید در خانه بمانند، سعی کنید بازی‌هایی را به آنها یاد بدهید که در خانه قابل انجام باشد. مشارکت والدین در بازی می‌تواند به کاهش استرس کودکان کمک کند.
صحبت کردن درباره موضوعات به‌صورت قصه می‌تواند آرامش بیشتری به کودکان بدهد. همچنین نقاشی با موضوع کرونا می‌تواند به آنها کمک کند تا احساس استرس کمتری داشته باشند و شرایط را عادی‌تر ببینند.
در حضور کودکان در مورد شدت بیماری یا فوت ناشی از آن صحبت نکنید. اگر یکی از اعضای خانواده یا خود کودک علامتی از بیماری داشت، از رفتار ناگهانی و وحشت‌زده خودداری کنید و با آرامش با کودک رفتار کنید.
حال کمی هم درباره تأثیر استرس بر بزرگسالان و عواقب آن در زندگی فردی و اجتماعی بگویید.
استرس شدید می‌تواند به سلامت جسمی و روحی آسیب بزند و مشکلاتی در سطح احساسی، روانی، جسمی و رفتاری ایجاد کند. برخی از این مشکلات در زمان ایجاد استرس خود را نشان می‌دهند و برخی دیگر ممکن است در طولانی‌مدت بروز پیدا کنند. برخی از تأثیرات ممکن است زودگذر باشند، در حالی که برخی دیگر تأثیر عمیق و ماندگاری دارند و ممکن است اختلالات دیگری نیز ایجاد کنند.
استرس و اضطراب می‌توانند به صورت زودگذر یا عمیق و درازمدت تأثیر بگذارند. یکی از مهم‌ترین تأثیرات استرس و اضطراب، تضعیف سیستم ایمنی بدن است. پزشکان معتقدند افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، زودتر و راحت‌تر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
ترس از ابتلا به این بیماری نیز ممکن است باعث بروز اختلالاتی مانند وسواس شود، به ویژه وسواس در شستن دست‌ها که به عنوان راهی برای پیشگیری از بیماری توصیه شده است.
اختلالات دیگری نیز ممکن است در صورت عدم کنترل و مدیریت استرس در این روزها بروز پیدا کنند.
اختلال ترس، خواب و در شرایط شدید و عدم توجه به استرس و اضطراب اختلال وحشت‌زدگی می‌تواند تهدیدی برای انسان باشد.
با توجه به این موضوعات، انسان باید در زمان‌های بحرانی، بتواند استرس خود را مدیریت کند و مهارت‌های کنترل استرس را یاد بگیرد. این مهارت‌ها بسیار ساده است و اگر نکات و اصول آن را رعایت کنیم، می‌توانیم زندگی آرامی داشته باشیم و با بحران‌ها به راحتی کنار بیاییم و از بیماری‌های روحی دور بمانیم.
در شرایط آرام، انسان می‌تواند تصمیمات بهتری بگیرد و بهترین، سریع‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه‌ها را برای عبور از مسائل و بحران‌ها انتخاب کند.
برای پیشگیری از استرس و اضطراب ناشی از بحران کرونا چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
چند پیشنهاد در این زمینه وجود دارد. اول اینکه باید با بیماری کرونا ویروس آشنا شویم تا درک بهتری از آن داشته باشیم.
باید از راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به پیشگیری از این بیماری که از سوی منابع رسمی اعلام می‌شود (مثل شستن دست‌ها با آب و صابون، کمتر بیرون رفتن و رعایت فاصله اجتماعی) پیروی کنیم.
اگر در فضای مجازی یا واقعی با نظرات یا توصیه‌هایی از طرف افراد مواجه شدید، ابتدا مطمئن شوید که آن فرد آیا متخصص است و اطلاعاتش درست است یا نه.
باید از جست‌وجوی افراطی در مورد بیماری در اینترنت و دنیای واقعی خودداری کنید زیرا تمرکز بیش از حد بر یک موضوع می‌تواند شما را به این فکر بیاندازد که خودتان به این بیماری مبتلا هستید.
زندگی عادی خود را ادامه دهید و از انجام کارهای غیر ضروری (مثل حمام کردن زیاد یا مصرف داروها به‌صورت زیاد) جداً خودداری کنید.
حتماً کارهایی در خانه دارید که به آنها وقت نداشته‌اید. اکنون بهترین زمان برای انجام آن‌هاست. یک لیست از این کارها تهیه کنید و با کمک خانواده آنها را انجام دهید. این کار می‌تواند شما را از فکر کردن به بیماری کرونا دور کند.
به فکر سرگرمی در خانه باشید. با اعضای خانواده بازی‌هایی که در خانه می‌توان انجام داد را انجام دهید. این فعالیت‌ها مخصوصاً برای کودکان آرامش‌بخش است.
در تغذیه روزانه‌تان از ادویه‌هایی مثل زردچوبه، دارچین و زعفران استفاده کنید، زیرا این ادویه‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. رعایت بهداشت، مانند شستن دست‌ها و قرقره کردن آب نمک ضروری است، اما نباید افراط در این کارها باعث اختلال وسواس شود.
با خوش‌بینی به مسائل نگاه کنید، زیرا خوش‌بینی می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر با شرایط استرس‌زا کنار بیاییم و از میزان استرس خود بکاهیم. فضای خانه را آرام نگه دارید و از ایجاد تنش پرهیز کنید. گوش دادن به موسیقی ملایم و آرام هم می‌تواند برای کنترل استرس مفید باشد.
در برنامه روزانه‌تان زمانی برای مطالعه قرار دهید. بهتر است موضوعاتی که می‌خوانید مرتبط با بیماری‌ها، به‌ویژه کرونا، نباشد.
به کودکانتان توجه کنید. اجازه ندهید استرس به آنها منتقل شود. کودکان در فضایی آرام می‌توانند خوب یاد بگیرند و از آنچه آموخته‌اند به خوبی استفاده کنند. بدون ایجاد تنش به آنها روش‌های مقابله با این ویروس را آموزش دهید. حتماً مراقب باشید که جلوگیری افراطی از بیماری جسمی، برای روح و روان شما مضر نخواهد بود.
همچنین بخوانید:
