مراقبت از چشم ها در برابر دیابت : مرض قند با چشم ها چه می کند؟ (2 نکته مهم)

راههای مراقبت از چشم در بیماران دیابتی

بیماری قند می‌تواند به مشکلات چشمی شدید منجر شود، از جمله آسیب به رگ‌های خونی در شبکیه چشم که به آن رتینوپاتی دیابتی می‌گویند. این مشکل همچنین می‌تواند باعث ورم در بخش مرکزی بینایی چشم (ماکولا)، خونریزی در شبکیه و زجاجیه چشم شود. اگر این مشکلات به موقع درمان نشوند، ممکن است به کم بینی یا حتی نابینایی دائمی منجر شوند.

دکتر مهدی مدرس‌زاده، رئیس انجمن شبکیه و زجاجیه ایران، با توجه به شیوع دیابت در ایران و اهمیت پیشگیری و کنترل آن برای جلوگیری از عوارض، می‌گوید: دیابت قابل پیشگیری و کنترل است و افراد مبتلا به دیابت می‌توانند با ورزش و رژیم غذایی مناسب نه تنها بیماری خود را کنترل کنند، بلکه از مشکلات چشمی نیز جلوگیری کنند.

یک مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز اضافه می‌کند: اگر دیابت کنترل نشود، به مرور زمان بافت‌های غیرطبیعی در شبکیه چشم ایجاد می‌شود که باعث ورم و کاهش بینایی می‌شود.

آسیب به شبکیه چشم با قند بالا

• افراد دیابتی باید مراقب مشکلات چشمی ناشی از دیابت باشند و تحت نظر پزشک باشند؛ زیرا عدم کنترل دیابت به مرور زمان می‌تواند آسیب‌های جدی به بافت‌ها ایجاد کند که یکی از این آسیب‌ها مربوط به شبکیه چشم است.
• مشکلاتی که در افراد دیابتی ممکن است پیش بیاید شامل رسوب چربی در شبکیه، انسداد رگ‌ها، خونریزی، و ایجاد رگ‌های غیرطبیعی در عصب بینایی است که می‌تواند منجر به ورم در شبکیه و کاهش بینایی شود.

اختلال بینایی تا کوری کامل

• قند خون بالا می‌تواند به مویرگ‌های شبکیه آسیب بزند و باعث ورم شبکیه شود که این مورد می‌تواند کاهش قدرت بینایی فرد را به دنبال داشته باشد.
• اگر دیابت کنترل نشود، مویرگ‌های طبیعی در شبکیه آسیب می‌بینند و بافت‌های فیبرو اسکولر به وجود می‌آیند که شبکیه را از محل خود جدا کرده و بینایی را به شدت کاهش می‌دهد.
• سن بیمار، زمان تشخیص بیماری و مدت زمانی که فرد به دیابت مبتلاست، در ایجاد آسیب به شبکیه و شدت آن مؤثر است. به طور کلی، هر چه دیابت طولانی‌تر باشد، احتمال آسیب به شبکیه چشم بیشتر بوده و شدت آن نیز زیادتر می‌شود.
• افزایش مشکلات دیابت در شبکیه می‌تواند منجر به انسداد مویرگ‌ها شده و خون به شبکیه نرسد. این مورد باعث تشکیل عروق غیرطبیعی در شبکیه می‌شود که بافت‌های غیرعادی ایجاد می‌کند و شبکیه را تحت کشش قرار می‌دهد و از محل خود جدا می‌کند. در این موارد، نیاز به درمان‌های جراحی است، حال آنکه بینایی فرد به طور کامل برنمی‌گردد.

همچنین بخوانید:

دیابت نوع دو ، در خطر بیشتر

• بدون شک، علائم و عوارض چشمی در دیابت نوع یک شدیدتر است. اما نکته مهم این است که عوارض در دیابت نوع یک زودتر بروز می‌کند و بیماران سریع‌تر برای کنترل و پیشگیری از آن اقدام می‌کنند.
• در دیابت نوع دو، بسیاری از بیماران مدتی بعد از ابتلا متوجه بیماری خود نمی‌شوند و بعد از بروز مشکلات به پزشک مراجعه می‌کنند. بنابراین، افرادی که به دیابت نوع یک مبتلا می‌شوند باید بلافاصله بعد از تشخیص به طور مرتب معاینه شوند و حتی اگر عارضه‌ای ندارند، هر سال یک بار معاینه شوند.
• در دیابت نوع دو، معمولاً عوارض چشمی حدود هفت یا هشت سال بعد از ابتلا آغاز می‌شود، بنابراین کنترل عوارض باید زیر نظر پزشک به صورت دوره‌ای انجام شود.

عوارضی که باید جدی بگیرید

به گفته دکتر مدرس‌زاده، کاهش بینایی بدون درد یکی از جدا افتاده‌ترین نشانه‌های دیابت چشمی است. البته در موارد پیشرفته دیابت، ممکن است افزایش فشار چشم باعث بروز دردهم شود. در دیابت نوع یک،
“““html

پر نوشی، پر خوری و پر ادراری حتی قبل از اینکه علائم چشمی بروز کند، وجود دارند. اما بعد از دو سال از ابتلای به دیابت نوع دو، بیمار باید حتماً معاینه چشمی شود.

اول پیشگیری و بعد درمان

این پزشک می‌گوید که بهترین راه برای جلوگیری از عوارض چشمی دیابت، کنترل قند خون است. این کار می‌تواند با فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی سالم و مصرف داروهای خوراکی یا انسولین در صورت لزوم انجام شود. حتماً به خاطر داشته باشید که علائم چشمی دیابت فقط به خاطر بالا بودن قند خون ایجاد می‌شوند.

دکتر مدرس‌زاده به درمان موفق عوارض چشمی دیابت اشاره کرده و می‌گوید که اگر بیمار در مراحل اولیه مراجعه کند و تنها مشکل ورم شبکیه باشد و عروق شبکیه بسته نشده باشند، می‌توان از عوارض چشمی جلوگیری کرده و بینایی بیمار را حفظ کرد.

در واقع، دو سوم بیماران با استفاده از لیزر درمانی و تزریق دارویی خاص به داخل عروق چشم درمان می‌شوند. اما اگر عروق شبکیه به خاطر دیابت بسته شوند، درمان کامل بیمار سخت می‌شود و بیشتر به حفظ دید موجود تمرکز می‌شود. در صورت تشخیص و درمان به موقع عوارض چشمی دیابت، بیش از 90 درصد بیماران می‌توانند از نابینایی جلوگیری کنند.

روشی موثر برای عوارض خطرناک چشمی دیابت

• در مراحل ابتدایی دیابت، عروق خونی شبکیه ضخیم و تنگ و پیچ خورده می‌شوند. همچنین از دیواره‌های آن‌ها مایع خارج می‌شود که باعث تاری دید می‌شود. اما در مراحل پیشرفته‌تر، به دلیل نیاز نداشتن به تغذیه و اکسیژن سلول‌های بینایی، رگ‌سازی آغاز می‌شود.
• رگ‌های جدید خیلی شکننده هستند و درون چشم خونریزی می‌کنند که می‌تواند به جدا شدن شبکیه و در نهایت آسیب جدی به بینایی یا کوری منجر شود.
• وقتی این مشکلات برای چشم ایجاد می‌شود، عمل ویترکتومی انجام می‌شود که در آن بافت‌های آسیب‌دیده برداشته می‌شود و شبکیه به جای اصلی خودش برگردانده می‌شود. به واقع، متخصصان ایرانی با استفاده از روش‌های نوین ویترکتومی موفق به درمان عوارض جدی چشمی دیابت شده‌اند.

لیزر درمانی و کنترل عوارض چشمی

• لیزردرمانی یکی از درمان‌های اصلی عوارض چشمی دیابت است. از لیزر هم در مرحله ابتدایی بیماری یعنی در رتینوپاتی زمینه‌ای در صورت وجود تورم مرکز بینایی استفاده می‌شود و هم در مرحله دوم که رتینوپاتی پیشرفته است، به طور گسترده‌ای کاربرد دارد.
• اما باید دانست که لیزردرمانی در کنترل عوارض چشمی بیماری دیابت مؤثر است، اما معمولاً نمی‌تواند بینایی از دست رفته را برگرداند. حتی لیزردرمانی در دیابت ممکن است باعث کاهش دید محیطی، کاهش توانایی تطابق، کاهش بینایی در شب و کاهش تمایز رنگ‌ها شود.

همچنین بخوانید: