مراقبت های قبل و بعد از براکی تراپی یا پرتو درمانی (2 نکته مهم)
“`html
براکی تراپی یک نوع رادیوتراپی است که برای درمان سرطان استفاده می‌شود. این روش به عنوان رادیوتراپی داخلی نیز شناخته می‌شود. در این روش، تابش اشعه از داخل بدن انجام می‌گیرد تا مقدار زیادی اشعه به بافت توموری برسد و در عین حال بافت‌های سالم کمتر آسیب ببینند. در ادامه، اطلاعات بیشتری درباره این روش درمانی ارائه می‌شود.
رادیوتراپی داخلی می‌تواند هم به صورت بستری و هم به صورت سرپایی انجام شود. پروسه درمان به چند جلسه چند دقیقه‌ای تقسیم می‌شود و عوارض آن برای بیمار خیلی کم است. طول درمان در این روش نسبت به دیگر روش‌ها خیلی کوتاه‌تر است. معمولاً از این روش برای درمان سرطان پروستات و سرطان‌های سر و گردن استفاده می‌شود.
براکی تراپی یا پرتو درمانی داخلی چیست؟!
در این روش درمانی (براکی‌تراپی)، منبع تابش اشعه در داخل بدن قرار می‌گیرد که در دیگر روش‌ها اینطور نیست. در شروع درمان، منبع تابش به شکل دانه، نوار یا کپسول در ناحیه سرطانی یا اطراف آن قرار داده می‌شود. این کار امکان می‌دهد که دز بیشتری از تابش در سطح کوچکی از بدن اعمال شود.
آشنایی با فرایند درمان براکی تراپی
در براکی‌تراپی از بذر، کپسول، سیم، بالون یا لوله استفاده می‌شود و دز لازم برای درمان با اشعه از دستگاه به این ایمپلنت‌ها منتقل می‌شود، یا اینکه این ذرات کاشته شده رادیواکتیو هستند و دز مشخصی را آزاد می‌کنند. اولین بار در سال 1901 میلادی، بحث درباره این روش در محافل علمی مطرح شد که در آن از سوزن‌های حاوی رادیوم استفاده می‌شد.
درمان سرطان‌ها
از براکی‌تراپی برای درمان انواع سرطان‌ها، چه به تنهایی و چه همراه با دیگر درمان‌ها استفاده می‌شود. در بعضی مواقع، این روش بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده می‌شود و می‌تواند در کنار رادیوتراپی خارجی انجام گیرد. از این روش می‌توان برای درمان انواع مختلف سرطان‌ها استفاده کرد.
سرطان‌هایی مثل سرطان مغز، پستان، دهانه رحم، رحم، مری، چشم، ریه، پانکراس، پروستات، واژن، پوست و همچنین سرطان‌های سر و گردن، از جمله بیماری‌هایی هستند که با این روش درمان می‌شوند. آگاهی از علائم سرطان پروستات و چگونگی درمان و مواجهه با این بیماری به بیماران کمک می‌کند تا بهتر آن را شناسایی کنند.
مراقبت‌های قبل از درمان براکی تراپی
قبل از استفاده از این روش درمانی، اسکن‌های مختلفی انجام می‌شود تا طرح کلی درمان مشخص شود. آزمایش‌های عکسبرداری مثل اشعه ایکس، سی تی اسکن و ام آر آی به پزشک کمک می‌کنند. همانطور که گفته شد، در براکی‌تراپی مواد رادیواکتیو باید در داخل بدن و در نزدیکی ناحیه سرطانی قرار داده شوند.
نحوه قرارگیری مواد رادیواکتیو به عواملی مانند محل شیوع سرطان، میزان پیشرفت بیماری، وضعیت جسمانی بیمار و اهداف درمان بستگی دارد. مواد رادیواکتیو در داخل حفره‌ها یا بافت‌های بدن قرار می‌گیرند.
در روند قرارگیری مواد رادیواکتیو، در طول درمان این مواد با استفاده از دست یا دستگاه‌های کامپیوتری در حفره‌هایی مانند نای یا واژن قرار داده می‌شوند. از تصویربرداری سی تی‌اسکن و اولتراسوند برای اطمینان از قرارگیری صحیح استفاده می‌شود. همچنین، در فرآیند قرارگیری داخل بافت بدن، مواد رادیواکتیو در بافت‌هایی مثل پستان یا پروستات قرار می‌گیرند و سیم‌ها، بالون‌ها یا دانه‌ها به ناحیه مورد نظر تابش اشعه می‌فرستند.
برای مراقبت‌های قبل از درمان، لازم است به محض مشاهده علائم غیرعادی، به دنبال بررسی‌های لازم باشید و دلیل آن را از پزشک خود بپرسید. مثلاً اگر ترشح خونی از نوک پستان دارید، بهتر است علت آن را بررسی کنید. یا اگر علائم غیرعادی دیگر مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید تا از عدم ابتلا به سرطان پستان اطمینان حاصل کنید و طرق تشخیص این بیماری را از پزشک خود بپرسید.
فرایند درمان رادیوتراپی داخلی
یکی از روش‌های درمانی براکی‌تراپی، دز بالا است. در این روش، درمان به صورت سرپایی و در جلسات کوتاه انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن بیمار نیست. مواد رادیواکتیو…
“““html
در این روش، افراد به مدت بیست دقیقه تحت درمان قرار می‌گیرند. این درمان می‌تواند یک تا دوبار در روز یا چند بار در هفته انجام شود.
نحوه‌ی درمان به این صورت است که بیمار بعد از مراجعه به پزشک، روی میز معاینه دراز می‌کشد و لوله‌های باریک یا سوزن‌های کوچک به داخل توموری که ایجاد شده، وارد می‌شود و درمان آغاز می‌شود. خوب است بدانید که این روش معمولاً برای بیمار درد خاصی ندارد.
در این درمان، از اشعه با دز پایین استفاده می‌شود، طی این کار، چند ساعت و حتی چند روز زمان نیاز است. برای استفاده از این روش، بیمار باید در بیمارستان بستری شود و دستگاه‌های خاصی به کمک عمل جراحی در بدن فرد قرار می‌گیرد. در این شرایط نیاز به بی‌حسی یا جراحی خواهد بود.
آشنایی با عوارض براکی تراپی
مواد رادیواکتیو ممکن است چند روز در بدن بیمار باقی بمانند و ممکن است برای دیگران عوارضی ایجاد کنند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که برای چند روز از بیمار فاصله بگیرید و اجازه دهید که او در آرامش استراحت کند.
روش دیگری از درمان وجود دارد که به صورت دائمی استفاده می‌شود و معمولاً برای درمان سرطان پروستات به کار می‌رود. در این روش، مواد رادیواکتیو به روش‌های دستی یا با دستگاه به داخل بدن بیمار قرار می‌گیرند. ممکن است گذاشتن این دستگاه در بدن کمی اذیت‌کننده باشد، اما این ناراحتی بعد از مدتی از بین می‌رود.
در مراحل ابتدایی، دز کمی از اشعه به ناحیه‌ی تحت درمان فرستاده می‌شود و دیگر نیازی به قرنطینه برای بیمار نیست. اما بهتر است خانم‌های باردار و کودکان چند روزی از بیمار دور بمانند تا تأثیرات رادیواکتیو به طور کامل از بین برود.
مراقبت‌های بعد از درمان
بعد از درمان، رعایت برخی نکات ضروری است. یکی از این مراقبت‌ها شامل انجام اسکن‌های لازم در ناحیه‌ی مورد نظر می‌باشد. البته این اسکن پیش از شروع درمان نیز انجام می‌شود و بعد از اتمام درمان هم برای ارزیابی نتیجه ضروری است. بیمار بعد از پایان درمان نیاز به دوره‌ای استراحت دارد تا بتواند به ترمیم و بازیابی قوا بپردازد.
احتمال دارد پس از درمان با این روش، برخی مشکلات برای بیمار پیش بیاید. بنابراین قبل از درمان باید شرایط خود را به خوبی بسنجید و اگر از انجام درمان و تحمل عوارض آن مطمئن هستید، به درمان ادامه دهید. مشکلاتی مثل بروز مشکلات پوستی یا ریزش مو ممکن است به وجود آید، زیرا در براکی تراپی، دستگاه به داخل بافت بدن قرار می‌گیرد و احتمال بروز این عوارض وجود دارد.
پس از درمان، پزشک مدتی را برای عدم انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین تعیین می‌کند، زیرا در این مدت بدن نیاز به استراحت دارد و بیش از حد خسته شده است. اما نگران نباشید؛ قطعاً می‌توانید بعد از بهبودی و با مشورت پزشک به فعالیت‌های ورزشی برگردید.
عوارض براکی تراپی
یکی از شایع‌ترین عوارض این روش درمانی، احساس خستگی در بیمار است. فرد ممکن است بعد از درمان احساس کند که مدام خسته است و این احساس روی روحیه‌اش تأثیر بگذارد یا حس کند توانایی انجام کار خاصی را ندارد. یکی از عوارض مربوط به رادیوتراپی داخلی، تنگی نفس است که برای همه قابل تحمل می‌باشد، اما شدت آن برای افراد مختلف متفاوت است.
در مواردی، بیمار ممکن است در ناحیه‌ی درمان احساس درد زیادی کند و خم به خم زندگی عادی‌اش تحت تأثیر قرار گیرد. در این شرایط، لازم است با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است علایم دیگری بروز کرده باشد.
مروری بر مراقبت‌های بعد از درمان رادیوتراپی داخلی
استفاده از این روش درمانی می‌تواند برای اطرافیان بیمار نیز عوارض احتمالی داشته باشد. افرادی که با سرطان‌های شدید مواجه شده‌اند، ممکن است در معرض تابش قرار بگیرند.
“`
برخی افراد ممکن است تحت تأثیر شدیدتری قرار بگیرند، به همین دلیل این مواد برای مدتی در بدن آنها باقی می‌ماند و بهتر است پس از درمان، چند روزی از آنها دوری کنید.
حالت تهوع یکی از عوارضی است که ممکن است پیش بیاید و کنترل آن با دارو امکان‌پذیر است. اگر این حالت خیلی شدید باشد و بیمار را اذیت کند، باید به پزشک اطلاع داده شود. مشکلات بینایی و شنوایی از عوارض براکی‌تراپی نیستند و اگر این مشکلات بروز کنند، باید فوراً به پزشک خبر داده شود.
یادآوری می‌شود که شدت عوارض برای هر فرد متفاوت است و همه بیماران تجربه یکسانی ندارند. از دیگر عوارض طولانی‌مدت این بیماری می‌توان به مشکلات مثانه و روده، مشکلات استخوان، یائسگی زودهنگام در خانم‌ها، آسیب‌های عصبی و تورم در ناحیه کشاله ران و پا اشاره کرد.
منبع: آرگا
