مزایای درمانی داروی ترکیبی لوپیناویر و ریتوناویر (2 نکته مهم)

موارد مصرف و عوارض جانبی لوپیناویر و ریتوناویر

لوپیناویر و ریتوناویر دارای دو ترکیب به نام لوپیناویر و ریتوناویر هستند که با نام تجاری کالترا نیز شناخته می‌شوند. این دو دارو به عنوان داروهای ضد ویروسی برای درمان عفونت نقص ایمنی اکتساب (HIV) مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوپیناویر نقش اصلی را ایفا می‌کند و ریتوناویر کمک می‌کند تا لوپیناویر بهتر در بدن جذب شود. این ترکیب، پیشرفت عفونت HIV را کند می‌کند، اما درمان قطعی نیست. ویروس HIV به سلول‌های CD4 حمله می‌کند که این سلول‌ها نوعی از سلول‌های سفید خون هستند و برای دفاع از بدن در برابر بیماری‌ها حیاتی می‌باشند.

لوپیناویر و ریتوناویر در دسته داروهایی قرار دارند که به آنها مهارکننده‌های پروتئاز می‌گویند. این دارو معمولاً همراه با سایر داروها مصرف می‌شود. مصرف همزمان چند داروی ضد ویروسی از ایجاد مقاومت ویروسی در بدن جلوگیری می‌کند. لوپیناویر و ریتوناویر با کاهش تعداد ویروس‌ها در خون، کمک می‌کند تا سیستم ایمنی بدن قوی‌تر شود.

موارد منع مصرف داروی لوپیناویر و ریتوناویر

• به تاریخ انقضای داروی لوپیناویر و ریتوناویر دقت کنید و اگر تاریخ آن گذشته است، از آن استفاده نکنید.
• هرگز داروی لوپیناویر و ریتوناویر (کالترا) را به دیگران ندهید، حتی اگر علائم مشابهی داشته باشند.
• این دارو را بیشتر از دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
• از تداخلات دارویی این دارو مطلع شوید و به پزشک بگویید که چه داروهای دیگری مصرف می‌کنید.

تداخلات دارویی لوپیناویر و ریتوناویر

تداخل دارویی می‌تواند عملکرد داروها را تحت تأثیر قرار دهد و خطر عوارض جانبی جدی را بالا ببرد. بهتر است فهرستی از همه داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی، بدون نسخه و محصولات طبیعی) تهیه کرده و با پزشک و داروساز به اشتراک بگذارید. هیچ‌گاه دوز دارو را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید و مصرف دارو را قطع نکنید.

برخی از داروهایی که ممکن است با لوپیناویر و ریتوناویر تداخل داشته باشند، شامل داروهای مهارکننده پروتئاز HIV مانند تیپراناویر و فوس امپرناویر هستند.

داروهایی که بر روی حذف لوپیناویر و ریتوناویر از بدن تأثیر می‌گذارند، شامل بوسپرویر و ریفامپین (rifampin) و مخمر سنت جان هستند.

لوپیناویر و ریتوناویر ممکن است روند حذف برخی داروها را از بدن کند کند و این امر می‌تواند روی عملکرد آنها تأثیر بگذارد. برخی از این داروها شامل مسدودکننده‌های خاص آلفا، داروهای تنفسی خاص و داروهایی برای اختلال نعوظ و فشار خون ریوی هستند.

این دارو همچنین می‌تواند اثر بخشی روش‌های کنترل بارداری هورمونی مانند قرص‌ها یا پچ‌های هورمونی را کاهش دهد و این ممکن است منجر به بارداری شود. با پزشک خود در مورد روش‌های مطمئن‌تر کنترل بارداری مشورت کنید و در طول فعالیت‌های جنسی از روش‌های مؤثر (کاندوم لاتکس یا پلی‌اورتان) برای جلوگیری از انتقال HIV به دیگران استفاده کنید. اگر دچار لکه بینی یا خونریزی شدید، بهتر است با پزشک صحبت کنید زیرا این ممکن است نشانه‌ای از عدم کارایی کنترل بارداری هورمونی شما باشد.

نکاتی که قبل از مصرف لوپیناویر و ریتوناویر باید در نظر گرفته شود

قبل از اینکه داروی لوپیناویر و ریتوناویر را مصرف کنید، مهم است که پزشک شما از چند موضوع مطلع باشد. زیرا بعضی داروها در برخی شرایط نمی‌توانند تجویز شوند و برخی دیگر فقط باید در صورت نیاز خاصی استفاده شوند. بنابراین به موارد زیر توجه کنید:

• اگر قصد بچه‌دار شدن یا در حال حاضر باردار هستید، یا به نوزاد خود شیر می‌دهید.
• اگر به دیابت مبتلا هستید.
• اگر مشکلات قلبی یا ضربان قلب نامنظم دارید.
• اگر به هپاتیت یا هر نوع بیماری کبدی مبتلا هستید.
• اگر مشکلات کلیوی دارید.
• اگر به هموفیلی یا پورفیری مبتلا هستید.
• اگر قبلاً به هر نوع دارو حساسیت داشته‌اید.

همچنین اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید، این داروها می‌توانند شامل داروهای گیاهی و مکمل‌ها باشند، چه این داروها با نسخه پزشک تجویز شده باشند و چه بدون نسخه.

عوارض جانبی احتمالی داروی لوپیناویر و ریتوناویر

هر دارویی می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد. این عوارض در همه افراد پیش نمی‌آید و معمولاً بدن با گذشت زمان به داروی جدید عادت می‌کند و این علائم به تدریج کاهش می‌یابند. اما اگر عوارض زیر ادامه پیدا کرد یا اذیت‌کننده شد، حتماً با پزشک خود در میان بگذارید. عوارضی که ممکن است بیشتر از ۱ نفر از هر ۱۰ بیمار را تحت تأثیر قرار دهد عبارتند از:

• عفونت‌های مانند سرماخوردگی و عفونت‌های پوستی: اگر این عفونت‌ها باعث مشکل شدند، با پزشکتان مشورت کنید.
• اسهال: حتماً آب زیادی بنوشید تا آب بدن شما تأمین شود.
• احساس بیماری: سعی کنید غذاهای ساده مصرف کنید و از غذاهای چرب و تند پرهیز کنید.

عوارض دیگر که کمتر شایع است:

• احساس کسالت، شکم درد، سوء هاضمه و نفخ: در این موارد نیز سعی کنید غذاهای ساده میل کنید و از غذاهای پرچرب و تند دوری کنید.
• سردرد، درد مفاصل و عضلات: از پزشکتان بخواهید که یک مسکن مناسب تجویز کند.
• احساس ضعف و خستگی: در این صورت، از رانندگی و کار با ابزار خودداری کنید.
• کاهش اشتها، کاهش وزن، بروز کهیر و خارش، احساس اضطراب، مشکل در خوابیدن، افزایش فشار خون، تعریق شبانه و مشکلات جنسی: اگر هر کدام از این عوارض شما را اذیت کرد، با پزشک خود صحبت کنید.
• تغییرات در نتایج آزمایش خون: پزشک شما این موارد را نیز بررسی خواهد کرد.

نکته مهم: برخی افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند، ممکن است دچار التهاب پانکراس شوند. علائم این عارضه شامل شکم درد، احساس کسالت، تب و احساس ناخوشی است. اگر چنین علائمی داشتید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

اگر علائم دیگری در شما ظاهر شد که فکر می‌کنید ناشی از مصرف لوپیناویر و ریتوناویر است، حتماً با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.

مصرف بیش از حد لوپیناویر و ریتوناویر

علائم نگرانی در مصرف بیش از حد این دارو شامل: تغییر در میزان ادرار، احساس بی‌حسی یا گزگز در بازوها، دست‌ها و پاها می‌باشد. اگر احساس کردید که ممکن است به مصرف بیش از حد این دارو دچار شده‌اید، حتماً با بخش مسمومیت‌ها یا اورژانس بیمارستان تماس بگیرید.

چگونه داروی لوپیناویر و ریتوناویر را نگهداری کنیم

• تمام داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
• دارو را در جایی خنک، خشک و دور از گرما و نور مستقیم آفتاب نگه دارید.

شربت کالترا (لوپیناویر و ریتوناویر) را تا زمانی که نیاز دارید، در یخچال نگه دارید. پس از باز کردن این شربت، آن را در جای خنک و به دور از یخ زدگی ذخیره کنید. می‌توانید تا ۶ هفته پس از باز کردن شربت از آن استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: