معرفی داروی ایرون سوکروز و موارد مصرف آن (2 نکته مهم)
“`html
موارد مصرف ایرون سوکروز
ایرون سوکروز (Iron Sucrose) ترکیبی است که از هیدروکسید آهن 3 و سوکروز تشکیل شده و برای درمان کم خونی ناشی از فقر آهن در بیمارانی که همودیالیز طولانی مدت دارند یا اریتروپویئتین دریافت می‌کنند، استفاده می‌شود.
نام‌های تجاری: ونوفر ، فرووین
مکانیسم اثر ایرون سوکروز
این دارو باعث جایگزینی آهن می‌شود. بدن این ترکیب را به آهن و سوکروز تجزیه می‌کند. قسمت آهن به تدریج جایگزین آهن از دست رفته می‌شود و سطح آهن و فریتین در خون را به طور قابل توجهی بالا می‌برد و سطح TIB را کاهش می‌دهد.
موارد و مقدار مصرف ایرون سوکروز
الف) کم خونی ناشی از فقر آهن در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که همودیالیز می‌شوند.
بزرگسالان: mg 100 آهن به صورت وریدی از طریق دیالیز یا به صورت تزریق آهسته ( ml/min 1) یا به صورت انفوزیون در عرض 15 دقیقه در یک جلسه دیالیز تجویز می‌شود. این مقدار یک تا سه بار در هفته تکرار می‌شود تا مجموعاً به mg 1000 آهن در ده دوز برسد. در صورت نیاز می‌توان این فرآیند را تکرار کرد.
ب) کم خونی ناشی از فقر آهن در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که دیالیز صفاتی می‌شوند.
بزرگسالان: mg 300 آهن به صورت وریدی در طی 90 دقیقه دو بار با فواصل 14 روزه تزریق می‌شود و سپس 14 روز بعد یک انفوزیون 5/2 ساعته به مقدار mg 400 دریافت می‌کنند.
پ) کم خونی ناشی از فقر آهن در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که دیالیز نمی‌شوند.
بزرگسالان: mg 200 آهن به صورت وریدی آرام و بدون رقیق کردن در عرض 5-2 دقیقه تزریق می‌شود. دوره درمان شامل 5 بار تزریق به فاصله 14 روز خواهد بود تا دوز نهایی آهن به mg 1000 برسد.
مصرف ایرون سوکروز در دوران بارداری و شیردهی
برای داروهای گروه B در دوران بارداری، مطالعات در حیوانات نشان نداده‌اند که خطری برای جنین وجود دارد، اما اطلاعات کافی در مورد زنان باردار وجود ندارد. همچنین، برخی از مطالعات در حیوانات عوارضی را برای جنین نشان داده‌اند، اما شواهدی از خطر مصرف این دارو در سه ماهه اول بارداری وجود ندارد و در مورد باقی دوران حاملگی نیز خطری گزارش نشده است.
مصرف در شیردهی: اطلاعاتی درباره ترشح این دارو در شیر مادر وجود ندارد و باید با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی ایرون سوکروز
- اعصاب مرکزی: ضعف، گیجی، تب، سردرد، دردهای عضلانی، و درد.
- قلبی ـ عروقی: درد قفسه سینه، احتباس مایع، نارسایی قلبی، افزایش فشار خون، کاهش فشار خون.
- دستگاه گوارش: درد شکم، اسهال، حالت تهوع، استفراغ، و اختلال در حس چشایی.
- عضلانی ـ اسکلتی: درد در عضلات و استخوان‌ها، کرامپ در پاها.
- تنفسی: سرفه، تنگی نفس، و پنومونی.
- پوست: واکنش در محل تزریق و خارش.
- سایر عوارض: آسیب‌های احتمالی و سپسیس.
مسمومیت با ایرون سوکروز و درمان آن
مصرف بیش از حد دارو یا تزریق سریع ممکن است منجر به کاهش فشار خون، سردرد، حالت تهوع، گیجی، درد مفاصل، احساس سوزش در بدن، درد شکم، درد عضلات، ورم و سقوط وعروقی شود.
برای درمان، کاهش سرعت تزریق و مراقبت با مایعات وریدی توصیه می‌شود.
“`هیدروکورتیزون و یا آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند کمک کنند.
تداخلات دارویی ایرون سوکروز
اگر این دارو همراه با مکمل‌های آهن خوراکی مصرف شود، جذب آن‌ها کاهش می‌یابد. بنابراین بهتر است که همزمان استفاده نشوند.
موارد منع مصرف و احتیاط در رابطه با ایرون سوکروز
این دارو در شرایط زیر نباید مصرف شود: اگر در بدن آهن زیاد باشد، در صورت داشتن حساسیت زیاد به این دارو و یا ترکیباتش و همچنین در صورت وجود نوعی آنمی غیر از کمبود آهن.
ملاحظات اختصاصی ایرون سوکروز
1- در موارد نادر ممکن است واکنش‌های حساسیتی شدید مانند شوک، کاهش هوشیاری، افت فشار خون، دیسپنه و یا تشنج رخ دهد.
2- واکنش‌های حساسیتی ملایم تا متوسط ممکن است شامل تنگی نفس، افت فشار خون، بثورات پوستی و خارش باشد.
3- دارو باید به آرامی و با دوز ml 1 (معادل mg 20 آهن المنتال) در یک دقیقه تزریق شود و نباید بیشتر از یک ویال در هر بار تزریق استفاده کرد.
4- برای انفوزیون، mg 100 آهن المنتال باید در نرمال‌سالین رقیق شود و این مخلوط باید حداقل در مدت 15 دقیقه تزریق شود. دوزهای mg 300 یا بیشتر باید در ml 250 نرمال‌سالین رقیق شوند.
5- این دارو نباید با سایر داروها یا محلول‌های تغذیه وریدی مخلوط شود.
6- پس از تزریق وریدی آهن، سطح ترانسفرین بلافاصله افزایش می‌یابد. سطح آهن سرم باید 48 ساعت بعد از تزریق اندازه‌گیری شود.
7- سطح هموگلوبین، هماتوکریت، فریتین سرم و اشباع ترانسفرین نیز بررسی شود.
8- در صورت بروز نشانه‌های افزایش بیش از حد آهن، مصرف دارو باید قطع گردد.
نکات قابل توصیه به بیمار در دوره مصرف ایرون سوکروز
- اگر نشانه‌های مسمومیت مانند سردرد، تهوع، گیجی، درد عضلانی، احساس سوزن سوزن شدن و درد شکم پیش آمد، به پزشک اطلاع دهید.
- برای سالمندان: به دلیل کاهش عملکرد قلب و وجود بیماری‌های دیگر و مصرف داروهای مختلف، باید در انتخاب دوز مناسب احتیاط کرد.
- برای کودکان: ایمنی و تاثیرگذاری این دارو هنوز در کودکان ثابت نشده است.
داروهای هم گروه ایرون سوکروز
- آیرون دکستران
- فروس سولفات
- هماتنیک
- فروموکسیتول
