معرفی درخت حرا و روش تکثیر آن (2 نکته مهم)
درخت حرا و کاربردهای آن
درخت حرا به عنوان درختی با ارتفاع ۳ تا ۶ متر و با برگ‌های سبز روشن شناخته می‌شود. این درخت که به آب‌های شور نیاز دارد، در تماس با آب دریا می‌تواند تا جایی که به ساقه آن می‌رسد فرو برود. خاصیت جالب این درخت این است که می‌تواند آب شیرین را از آب دریا جذب کند و نمک آن را دفع کند. به همین دلیل، درخت حرا به نوعی مانند یک دستگاه تصفیه آب طبیعی عمل می‌کند. جنگل‌های حرا محیط مناسبی برای پرندگان مهاجر از مناطق گرمسیری فراهم می‌کنند.
مناطق اصلی رشد درخت حرا در ایران شامل تیاب، جاسک، چابهار و سواحل شمالی و غربی جزیره قشم است. همچنین، سازمان یونسکو جنگل‌های حرای جزیره قشم را به عنوان ذخایر زیست‌کره ثبت کرده است.
گیاه شناسی درخت حرا
درخت حرا دارای برگ‌های بیضی شکل با سطحی براق و روشن است. این برگ‌ها به طول ۵ تا ۷ سانتی‌متر هستند. میوه درخت حرا شبیه بادام است و از یک خامه باریک برخوردار می‌باشد. گل‌های این درخت کوچک و کم‌رنگ هستند و رنگ آن‌ها طلایی است. بوی گل‌ها شیرین و خوشایند است و در فاصله چند متری پخش می‌شود.
ریشه‌های درخت حرا کوتاه و کم‌عمق هستند و از آن‌ها، ریشه‌های باریک و عمودی به سمت بالا رشد می‌کنند. این ریشه‌ها به طور متوسط تا ۳۰ سانتی‌متر از سطح زمین بلند می‌شوند و به مرور زمان دور درخت را می‌پوشانند و به یک شبکه تبدیل می‌شوند که به درختان در محیط‌های باتلاقی کمک می‌کند. این ریشه‌ها همچنین به کاهش شوری اطراف کمک می‌کنند تا درخت بتواند از آب‌های شور دریا تغذیه کند.
درختان حرا معمولاً تنه‌های متعددی دارند که تشخیص تنه اصلی را دشوار می‌کند. به دلیل اینکه برگ‌های آن همیشه سبز هستند، این جنگل‌ها به نام «جنگل‌های همیشه بهار» نیز خوانده می‌شوند.
شرایط اکولوژیک مورد نیاز درخت حرا
جنگل‌های مانگرو (حرا) در طول میلیون‌ها سال با آب‌های شور دریا و سواحل جزر و مدی سازگاری پیدا کرده‌اند. این گیاهان معمولاً نمی‌توانند دماهای کمتر از ۵ درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند و شوری بین ۲۰ تا ۳۲ در هزار برای رشد آن‌ها مناسب است.
شیوه تکثیر درخت حرا
درخت حرا به عنوان یک ذخیره‌گاه زیست‌کره شناخته می‌شود و از اهداف کاشت نهال آن، گسترش جنگل‌ها، ایجاد محیط مناسب برای تکثیر آبزیان، حفظ تنوع زیستی، حفاظت از خاک و تقویت زیستگاه پرندگان و حشرات است. بذر حرا در پایه مادری ریشه می‌زند و وقتی به اندازه مناسب رسید، جدا می‌شود. اگر شرایط برای این بذر مناسب باشد، در همان مکان رشد می‌کند، وگرنه بذر با جزر و مد به مکان دیگری انتقال می‌یابد.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی درخت حرا
درختان حرا که جزء گیاهان مانگرو هستند، می‌توانند در آب‌های شور زندگی کنند. بافت ساقه و ریشه این درخت به گونه‌ای است که آب شور دریا را تصفیه کرده و مواد مورد نیاز را جذب می‌کند. پوست حرا خاصیت درمانی برای بیماری جذام دارد و شیره درون آن برای درمان بیماری‌های پوستی موثر است. در صنعت، تانن موجود در حرا برای تولید جوهر مازو استفاده می‌شود و همچنین از آن برای ساخت چسب و خمیرچوب استفاده می‌کنند.
در طب سنتی، از این گیاه برای درمان دردهای روماتیسمی، بیماری آبله و انواع زخم‌ها بهره می‌برند.
میوه خمیری این گیاه در هند برای درمان تومورها و دمل‌ها استفاده می‌شود. همچنین، از دانه‌های نارس این گیاه به عنوان ضماد برای درمان دمل‌های چرکی، زخم‌های پوستی ناشی از آبله و سوختگی، و همچنین بهبود آبسه‌ها بهره می‌برند. ریشه‌های این گیاه نیز می‌توانند قدرت جنسی را افزایش دهند.
انواع مختلف این گیاه برای تغذیه دام‌ها به کار می‌رود. علاوه بر این، از چوب آن برای سوخت هم استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
