معرفی دو گونه سنقر به نام سنقر خاکستری و سفید (2 نکته مهم)

مشخصات ظاهری سنقر خاکستری :

سنقر خاکستری بین 43 تا 50 سانتیمتر قد دارد. برای تشخیص این پرنده از سنقر گندم‌زار که شباهت زیادی به آن دارد، می‌توان به چند نشانه توجه کرد؛ دمگاه سفیدتر، جثه نسبتاً بزرگ‌تر (به ویژه پرنده‌های ماده) و بال‌ها و دم کمی پهن‌تر از نشانه‌های آن است.

این پرنده شکاری دارای دمی بلند و بال‌های دراز است. رنگ پرنده نر و ماده با هم متفاوت است. همچنین، ماده‌ها کمی بزرگ‌تر و سنگین‌تر از نرها هستند.

پرنده نر دارای سر، سینه، پشت و دمی خاکستری رنگ است. پرهای شکمی و پاها سفید هستند و دمگاه در آن به روشنی سفید دیده می‌شود.

شاهپرهای اولیه بال رنگ سیاه و شاهپرهای ثانویه سفید هستند که به تدریج به خاکستری تغییر رنگ می‌دهند و در پرواز یک نوار باریک خاکستری تا سیاه را در شاهپرهای ثانویه ایجاد می‌کنند. این ویژگی در تشخیص آن از سنقر سفید به کار می‌آید.

چشمان آن رنگ زرد دارد. در پرنده‌های ماده، سطح پشت به رنگ قهوه‌ای است و رنگ سر قهوه‌ای با رگه‌هایی از رنگ سفید و نخودی دیده می‌شود و شکم آن رنگ نخودی با نوارهای قهوه‌ای دارد.

معمولاً بالای چشم پرنده ماده یک ابروی سفید مشخصی وجود دارد. به طور کلی دور چشم پرنده ماده خیلی تیره نیست. دمگاه آن سفید و بر روی دمش نوارهای سیاه عرضی وجود دارد.

پرنده‌های نابالغ به پرنده‌های ماده شباهت دارند اما سطح شکمی آن‌ها بیشتر نخودی و دارای نوارهای طویلی است. شیوه پرواز سنقر خاکستری مشخص و در ارتفاع کم انجام می‌شود.

مشخصات سنقر سفید :

سنقر سفید بین 43 تا 48 سانtیمتر قد دارد. پرنده نر در ناحیه‌ی سر و سطح شکمی به صورت چشمگیری سفید رنگ است. دم و بال‌های آن خاکستری مایل به آبی روشن است و شاهپرهای نخستین آن یک مثلث سیاه کوچک در انتهای بال می‌سازد.

این پرنده شکاری دارای بال‌های دراز است و معمولاً در ارتفاع کم پرواز می‌کند. رنگ پرنده نر و ماده با هم متفاوت است و ماده‌ها کمی بزرگ‌تر و سنگین‌تر از نرها هستند.

پرنده نر دارای سطح پشتی سفید مایل به خاکستری و سطح شکمی سفیدی است. این پرنده نسبت به سنقر خاکستری نر کم‌رنگ‌تر و کوچکتر است. پرهای شکمی و پاها سفید هستند و دمگاه سفید و بعضی اوقات با خال‌های خاکستری دارد. شاهپرهای اولیه بال رنگ سیاه دارند و شاهپرهای ثانویه و پرهای زیر بال سفید هستند.

دم و بال‌ها از رو به خاکستری مایل به آبی دیده می‌شوند. پرنده ماده دارای سطح پشتی قهوه‌ای و سطح شکمی نخودی مایل به نارنجی با نوارهای طولی قهوه‌ای است.

سرش قهوه‌ای است و ابرو و نوار زیر چشمی سفید مشخصی دارد. همچنین باند باریکی سفید در زیر گونه‌هایش وجود دارد. دمش قهوه‌ای است و روی دمش نوارهای عرضی پهن سیاه رنگ دیده می‌شود.

دمگاه سفید و پاهایش زرد رنگ هستند. پرنده نابالغ به پرنده ماده شباهت دارد اما سطح شکمی آن تیره‌تر است و طوق سفید زیر گونه به وضوح در آن پیدا نیست.

نام‌های دیگر سنقر خاکستری و سفید:

صدای سنقر خاکستری ( قوش غارتگر ) و سفید:

صدای این پرنده شبیه به یک هشدار است و در زمان نمایش‌های جفت‌گیری صدایش شبیه «که – که –که » یا «کک-کک- کک-» شنیده می‌شود.

تغذیه :

سنقر خاکستری و سفید معمولاً از پستانداران کوچک مانند موش‌ها تغذیه می‌کنند. گاهی هم پرندگان کوچک و حتی خزندگان مثل مارمولک را شکار می‌کنند.

نیز تغذیه می کند

زیستگاه :

سنقر خاکستری و سفید در جاهایی مانند مناطق تالابی، نیزارها، دشت‌های چمن و سواحل زندگی می‌کند. این پرنده روی زمین و در علفزارها یا زمین‌های کشاورزی و باتلاق‌ها آشیانه می‌سازد. در ایران، در طول زمستان، به جز در بلوچستان، به‌وفور یافت می‌شود.

سنقر گندم زار زیستگاه متنوع‌تری دارد. این پرنده آشیانه‌اش را روی زمین و در علفزارها، باتلاق‌ها، بوشهای جنگلی و یا زمین‌های زراعی می‌سازد.

سنقر خاکستری و سفید یکی از پرندگانی است که در زمستان‌ها به تعداد کم در ایران دیده می‌شود. این پرنده در تمام نقاط ایران به جز قسمت جنوبی شرقی (بلوچستان) تماشا می‌شود و در حال حاضر به عنوان پرنده‌ای نادر شناخته می‌شود. چند جفت از این گونه زیبا و باشکوه در اطراف شالیزارهای شمالی (گیلان) دیده شده‌اند!

در گذشته، سنقر سفید در زمستان‌ها تعداد زیادی داشت و به عنوان یک پرنده مهاجر در تمام نقاط ایران مشاهده می‌شد. گمان می‌رفت که ممکن است در شمال شرقی ایران زادوولد کند. اما در حال حاضر تعداد آن‌ها به شدت کاهش یافته و در فصل زمستان به سختی دیده می‌شوند. سنقر سفید به عقیده کارشناسان محیط زیست ایران، در خطر انقراض قرار دارد.

حفاظت :

به نظر می‌رسد که حفظ تالاب‌ها و مناطق زیستگاه این پرنده می‌تواند به حفاظت از آن کمک کند.

بیشتر بخوانید :