معرفی نژاد گاو هلشتاین و خصوصیات آن (2 نکته مهم)
گاو هلشتاین
گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می‌شود، یکی از بزرگترین گاوهای شیری در جهان است. مانند گوسفندها، گاوها نیز به انواع مختلفی تقسیم شده‌اند و نژاد آنها براساس شیری و گوشتی بودن مشخص می‌شود. گاوهای شیری شامل نژادهایی مثل ایرشایر، جرسی، گرنزی، براون سوئیس، فریژن و کری می‌شوند. گاو فریژن که به آن گاو هلشتاین نیز گفته می‌شود، در زمره این نژادها قرار دارد.
این گاوها به دلیل اینکه حداقل ۱۰ برابر بیشتر از گاوهای محلی شیر می‌دهند، برای پرورش‌دهندگان بسیار جذاب هستند. هزینه سالانه نگهداری و پرورش هر گاو هلشتاین به تقریباً بیش از هفت میلیون تومان می‌رسد.
خصوصیات گاوهای هلشتاین
این گاو معمولاً سیاه و سفید است و به دو دسته فریژن هلندی و هلشتاین فریژن تقسیم می‌شود. این نژاد به اصل هلند برمی‌گردد.
رنگ گاو فریژن هلندی معمولاً سفید و سیاه است و پاها و دم آن سفید می‌باشد؛ اما گاو هلشتاین فریژن ممکن است ترکیب‌های مختلفی از رنگ سیاه و سفید داشته باشد یا حتی کاملاً سیاه باشد. به‌طور کلی، همه گاوهای هلشتاین پیشانی سفیدی دارند و گاوهای هلشتاین قرمز نیز وجود دارد.
قد معمولی این گاو بین ۱۴۵ تا ۱۶۵ سانتی‌متر و زمان بارداری‌اش تقریباً ۹ و نیم ماه (حدود ۲۸۰ روز) می‌باشد. اولین زایمان این گاو معمولاً در سن ۲۳ تا ۳۶ ماهگی اتفاق می‌افتد، اما توانایی بارداری از ۱۳ ماهگی را نیز دارد.
پرورش گاو هلشتاین در ایران
این گاو به دلیل مقاومت در برابر سرما، گزینه مناسبی برای پرورش است. همچنین، گاو هلشتاین به عنوان بهترین و سنگین‌ترین نژاد گاو شیری در جهان شناخته می‌شود. اما این نژاد در چرای خود نسبت به گاوهای جرسی و گرنزی یا ایرشایر ضعیف‌تر است، زیرا از رشد دیرتری برخوردار است.
میزان شیردهی گاو هلشتاین
این نژاد به عنوان بهترین نژاد از نظر تولید شیر شناخته می‌شود و به طور متوسط حدود ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می‌کند. درصد چربی این شیر ۳.۶۵ درصد و درصد پروتئین آن ۳ درصد است. گاوهای هلشتاین روزانه تقریباً ۳۴ کیلو شیر تولید می‌کنند و باید روزانه ۳ بار دوشیده شوند.
مرکز پرورش این نژاد در استان فریسلند واقع در شمال هلند است و یکی از پرشیرترین نژادهای دنیا به شمار می‌آید. اگرچه این نژاد بومی هلند است، اما در سایر کشورهای جهان نیز به خوبی پرورش یافته و اکنون یکی از رایج‌ترین گاوها در جهان است.
خصوصیات ظاهری گاو هلشتاین
رنگ این نژاد به صورت ابلق سیاه و سفید بوده و این گاو تمام ویژگی‌های خوب شیری را دارد. این گاو سری ظریف، سینه‌ای عریض، شاخ‌های کوچک و پستان‌های بزرگ و سالم دارد. اصل‌ترین گاوهای هلشتاین رنگ پوستشان از مچ پا به پایین کاملاً سفید است که این مورد، ساده‌ترین روش برای شناسایی اصالت گاوهای هلشتاین می‌باشد. البته میزان تولید شیر و ویژگی‌های دیگر تحت تأثیر این مشخصه نیستند و این ویژگی از اهمیت چندانی برخوردار نیست.
قد و وزن گاو هلشتاین
قد این گاو معمولاً بین ۱٫۳۵ تا ۱٫۴۵ متر بوده و وزن آنها حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ کیلوگرم است. وزن تولد این نژاد نیز تقریباً ۴۲ کیلوگرم است و نرهای بالغ آن ممکن است تا یک تن وزن نیز برسند.
حد مطلوب این است که یک گاو هلشتاین در سن ۲۳ تا ۳۶ ماهگی اولین گوساله‌اش را به دنیا بیاورد. مدت زمان بارداری گاو هلشتاین حدود ۹ ماه است. گوساله‌های این نژاد در بین دیگر نژادهای شیری، هنگام تولد وزن بیشتری دارند و این ویژگی به همراه رنگ و چربی بدنی آنها، آنها را برای تولید گوشت سفید (نوزاد گاو) مناسب می‌کند.
خصوصیات تولیدی گاو هلشتاین
گاوهای هلشتاین به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان شیر با کمترین چربی شناخته می‌شوند. در سال ۱۹۹۹، میزان تولید سالانه شیر این نژاد به حدود ۱۰ تن رسید. گاوهای ممتاز این نژاد توانسته‌اند تا ۳۰ تن شیر در سال تولید کنند. بیشترین میزان تولید شیر ثبت شده برای یک گاو، ۳۲۶۰۰ کیلوگرم در ۳۶۵ روز بوده است که این گاو ۳ بار در روز دوشیده می‌شده و به طور متوسط روزانه ۹۰ کیلوگرم شیر تولید کرده است. مقدار چربی شیر در این نژاد معمولاً بین ۳/۴ تا ۲/۴ درصد متغیر است و درصد پروتئین شیر آن نیز حدود ۱۱/۳ درصد گزارش شده است. عمر مفید یک گاو هلشتاین به طور متوسط ۴ سال است.
بیشتر بخوانید:
