معرفی چند گیاه خود روی ایرانی (2 نکته مهم)

معرفی گل های خود روی ایرانی:

ام فارسي: گل استكاني گيلاني
نام علمي: Campanula ghilanensis Pall
اين گياه يكي از گونه هاي سرده گل استكاني Campanula L بوده و به تيره گل استكاني (Campanulaceae) تعلق دارد؛ 40 گونه گياه علفي يکساله و چند ساله از اين سرده در ايران يافت مي شود.
مختصري از ويژگي هاي گياه شناسي:
گياهي علفي و به ارتفاع 40 تا 70 سانتي متر است. برگ ها به شکل تخم مرغ و سرنيزه اي هستند و لب هاي آن ساده و يا کنگره اي مي باشند. گل ها با کاسه ي کرک دار و جام زنگوله اي شکل و مو دار هستند که رنگشان متغير بوده و معمولاً به رنگ نخودي چرک، قهوه اي يا قرمز تيره مي باشد. ميوه اين گياه از نوع كپسول است.
زمان گل و ميوه دهي: پاييز
پراكندگي جغرافيايي در كشور: اين گياه در ارتفاعات سرسبز استان گيلان رويش مي يابد.
فوايد زيست محيطي:
اين گياه براي توليد غذا (انرژي و مواد) از آب، مواد معدني و نور خورشيد استفاده مي کند؛ هوا را با توليد رطوبت و تبديل دي اكسيد كربن به اكسيژن تلطيف مي کند؛ باعث پالايش هوا با تثبيت ذرات معلق مانند گرد و غبار و گازهاي سمي مي‌شود و از فرسايش خاك جلوگیری می‌کند. به علاوه، پوشش گياهي به تقويت شرايط اقليمي در هر منطقه و مناسب‌تر شدن وضعيت زيستی جانداران ديگر کمک مي‌کند.
خواص دارويي:
عصاره ريشه اين گياه حاوي مقادير زيادي اينولين است و به عنوان نرم كننده پوست مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مصارف زينتي:
گل‌هاي اين گياه بسيار زيبا و با رنگ‌هاي متنوع هستند و از گذشته به عنوان گياهان زينتي براي تزيين محيط استفاده مي‌شوند.

نام فارسي: گونه اي گل آفتاب پرست
نام علمي: Heliotropium mesinanum Bge
اين گياه يكي از گونه هاي سرده آفتاب پرست (Heliotropium L) است و به تيره گل گاوزبان (Boraginaceae) تعلق دارد؛ 47 گونه گياه علفي يکساله و چند ساله از اين سرده در ايران يافت مي شود.
مختصري از ويژگي هاي گياه شناسي:
اين گياه علفي و يک ساله است و پوشيده از كرك بوده و ارتفاع آن بين 20 تا 50 سانتي متر است. برگ‌هاي آن بيضوي و حاشيه آن‌ها موج‌دار است. گل‌ها در خوشه‌اي انتهايي و به رنگ سفيد ميميل به زرد هستند. ميوه اين گياه شامل چهار فندقه و بدون كرك است.
زمان گل و ميوه دهي: تابستان.
پراكندگي جغرافيايي در كشور: اين گياه تنها در بيابان‌هاي اطراف قم يافت مي‌شود.
فوايد زيست محيطي:
اين گياه نيز همانند گياه قبلي غذا (انرژي و مواد) با استفاده از آب، مواد معدني و نور خورشيد توليد مي‌کند؛ هوا را با توليد رطوبت و تبديل دي اكسيد كربن به اكسيژن تلطيف مي‌کند؛ باعث پالايش هوا با تثبيت ذرات معلق مي‌شود و از فرسايش خاك حفاظت مي‌كند. وجود پوشش گياهي در هر منطقه به بهبود شرايط اقليمي و مناسب‌تر شدن شرايط زيست براي جانداران ديگر کمک می‌کند.
تركيبات:
در این گیاه آلکالوئیدی به نام سینوگلوسین در بخش‌های مختلف آن، به خصوص در برگ‌ها و سرشاخه‌های گل‌دار وجود دارد.
خواص دارويي:
دم‌کرده برگ‌ها و سرشاخه‌های جوان این گیاه تب‌بر است و برای دفع سنگ‌های کلیه و رفع آسم تجویز می‌شود. همچنین استفاده از عصاره گیاه به بهبودی زخم‌ها و ضایعات پوستی کمک می‌کند.
مصارف زينتي:
گل آذين این گیاه خوشه‌ای و انتهايي است و در زمان گل‌دهی بسیار زیبا و چشم‌نواز به نظر می‌رسد و می‌توان
“`

آن را برای تزئین در فضاهای سبز کشت کردند.

نام های فارسی: داروما
نام علمی: osyris daruma parsa – در حال انقراض
این گیاه تنها نوع سرده داروما (osyris) در ایران است و به خانواده صندل (santalaceae) تعلق دارد.

خلاصه‌ای از ویژگی‌های گیاه‌شناسی:
این گیاه یک درختچه همیشه سبز است که پوشیده از کرک می‌باشد و ارتفاع آن بین 1 تا 2 متر است. برگ‌ها کوتاه‌دم و بیضوی هستند و به رنگ سبز مایل به خاکستری. گل‌ها به صورت خوشه‌ای و دراز قرار دارند و شامل گلهای نر و ماده می‌شوند. هر گل دارای گلپوش سه قسمتی، سه پرچم و تخمدان گوشتی است که با کرک‌های نرم پوشیده شده و سه کلاله زرد رنگ دارد. میوه آن به شکل تخم‌مرغ و قرمز رنگ است و دانه‌های آن حاوی آلبومن زیاد هستند. این گونه گیاهی دارویی است.

زمان گل و میوه‌دهی: زمستان و بهار.

پراکندگی جغرافیایی: این گیاه در منطقه نگور، در استان سیستان و بلوچستان و بین پسابندر و بریس یافت می‌شود.

نام فارسی: گونه‌ای گل استکانی
نام انگلیسی: Bellflower, Bellwort, Hairbell
نام علمی: Campanula candida DC
این گیاه یکی از گونه‌های سرده گل استکانی Campanula L بوده و به خانواده گل استکانی (Campanulaceae) تعلق دارد. در ایران 40 گونه از این سرده موجود است.
خلاصه‌ای از ویژگی‌های گیاه‌شناسی:
این گیاه علفی است و ارتفاع آن بین 10 تا 40 سانتی‌متر می‌باشد. برگ‌ها تخم‌مرغی و بیضوی هستند و حاشیه آنها به صورت نرم و دندانه‌دار است. گل‌ها به صورت خوشه‌ای و جام گل زنگوله‌ای و استکانی هستند. رنگ گل‌ها آبی روشن یا بنفش و گاهی سفید مایل به نیلی است. میوه آن به شکل کپسول است.
زمان گل و میوه‌دهی:
اواخر تابستان و اوایل پاییز.
پراکندگی جغرافیایی در کشور:
زیستگاه این گیاه کوه‌های بیستون و پرو در اطراف کرمانشاه است.
فواید زیست‌محیطی:
این گیاه با تولید غذا از طریق آب و مواد معدنی و انرژی خورشید، هوا را با تولید رطوبت و تبدیل دی‌اکسید کربن به اکسیژن تلطیف می‌کند. همچنین با تثبیت گرد و غبار و عوامل بیماری‌زا، از آلودگی هوا جلوگیری می‌کند و باعث حفاظت از خاک در برابر فرسایش می‌شود. وجود این گیاهان در هر منطقه شرایط اقلیمی را مناسب‌تر کرده و به بهبود زندگی سایر موجودات کمک می‌کند.
خواص دارویی:
ریشه این گیاه متورم است و حاوی ذخایر اینولین می‌باشد. به همین دلیل عصاره آن برای نرم کردن پوست استفاده می‌شود.
مصارف زینتی:
گل‌های گیاهان خانواده گل استکانی بسیار زیبا و رنگارنگ هستند و از دیرباز به عنوان گیاهان زینتی کشت می‌شوند و برای زیباسازی محیط استفاده می‌شوند.

نام فارسی: گونه‌ای گل چاک
نام علمی: Asyneuma macrodon (Bioss. & Hausskn.) Bornm
این گیاه یکی از گونه‌های سرده گل چاک (Asyneuma Grisebach & Schrenk) بوده و به خانواده گل استکانی (Campanulaceae) تعلق دارد؛

9 نوع گیاه علفی از این خانواده در ایران وجود دارد.
توضیحاتی درباره ویژگی‌های گیاهی:
این گیاه علفی و دائمی است و تا 50 سانتی‌متر رشد می‌کند. برگ‌های آن باریک و کشیده هستند و ممکن است بدون دم‌گل یا با دم‌گل کوتاه باشند. گل‌ها به صورت تک‌تک و با شکلی لوله‌ای و سفید رنگ هستند که گاهی به رنگ آبی متمایل‌اند. میوه این گیاه کپسولی است.
زمان گل‌دهی و میوه‌دهی: از اردیبهشت تا مرداد.
محل پیدایش در کشور:
این گیاه فقط در کوه الوند استان همدان مشاهده شده است.
محیط زیست:
این گیاه به تولید غذا و انرژی به عنوان اولین مرحله زنجیره غذایی در اکوسیستم‌ها کمک می‌کند، همچنین با تولید اکسیژن و رطوبت، به پاک‌سازی هوا کمک می‌کند، از خاک در برابر فرسایش آبی و بادی محافظت می‌کند و محیط زیست مناسبی برای انسان و دیگر موجودات فراهم می‌آورد. این گیاه باعث زیبایی محیط نیز می‌شود.
خواص درمانی:
این گونه گیاهی ارزش دارویی زیادی ندارد؛ اما ریشه‌های آن ذخایر قندی دارند و طعم شیرینی دارند. استفاده از ریشه این گیاه باعث کاهش فشار خون می‌شود و باعث افزایش تعداد گلبول‌های قرمز و هموگلوبین می‌گردد و از طرف دیگر تعداد لکوسیت‌ها را کاهش می‌دهد. به همین دلیل، این گیاه برای درمان کم‌خونی توصیه می‌شود.

منبع: انجمن گردشگران ایران