معرفی گل جعفری و انواع آن (2 نکته مهم)

روش نگهداری و تکثیر گل جعفری

گل جعفری گیاهی زیبا با گلبرگ‌های نازک، پرپشت و خوشبو با رنگ‌های متنوع است که با گرما و تغییرات دما خیلی مقاوم است. این گل رشد سریعی دارد و بوته‌هایش خیلی زود باغچه را با برگ‌ها و ساقه‌های سبز پر می‌کنند.

جعفری گیاهی است مستقیم و سریع رشد که دارای برگ‌های سبز تیره و براق و معطر با بریدگی‌های عمیق است. گل‌های بزرگ و پرگلبرگ آن در تابستان به رنگ‌های زرد و رنگ‌های مختلف نارنجی ظاهر می‌شوند.

در میان گل‌های یک ساله، این گل جزو بهترین‌هاست و با رنگ‌های طلایی، مسی و برنجی باغچه‌های تابستانی و پاییزی را زیبا می‌کند. یکی از دلایل محبوبیت گل جعفری این است که می‌تواند در تمام تابستان گل‌های زیبا تولید کند.

مشخصات گیاه شناسی گل جعفری

گل جعفری که با نام علمی “Tagetes” شناخته می‌شود، از خانواده آفتابگردان است. این گیاه یک‌ساله تا چندساله است و اگر شرایط خوبی داشته باشد می‌تواند چند سال به گل‌دهی ادامه دهد.

تعداد گونه‌های گل جعفری بیش از ۵۰ است. بهترین گونه‌ها برای پرورش، جعفری فرانسه (گل کوچک) و جعفری مکزیکی (گل بزرگ) هستند. رنگ گل‌ها عمدتاً زرد و نارنجی است، که در گل کوچک زرد طلایی می‌باشد.

ارتفاع گل‌های کوچک بین ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و گل‌های بزرگ بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است. حداکثر رشد این گل‌ها در سال دوم اتفاق می‌افتد. گل‌دهی جعفری از اواخر بهار تا فصل سرد است، در گرمای مرداد کمی از گل‌دهی کم می‌شود ولی با کاهش دما دوباره گل می‌دهد و تا شروع فصل سرما ادامه می‌یابد.

انواع گل جعفری

جعفری گل درشت (Tagetes_erecta) با ارتفاع تقریبی ۹۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر، بلندترین نوع است و گاهی به آن گل‌های جعفری آفریقایی و آمریکایی می‌گویند.

گل جعفری فرانسوی (French marigolds)، کمی کوچک‌تر و فشرده‌تر هستند. این گل‌ها جذاب و زیبا هستند و معمولاً بین ۱۵ تا ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند.

جعفری کوتاه (dainty T. tenuifolia)، که معمولاً در باغ‌های سنگی استفاده می‌شود و مکان‌های خشک و گرم را دوست دارد. همچنین حاشیه‌های خوبی برای باغ‌ها ایجاد می‌کند و گل‌های آن قابل خوراکی هستند.

گل جعفری آفریقایی (Tagetes erecta) تا ۴ فوت رشد می‌کند و گل‌های بزرگ به رنگ نارنجی یا زرد دارد.

نیازهای اکولوژیک گل جعفری

آبیاری: این گیاه به میزان آب متوسطی نیاز دارد، یعنی خاک نباید خشک شود و نه اینکه بیش از حد آب بدهید. بهتر است هر زمان که سطح خاک رطوبت خود را از دست داد، به آن آب دهید. این گیاه می‌تواند دوره‌های کوتاه خشکی را نیز تحمل کند.

نور: گل جعفری به مکانی با نور کامل و حداقل ۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. اگر نور کافی نباشد، ممکن است گیاه گل ندهد و یا غنچه‌هایش کوچک شوند و حتی بیفتند. البته در تابستان که دما خیلی بالا می‌رود، بهتر است گیاه را در مکانی سایه‌دار قرار دهید.

“““html

کاشت این گیاه باید به گونه‌ای باشد که در عصر از سایه برخوردار شود. دما و نور بسیار زیاد می‌تواند باعث کوچک ماندن گل‌ها و ضخیم شدن برگ‌ها شود و همچنین ممکن است نوک و حاشیه برگ‌ها بسوزد.

دما: برای اینکه گل‌ها با کیفیت خوبی رشد کنند، دمای ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد در روز و ۱۵ تا ۱۸ در شب مناسب است. گیاه جعفری می‌تواند در مناطقی که دمای زمستان بین ۴- تا ۷ درجه سانتی‌گراد باشد، به زندگی خود ادامه دهد و در واقع می‌تواند به صورت چندساله رشد کند. البته کیفیت گلدهی در سال بعد بستگی به هرس به موقع دارد که در قسمت هرس توضیح داده‌ام.

خاک: این گیاه به خاکی با drainage خوب نیاز دارد که آب اضافی ناشی از آبیاری را به خوبی عبور دهد و در خود نگه ندارد. بنابراین می‌توان از ترکیب خاک برگ، خاک معمولی و کود بسیار پوسیده گاوی استفاده کرد.

تغذیه و کوددهی: در طول فصل رشد، می‌توان از کودهای محلول با فرمول ۱۵-۱۵-۱۵ هر ۳ تا ۴ هفته یک بار استفاده کرد.

روش هرس کردن گل جعفری

این گیاه را می‌توان به گونه‌ای هرس کرد که مدت زمان گلدهی آن بیشتر شود، البته این کار باید در زمان مناسب انجام شود. زمانی که جوانه انتهایی شروع به شکل‌گیری کند و کوچک باشد (قبل از باز شدن گل‌ها)، می‌توان آن را به همراه دو برگ زیرین از گیاه مادری جدا کرد.

در طول فصل گلدهی، جدا کردن گل‌های پژمرده می‌تواند باعث شود گیاه مدت بیشتری گل بدهد؛ زیرا انرژی گیاه به جای اینکه صرف تولید بذر شود، صرف تولید گل‌های جدید می‌شود.

اگر این گیاه را به صورت چندساله نگه دارید، می‌توانید ساقه‌های بلندی که قبلاً گل داده و اکنون گلدهی آنها تمام شده است را از فاصله نیم سانتیمتری از نزدیک‌ترین انشعاب در قسمت پایین قطع کنید. انشعابات زیرین دوباره شروع به رشد کرده و گلدهی خواهند داشت.

روش تکثیر گل جعفری

گل جعفری معمولاً از طریق کاشت بذر تکثیر می‌شود، اما می‌توان از قلمه‌ها نیز استفاده کرد که هزینه بیشتری دارد. برای قلمه‌گیری، از بخش انتهایی شاخساره به طول ۶ تا ۸ سانتیمتر استفاده می‌شود.

کاشت بذر اصلی‌ترین روش تکثیر این گیاه است. بذرها را می‌توان پس از از بین رفتن خطر یخبندان و سرما در بهار در بستر اصلی کاشت. اگر بخواهیم گل‌های گیاه زودتر از معمول داشته باشیم، می‌توانیم ۶ تا ۸ هفته قبل از برطرف شدن سرمای زمستان بذرهای گیاه را در محیط داخلی منزل بکاریم و پس از گذراندن زمستان، گیاهان جوان را به فضای باز منتقل کنیم. در این شرایط، یک یا دو هفته بعد از جابجایی، شاهد گلدهی خوب این گیاهان خواهیم بود.

برای کاشت بذرها می‌توان از ترکیب خاک برگ و خاک معمولی استفاده کرد و روی بذرها را با لایه نازکی از خاک پوشاند. بذرهای این گیاه به نور برای جوانه‌زنی احتیاج ندارند. جوانه‌زنی بذرها در دمای ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد در طی ۵ تا ۷ روز انجام می‌شود. بعد از جوانه‌زنی، می‌توان دما را به ۱۹ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد کاهش داد. ۶ تا ۷ هفته پس از جوانه‌زنی، گیاه به اندازه کافی بزرگ می‌شود که بتواند گل بدهد.

آفات و بیماری های گل جعفری

گفته می‌شود که گیاه جعفری به خاطر عطری که دارد، می‌تواند بعضی از آفات را از خودش دور کند و…

“““html
و به آنان دچار نشود. به همین دلیل گاهی در برخی از مناطق، کشاورزان ترجیح می‌دهند که این گیاه را کنار گیاهانی مثل گوجه‌فرنگی، فلفل قرمز، بادمجان، سیب‌زمینی و تنباکو بکارند تا میزان فعالیت آفات در محصولاتشان کمتر شود. البته تحقیقات علمی هنوز اثربخشی این کار را به‌صورت قطعی تأیید نکرده‌اند.

اما تحقیقات به نقش مثبت جعفری فرانسوی در کاهش فعالیت نماتدهایی که در خاک زندگی می‌کنند اشاره کرده‌اند. از بین آفات باید مراقب کنه تار عنکبوتی (به‌خصوص در هوای گرم و مرطوب) و تریپس بود.

بیماری‌هایی مانند سفیدک پودری، بوترتیس و لکه برگی نیز از جمله بیماری‌هایی هستند که در شرایط هوای نامناسب در اطراف گیاهان، آبیاری بیش از حد و خیس ماندن برگ‌ها، به ویژه در شب تا صبح ممکن است ظاهر شوند.

خواص دارویی گل جعفری

• از گل‌های گیاه گل جعفری برای درمان مشکلات چشمی و بهبود زخم‌های سخت استفاده می‌شود.
• در استفاده داخلی، برای پاک‌سازی خون مفید است.
• از عصاره گیاه برای متوقف کردن خون‌ریزی بواسیر و تسکین دردهای عضلانی استفاده می‌شود.
• برگ‌های آن را می‌کوبند و برای درمان جوش‌ها و کورک و دانه‌های جلدی به کار می‌برند.
• جوشانده گل‌های گل جعفری برای مقابله با سرماخوردگی استفاده می‌شود.
• برای تقویت و افزایش بینایی مصرف می‌شود.
• از جوشانده گل‌های جعفری به‌عنوان داروی بادشکن استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: