منظور از هایپرپرولاکتینمی یا پرولاکتین بالا چیست ؟ (2 نکته مهم)

هایپرپرولاکتینمی یا پرولاکتین بالا چیست؟

هایپرپرولاکتینمی یا پرولاکتین بالا یعنی مقدار هورمون پرولاکتین در خون شما بیشتر از حالت طبیعی است. بالا بودن پرولاکتین می‌تواند عواقب جدی مثل ناباروری داشته باشد، به همین دلیل شناسایی و درمان آن در زمان مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد.

آیا احتمال ابتلا به پرولاکتین بالا هم در زنان و هم مردان وجود دارد؟

هایپرپرولاکتینمی به معنای سطوح بالای غیر طبیعی هورمون پرولاکتین (که باعث تولید شیر مادر در دوران بارداری و پس از آن می‌شود) در خون است. این بیماری ممکن است به دلیل یک تومور خوش‌خیم (پرولاکتوما) در غده هیپوفیز که مسئول تولید این هورمون است، ایجاد شود. علت دقیق ایجاد پرولاکتوما مشخص نیست و به نظر می‌رسد که به‌صورت خودبه‌خود رخ می‌دهد و ارثی نیست.

گاهی اوقات تومورهای دیگری، به غیر از پرولاکتوما، که در ناحیه هیپوفیز قرار دارند، مانع از عبور دوپامین از مغز به سلول‌های ترشح‌کننده پرولاکتین می‌شوند. این موضوع می‌تواند به هایپرپرولاکتینمی منجر شود. یکی دیگر از علل هایپرپرولاکتینمی کم‌کاری تیروئید است.

هایپرپرولاکتینمی چیست؟

هایپرپرولاکتینمی به معنی بالاتر بودن سطح پرولاکتین در خون از حالت طبیعی است. معمول‌ترین دلیل هایپرپرولاکتینمی وجود تومور در غده هیپوفیز است، اما شرایط سلامتی خاص و مصرف برخی داروها هم می‌تواند به آن کمک کند.

علائم هایپرپرولاکتینمی (علائم پرولاکتین بالا)

این بیماری ممکن است با علائم زیر در افراد مختلف همراه باشد:

• کاهش میل جنسی
• ضعف استخوان‌ها
• ترشحات شیری از نوک سینه‌ها در زمانی غیر از دوران بارداری (علت ترشحات سینه)

علائم پرولاکتین بالا در زنان

پرولاکتین بالا در زنان می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• قاعدگی نامنظم یا عدم قاعدگی
• ترشحات شیری از سینه‌ها در دوران بارداری یا شیردهی
• مقاربت دردناک به دلیل خشکی واژن
• آکنه و رشد بیش از حد موهای بدن و صورت

علائم پرولاکتین بالا در مردان

در مردان، هایپرپرولاکتینمی می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• اختلال در نعوظ
• کاهش موهای بدن و صورت
• عضلات کوچک‌تر
• کاهش میل جنسی
• بزرگ شدن سینه‌ها (ژنیکوماستی)

شایع‌ترین دلیل هایپرپرولاکتینمی یک تومور خوش‌خیم در غده هیپوفیز است. برخی شرایط سلامتی و نیز مصرف داروها می‌تواند به این بیماری منجر شود. در زنان، عوامل استرس‌زا، بارداری و تحریک نوک سینه هم می‌تواند باعث افزایش سطح پرولاکتین شود. همچنین، بیماری مزمن کلیه و کم‌کاری تیروئید در هر دو جنس ممکن است به افزایش سطح پرولاکتین منجر شود.

پرولاکتین بالا در دختر مجرد

سطح بالای پرولاکتین ممکن است مانع از تولید هورمون استروژن در تخمدان‌ها شود. وقتی سطح استروژن پایین می‌آید، می‌تواند سیگنال‌های مغزی را که به غده هیپوفیز می‌رود، مختل کند؛ این موضوع بر ترشح هورمون گنادوتروپین تأثیر می‌گذارد. در نتیجه، چرخه قاعدگی و آزاد شدن تخمک از تخمدان متوقف می‌شود.

پرولاکتین بالا و چاقی

تحقیقات نشان می‌دهند که سطح بسیار بالا از پرولاکتین با افزایش چاقی و مشکلات متابولیک مانند دیس‌لیپیدمی، عدم تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین مرتبط است. بسیاری از این مشکلات با کاهش سطح پرولاکتین بهبود می‌یابند.

تنبلی تخمدان و پرولاکتین بالا

سطح بالای پرولاکتین ممکن است مانع تولید طبیعی هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون شود. این مشکل می‌تواند آزادسازی تخمک از تخمدان را متوقف کرده و منجر به نامنظم شدن قاعدگی یا عدم قاعدگی شود.

راه تشخیص هایپرپرولاکتینمی

تشخیص هایپرپرولاکتینمی معمولاً بر اساس علائم بیمار، تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. برای تشخیص، آزمایش خون انجام می‌شود تا سطح پرولاکتین را اندازه‌گیری کنند. اگر نتیجه آزمایش نشان دهد که سطح غیرطبیعی است، پزشکان ممکن است آزمایش خون را دوباره تکرار کنند تا مطمئن شوند که داروها علت آن نیستند. همچنین، مطالعات تصویربرداری مانند MRI از مغز نیز ممکن است برای تشخیص تجویز شوند.

در ادامه تمامی روش‌های تشخیص هایپرپرولاکتینمی آمده است.

“““html

را بیشتر توضیح داده‌ایم:

بالا بودن پرولاکتین در آزمایش خون

وقتی که پرولاکتین در خون بیشتر از حد معمول باشد، این موضوع در نتایج آزمایش خون مشخص می‌شود. به همین دلیل یکی از روش‌های تشخیص افزایش پرولاکتین، آزمایش خون است. شرایط مختلفی مانند مصرف برخی داروها می‌تواند باعث افزایش پرولاکتین شود.

راه درمان هایپرپرولاکتینمی

خوشبختانه، هیپرپرولاکتینمی معمولاً با دارو، جراحی (اگر توموری وجود داشته باشد) یا روش‌های دیگر قابل درمان است. درمان بستگی به علت و نشانه‌های بیماری و همچنین شرایط هر بیمار دارد و باید توسط پزشک مشخص شود.

در ادامه درباره انواع روش درمان هایپرپرولاکتینمی بیشتر توضیح داده‌ایم:
۱. قرص درمان پرولاکتین بالا (دارو برای پرولاکتین بالا)

آگونیست‌های دوپامین رایج‌ترین داروهایی هستند که برای درمان این وضعیت استفاده می‌شوند. دو دارو که توسط FDA تأیید شده‌اند، کابرگولین و بروموکریپتین (پارلودل) هستند. کابرگولین ممکن است در کاهش سطح پرولاکتین از بروموکریپتین مؤثرتر باشد و همچنین عوارض جانبی کمتری دارد.

۲. پرتودرمانی

اگر مصرف دارو یا جراحی برای کاهش سطح پرولاکتین مؤثر نبود، پرتودرمانی گزینه سوم برای درمان هایپرپرولاکتینمی خواهد بود.

۳. جراحی

اگر داروها نتوانند بر روی کوچک کردن پرولاکتینوما (تومور تولیدکننده پرولاکتین) تأثیر بگذارند، شاید نیاز به جراحی باشد تا آن را بردارند.

۴. درمان خانگی پرولاکتین بالا

شش روش خانگی برای کاهش سطح پرولاکتین شامل موارد زیر است:

اجتناب از مصرف گلوتن
اجتناب از الکل
مصرف مکمل‌های ویتامین E و ویتامین B۶
متعادل کردن قند خون
خودداری از انجام تمرینات با شدت بالا
دوری از استرس

۵. زنجبیل و پرولاکتین بالا

مصرف زنجبیل می‌تواند در کاهش سطح پرولاکتین کمک کند.

۶. درمان پرولاکتین بالا با رازیانه

بررسی‌هایی نشان داده که رازیانه می‌تواند بر روی سطح پرولاکتین در مادران شیرده تأثیر بگذارد و آن را افزایش دهد.

۷. درمان قطعی پرولاکتین بالا

درمان هایپرپرولاکتینمی بستگی به علت آن دارد. برخی از افرادی که سطح پرولاکتین آنها بالاست و علائم کمتری دارند، ممکن است نیاز به درمان نداشته باشند. در صورتی که بدن به سایر داروها پاسخ ندهد، جراحی می‌تواند گزینه خوبی برای درمان باشد.

عوارض هایپرپرولاکتینمی

از جمله عوارض شایع هایپرپرولاکتینمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال در قاعدگی
• ترشح شیر از سینه
• ضعف و کاهش تراکم استخوان
• سردرد
• کاهش میدان دید
• ناباروری
• کاهش تمایل جنسی
• پرولاکتین بالا و تومور

پرولاکتین بر غدد پستان تأثیر گذاشته و باعث تولید شیر می‌شود. گاهی اوقات، یک تومور بر روی غده هیپوفیز رشد می‌کند که منجر به تولید بیش از حد پرولاکتین می‌شود. این نوع تومور «پرولاکتینوما» نامیده می‌شود و معمولاً خوش‌خیم است.

پرولاکتین بالا در زنان با عوارض زیر همراه است:

ناباروری
کاهش تمایل جنسی
قاعدگی نامنظم
ترشح از نوک سینه
خشکی واژن
سردرد
از دست دادن بینایی
درد
عوارض دوران بارداری
درد سینه
آکنه
گالاکتوره (ترشح شیر غیرطبیعی)
گرگرفتگی
پوکی استخوان
PMS

آزمایش خون باعث می‌شود تا از میزان پرولاکتین آگاه شوید و بتوانید درمان را برای کاهش عوارض احتمالی این وضعیت آغاز نمایید.

پرولاکتین بالا و پریود نشدن

سطوح بالای پرولاکتین می‌تواند با تولید طبیعی سایر هورمون‌ها مثل استروژن و پروژسترون تداخل کند. این مسأله ممکن است باعث تغییر یا قطع تخمک‌گذاری و به دنبال آن قاعدگی‌های نامنظم شود.

آیا پرولاکتین بالا باعث ناباروری می‌شود؟

پرولاکتین با جلوگیری از…

“`

تخمک گذاری بر باروری زنان تأثیر دارد. به همین دلیل، مادرانی که در حال شیردهی هستند، ممکن است نتوانند قاعدگی شوند. اما بعضی از زنان ممکن است با وجود اینکه در دوران شیردهی نیستند، سطح بالایی از پرولاکتین داشته باشند که این مسئله می‌تواند باعث نازایی شود.

روش‌های پیشگیری از ابتلا به هایپرپرولاکتینمی

متأسفانه، نمی‌توانیم مانع ابتلا به هایپرپرولاکتینمی شویم. تنها عامل خطر شناخته شده، یک بیماری ارثی به نام نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد (MEN) نوع ۱ است که از والدین به فرزندان انتقال می‌یابد.

اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده (مثل خواهر یا والدین) به این بیماری مبتلا هستند، بهتر است آزمایش ژنتیک انجام دهید تا احتمال ابتلا به این بیماری مشخص شود. این کار می‌تواند در شناسایی و تشخیص هایپرپرولاکتینمی در مراحل اولیه کمک کند.

منبع : دکترتو